Connect with us

Armillaria

Şiş Balmantarı (Armillaria gallica)

Published

on

Armillaria gallica – Şiş Balmantarı


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Physalacriaceae

Cins: Armillaria

Tür: Armillaria gallica

Armillaria gallica, Şiş balmantarının bir çok formu vardır ve geçmişte hepsi Armillaria mellea bilimsel adını paylaşmıştır. Günümüzde, Armillaria gallica’nın soğanlı veya şişmiş bir gövde tabanına sahip olmasıyla ayırt edilen birkaç farklı türün olduğu genel olarak kabul edilmektedir. Armillaria gallica, Armillaria mellea’dan ortalama olarak biraz daha küçük ve genellikle daha koyudur, solgun gövde üzerindeki yüzüğü çok belirgin değildir ve genellikle olgun örneklerde tamamen kaybolabilir. Ülkemizde bu mantarların sekiz türü kayıt altına alınmıştır.

Şapka: 2 ila 10 cm çapında olan şapka çapı, koyu sarı-kahverengiden kırmızı-kahverengiye kadar değişen renk, genellikle merkeze yakın yerlerde biraz daha koyudur. Şapka eti beyaz ve sıkıdır. Başlangıçta içbükey, daha sonra kenar boşlukları ile dışbükey, en sonunda şapkalar düzleşir ve hafif dalgalı kenar boşluklarıyla hafifçe bastırılır. Daha koyu uçlu ince kahverengi pullar şapka yüzeylerini kaplar.

Armillaria gallica
Armillaria gallica

Lameller: Geniş veya zayıf bir şekilde azalan lameller kalabalıktır ve başlangıçta neredeyse beyazdır ve kısacık pamuklu kısmi bir örtü ile örtülür, lameller olgunlaştıkça giderek sarımsı-kahverengi hale gelir.

Armillaria gallica

Gövde-Sap: Tepede beyaz olan sap rengi, yüzük bölgesinin altında şapkaya yakın renklerdedir, mantar gövdesi olgunlaştıkça koyulaşır. Sap 5 ila 10 mm çapında ve 5 ila 12 cm yüksekliğindedir. Gövdeler genellikle kümeler halinde soğanımsı bir tabandan çıkarlar. Gövde eti beyazımsıdır ve gövde üzerinde sarımsı bir yüzük bölgesi bırakmak üzere çöken kısa ömürlü örümcek ağı benzeri bir halka ( Cortinarius cinsinin kortina özelliğini anımsatan ) vardır.

Armillaria gallica

Koku: Mantarımsı hoş bir koku su vardır, tadı ise acıdır.

Spor Baskısı: Beyaz veya çok soluk krem rengi sporlar, elipsoidal, pürüzsüz, 7-8,5 x 5-6µm boyutlarında ve amiloid’dir.             

Habitat: Orman çöpü, ölü kütükler ve geniş yapraklı ağaçların gömülü çürüyen odunları üzerinde saprofittir. Çok nadiren kozalaklı ağaçların altında da bulunurlar.

Mevsim: Haziran-Kasım arası Avrupa’da ve ülkemizin bir çok yerinde görülür.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Uzun yıllar boyunca tüm Armillaria türleri, iyice pişirildiğinde genellikle yenilebilir olarak kabul edilse de, bal mantarı grubunun (Armillaria mellea, bu cinsin tüm türleri dahil) sert ağaçlarda meydana gelen üyeleri, zehirlenme vakaları olduğundan, bazıları tarafından şüpheli olarak kabul edilir. Çiğ veya az pişmiş tüketilmesi kesinlikle tavsiye edilmez. Mide sorunları olan kişiler ve çocuklar için sakıncalı olabilir. Sert yapıları dolayısıyla sindirimi zordur. Zehirlenme vakalarında bazı kişilerde alerjik reaksiyonlar gösterdiği bildirilmiştir. Bazı mantar otoriteleri tarafından yenilebilir bir mantar türü olarak bildirilmiş olsa bile, bizler Mantarlı Yaşam ailesi olarak bal mantarlarını tüketmenizi tavsiye etmiyoruz .

Ek bilgiler: Armillaria gallica, Şiş balmantarına benzer türler Armillaria ailesindeki Armillaria mellea, Armillaria tabescens, Armillaria ostoyae, Armillaria cepistipes gibi türler ile, kendi cinsin de olmayan Pholiota aurivella, Pholiota squarrosa gibi mantarlara ve bal mantarları gibi ağaç kütüğü üzerinde yetişen kahverengi renklerde, sapı daha kısa olan Galerina marginata-Cenaze Çanı Mantarı ile şapka altı lamelleri grimsi yeşil tonlarda olan Hypholoma fasciculare – Kükürt Öbeği Mantarına benzer yönleri vardır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Agaricaceae5 saat ago

Çakalosuruğu Mantarı (Lycoperdon excipuliforme)

Mantar Türleri2 gün ago

Akkarakız Mantarı (Tricholoma album)

Amanita5 gün ago

İrisiğilli Kese Mantarı (Amanita magniverrucata)

Amanitaceae1 hafta ago

Başlı Duvakluca Mantarı (Saproamanita codinae)

Cortinariaceae2 hafta ago

Vişne Örümcekmantarı (Cortinarius violaceus)

Mutinus2 hafta ago

Kızıl Kokarboynuz Mantarı (Mutinus ravenelii)

Amanita2 hafta ago

Şampanyakese Mantarı (Amanita crenulata)

Mantar Türleri3 hafta ago

Kızıl Pulbaş Mantarı (Pholiota alnicola)

Gomphaceae3 hafta ago

İri Mortopaç Mantarı (Gomphus crassipes)

Aspergillaceae4 hafta ago

Divane Asper Mantarı (Aspergillus tubingensis)

Gomphaceae4 hafta ago

Tellice Mantarı (Ramaria flava)

Britzelmayria4 hafta ago

Çit Pulcuklu Mantar (Britzelmayria multipedata)

Hygrocybe1 ay ago

Bal Mummantarı (Hygrocybe reidii)

Agaricaceae1 ay ago

Solguntellice Mantarı (Ramaria pallida)

Mantar Türleri1 ay ago

Kızılkenet Mantarı (Pycnoporus cinnabarinus)

Mantar Türleri1 ay ago

İri İztutan Mantarı (Paxillus obscurisporus)

Elaphomyces2 ay ago

Benli İçikara Mantarı (Elaphomyces granulatus)

Gomphidiaceae2 ay ago

Kaygan Gabaramantarı (Gomphidius glutinosus)

Boletaceae2 ay ago

Enginsüngercik Mantarı (Rubroboletus pulchrotinctus)

Agaricaceae2 ay ago

Hosmantarı (Lycoperdon echinatum)

Amanita2 ay ago

Uzak Doğu Sezar Mantarı (Amanita caesareoides)

Hypsizygus2 ay ago

Kahve Kırkkafa Mantarı (Hypsizygus tessulatus)

Hymenogaster2 ay ago

Kaba Papazküre Mantarı (Hymenogaster griseus)

Boletaceae2 ay ago

Gri Sap Örgübacak (Leccinum cyaneobasileucum)

Hydnangiaceae2 ay ago

Çam Düzenbazı (Laccaria trichodermophora)

Boletaceae2 ay ago

Karakalpak Mantarı (Strobilomyces strobilaceus

Hebeloma2 ay ago

Meşe Turpkokan (Hebeloma quercetorum)

Inocybaceae2 ay ago

Çırpıkümbet Mantarı (Inocybe lacera)

Genel2 ay ago

Çatlakyumurta Mantarı (Gyroporus castaneus)

Boletaceae2 ay ago

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)

Cortinariaceae2 ay ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae3 ay ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae3 ay ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae3 ay ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel3 ay ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri3 ay ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus3 ay ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 ay ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri3 ay ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora3 ay ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia3 ay ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae3 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri4 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae4 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)