Infundibulicybe
Balkadın- Ebişke Mantarı (Infundibulicybe geotropa- Clitocybe geotropa)
Published
2 sene agoon
By
Ali Aydoğdu
Infundibulicybe geotropa – Balkadın Mantarı
Taksonomi- Bilimsel Sınıflandırma
Alem : Mantarlar- Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Agaricales
Aile: Trichololomatacea
Cins: Infundibulicybe
Tür: Infundibulicybe ( Clitocybe) geotropa
Balkadın Mantarı- Infundibulicybe ( Clitocybe) geotropa
Balkadın, Malkadın, Ebişke, Sıraca, Pırnal melkisi, Et mantarı ayrıca Börek mantarı, Etçe, Etlik gibi bir çok yöresel isim verilmiştir.
Latince ismi toprak ve dönüş anlamlarına gelen; Geotropa‘dan türetilmiştir. Şapkanın kapaklarının genç evrede toprağa yönelmesi veya zaman geçtikçe gökyüzüne doğru yönelimin değişmesine atıfta bulunulmuştur.
Ünlü Fransız mikolog, Jean Baptiste Francois Pierre Bulliard bu türü 1792 yılında tanımlamıştır. Ayrıca ilk kaydını, Agaricus geotropus olarak yapmıştır. Bunun nedeni ilk keşiflerde çoğu yaprak lamelli mantar türleri Agaricus ailesine yerleştirilmesiydi. İlerleyen yıllarda keşif yapılan türlerin artmasıyla yeni aileler oluşturulmaya başlanmıştır. 1872’de başka bir Fransız mikolog, Lucien Quelet bu farklı mantarı Clitocybe cinsine transfer ederek Clitocybe geotropa olarak yeniden adlandırdı. 2003 yılında Finli mikolog Harri Harmaja tarafından Infundibulicybe geotropa olarak kaydedilmiştir. 2021 Yılına döndüğümüzde Agaricus geotropus dışında genellikle Infundibulicybe geotropa veya Clitocybe geotropa yaygın olarak kullanılmaktadır.
Uzun sapıyla, huni şeklindeki gövdesiyle veya tadıyla mantar avcılarının gözbebeği olan bu mantar türünü, biz Mantarlı Yaşam ailesi olarak Balkadın Mantarı detaylarıyla inceleyeceğiz;
Şapka: Infundibulicybe geotropa 5-25 cm çapındadır, krem, bej veya deve tüyü renklerde olabilir. Etli ve sert yapıdadır. İlk evrelerinde hafif hunik bir yapıya sahip kapağın tam ortasında nohut tanesini anımsatan bir çıkıntı vardır, en önemlisi bu çıkıntı tanımlamada önemli bir ayrıntıdır. Aynı zamanda pürüzsüz keçe benzeri yüzeye sahiptir . Zamanla şapka daha hunik bir yapı alırken çıkıntı küçülebilir. Şapka eti dolgundur.

Lameller: Şapka ile aynı renkte olup, sapa doğru düzgün hatlar oluşturur, bunun dışında geniş ve sıktır.

Gövde-Sap: Genç örneklerden itibaren uzun ve gösterişli gövdeye sahiptir, ayrıca başlarda şapkaya göre solgun olan sap zamanla aynı renge döner, lifli ve düzdür. Elastik sap tanımlamada belirleyici bir unsur olarak görünebilir.Tabana doğru kalınlaşır. Gövdenin rengi de aynı şapka ve lamellerde olduğu gibi krem-bej arasında değişir. Ancak erişkin örneklerinde sap rengi şapkadan ayrılarak koyumsu bir hal alabilir.

Koku: Genel olarak çoğu mantara özgü olan klasik mantar kokusunun yoğun ve güçlü halindedir. Bazı mantar avcıları tarafından acı badem kokusuna benzetildiği bildirilmiştir.
Spor Baskısı: Beyaz, kremsi, pürüzsüz ve 7.5-9.5 x 6-7μm boyutlarındadır.
Habitat: Yaprak döken ormanlık alanlarda bunun dışında özellikle açıklıklarda, orman yolu kenarlarında ayrıca tarla kenarlarında, mesela orman içinde ki çalıların aralarında sık görünür. Ülkemizde Püren, Kermes meşesi, Laden veya Kara çalı dikeni civarlarında daha bol olur. Seyrek çam ormanları ve bunun gibi iğne yapraklı ormanlarda da görünür.

BALKADIN MANTARININ DETAYLI VİDEOLU ANLATIMI İÇİN TIKLAYINIZ
Yenilebilirlik ve Toksisite: Infundbilucybe geotropa-Balkadın-Ebişke-Sıraca-Pırnal melkisi-Et mantarı kabul edilen ve lezzetli, yenilebilen bir türdür. Mantar Avcıları arasında popüler bir tür olup, özellikle ülkemizde mutfak değeri hayli yüksek bir mantardır. Sert yapısından dolayı sap atılır ve etli şapkası tüketilir. Ayrıca yöresel olarak böreklerde çok fazla kullanılır. Bu sebeple bazı yörelerde Börek mantarı olarak da geçmektedir.
Dip not:Clitocybe gibba veya zehirli Entoloma Sinuatum (daha kısa gövdeye ve sap ile birleşmeyen lamele sahiptir) ile karıştıralabilir.
Diken mantarı, Pleurotus eryngii hakkında bilgi almak için TIKLAYINIZ
Ek bilgiler: İlk olarak Fransız mikolog Jean Baptiste Francois Pierre Bulliard 1792 de bu türü Agaricus geotropus olarak isimlendirdi, sonrasında 1872′ de başka bir Fransız mikolog Lucien Quelet Clitocybe geotropa olarak yeniden adlandırdı.
GALERİ















Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
You may like

Altınpelte Mantarı (Tremella aurantia)

Yaş Ağulumantar (Omphalotus olivascens)

Maral Kirmit (Russula sardonia)

Kahve Pullu (Lepiota castanea)

Haşmetli Topuzmantarı (Clavariadelphus pistillaris)

Göl Süngermantarı (Suillus lakei)

Zennezili Mantarı (Anthracobia melaloma)

Gavur Süngermantarı (Suillus bellinii)

Ağulu Kum Pullusu (Lepiota brunneolilacea)

Zarlıçanak Mantarı (Amanita submembranacea)

Royal Sığır Dili Mantarı (Hydnum reginae)

Parlak Kirmit Mantarı (Russula graveolens)

Dönşapka Mantarı (Panaeolina foenisecii)

Ecel Kirmiti (Russula subnigricans)

Deli Pullu Mantar (Lepiota subincarnata)

Alagöz Kirmiti (Russula integra)

Takah Mantarı (Gerronema nemorale)

Pullukarakız (Tricholoma atrosquamosum)

Başlı Kukulcuk Mantarı (Mycena leptocephala)

Sarı Şalvarlı Mantar (Leucocoprinus birnbaumii)

Melez Sütlüce Mantarı (Lactarius chelidonium)

Vellinga Çıtkırdısı (Pluteus vellingae)

Şiş Poslak Mantarı (Lycoperdon umbrinum)

Chlorophyllum hortense – Sapıkızaran Şemsiye Mantarı

Russula mustelina – Russet Kirmit

Defne Mantarı (Pluteus lauracearum)

Acısütlüce Mantarı (Lactarius acris)

Diri Pulcuklu Mantar (Psathyrella piluliformis)

Karyağdı Mantarı (Amanita strobiliformis)

Kırk Sevelen Mantarı (Parasola conopilea)

Dertveren Mantarı (Amanita spadicea)

Engin Yerkulak Mantarı (Otidea onotica)

Güdük Ölüparmak (Xylaria hypoxylon)

Kızıl Çinçomağı (Podostroma cornu-damae)

Mor Yosunmantarı (Arrhenia lilacinicolor)

Dişli Dedesakalı Mantarı (Hericium cirrhatum)

Kokulu Siyah Trompet Mantarı (Craterellus foetidus)

Gevrek Postiya Mantarı (Postia stiptica)

Siyah Trompet Mantarı (Craterellus fallax)

Adalıkümbet Mantarı (Inocybe kusadasiensis)

Şiş Balmantarı (Armillaria gallica)

Yeni bir mantar türü keşfedildi

Kaygankümbet Mantarı (Inocybe viscida)

Baba Gaypaşuk Mantarı (Hygrophorus yadigarii)

Alagöz Kirmiti (Russula integra)

Dönşapka Mantarı (Panaeolina foenisecii)

Royal Sığır Dili Mantarı (Hydnum reginae)

Deli Pullu Mantar (Lepiota subincarnata)

Ecel Kirmiti (Russula subnigricans)

Parlak Kirmit Mantarı (Russula graveolens)

Zarlıçanak Mantarı (Amanita submembranacea)

Zennezili Mantarı (Anthracobia melaloma)

Ağulu Kum Pullusu (Lepiota brunneolilacea)

Gavur Süngermantarı (Suillus bellinii)

Göl Süngermantarı (Suillus lakei)

Haşmetli Topuzmantarı (Clavariadelphus pistillaris)

Altınpelte Mantarı (Tremella aurantia)

Kahve Pullu (Lepiota castanea)

Maral Kirmit (Russula sardonia)
