Cantharellus ianthinoxanthus – Balkızmantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Cantharellales
Aile: Cantharellaceae
Cins: Cantharellus
Tür: Cantharellus ianthinoxanthus
Cantharellus ianthinoxanthus, Türkçe “Balkızmantarı” olarak bilinen (TML- Aralık 2020) yenilebilir bir Cantharellus türüdür.
Şapka: 2-6 cm çapındaki Balkızmantarı şapkası görünüm olarak bir trompeti yani borazanı andırır. Mantarın gençken kubbemsi, sonra düzensiz huni görünümlü olan şapkasının kenarları içe dönük, parçalı, ince ve kırılgandır. Yüzeyi gençken turuncu-sarı olup, yaşlandığında veya hasar gördüğünde morumsu-turuncu renge döner
Mantarın dokusu (eti) soluk pembemsi veya krem rengi veya hafif kırmızımsıdır.
Lameller: Cantharellus ianthinoxanthus – Balkızmantarının şapka altı, aynı cinsin diğer tüm üyeleri gibi gerçek lamellerden yoksundur. Cantharellus türlerinde gerçek lamellerin yerini kıvrımlar, damarlı yapılar alır. Bu damar benzeri kıvrımlar decurrent yani sapa doğru iner. Kıvrımlar çatallı, gençken turuncu-kayısı, yaşlandıkça gri-morumsu renk alır. Yüzeyi ise hafif unludur.
Gövde-Sap: Diğer Sarıkız- Kazayağı mantarları gibi Balkızmantarında da damarlı yapılar, sap üzerine doğru uzar. Sap 7-9 cm boyunda ve 1-2 cm kalınlığında, eğri, yassı, içi boş veya süngerimsidir. Sapın rengi soluk sarıdan morumsu kahverengiye kadar değişebilir. Lifli yapıda olup, üzeri bazen purinoz yani unumsu olur.
Koku: Biraz meyvemsi bir kokusu olmakla birlikte, ayırt edici özellik değildir.
Spor Baskısı: 9-11 × 6-8 µm boyutlarındaki basidiyosporlar elipsoid, hiyalin (saydam), granüllü, inamiloiddir. Basidia 4 (bazen 2) sporlu olup, 50-80 x 8-10 µm boyutlarında, ince ve şişe şeklindedir.
Habitat: Genellikle yaprak döken ağaçlardan meşe, kayın ile mikorizal bir türdür. Bazen çam ormanlarında da rastlanır. Karışık ormanlar habitatıdır demek yanlış olmaz. Özellikle kireçli topraklarda kümeler veya küçük gruplar halinde bulunurlar.
Mantarın ilk Türkiye kaydı, Prof Dr Ertuğrul Sesli tarafından, Eylül 2014’de Trabzon’dan toplanan örnekler kullanılarak yapılmıştır.
Mevsim: Yaz sonu ve Sonbahar.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Yenilenilir, lezzetli mantarlar arasındadır.
Ek bilgiler: Benzer türler arasında aynı cinsin yenilebilir üyelerinden Cantharellus cibarius, Cantharellus amethysteus, Cantharellus pallens ve Cantharellus subpruinosus bulunur.
Karıştırılması olası 2 tür vardır. Bunlar;
1- Omphalotus olearius – Ağulu Mantar (Genellikle Cantharellus türleri ile sıkça karıştırılır, oldukça zehirli bir türdür. Gerçek lamellerinin olması , damarlı yapıları olmaması ile kolayca ayırt edilirler).
2- Hygrophoropsis aurantiaca – Yalancı Kazayağı Mantarı (Rengi bazen çok benzer olabilir, şapka altında damarlı yapılar yoktur, gerçek lamelleri vardır. Hafif zehirlidir, bazen mide rahatsızlığına neden olabilir.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
