Bozhuni mantarı (Bonomyces sinopicus)

Bonomyces sinopicus – Bozhuni mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Biannulariaceae

Cins: Bonomyces

Tür: Bonomyces sinopicus

Bonomyces sinopicus, Biannulariaceae fmilyasına mensup bir agarik (lamelli) mantar türüdür. Yaygın olarak Spring funnel (Bahar hunisi) ismi ile bilinir. Mantarın Türkçe bilinen ismi Bozhuni mantarıdır. Tür, önceleri Clitocybe cinsine yerleştirilmiş, ancak DNA analizleri sonrası Biannulariaceae familyasının Bonomyces cinsine yerleştirilmiştir.

Şapka: 4-7 cm çapında B.sinopicus şapkası, başlangıçta dışbükey, orta kısmı düz, olgunlaştığında düz-basık, derin göbekli veya huni şeklinde, genç örneklerde kıvrımlı kenarlı, olgun örneklerde bazen lobludur. Şapka yüzeyi kuru, ince pullu, kiremit kırmızısı veya açık kahverengi renktedir. Olgun örneklerde renk solma eğilimindedir.

Lameller: Bozhuni Mantarı orta yoğun ve hafif eğimli lamellere sahiptir. Lamel uzunlukları farklı boyutlarda olup, uçları çatallıdır. İlk zamanlarda (erken yaşlarda) beyazımsı olan lameller, olgunlaştığında sarımsı yansımaları olan soluk krem renginde olur. Büyümenin ilk aşamasında, gövdenin ilerlemesine bağlı olarak pürüzsüz ve renksiz bir iplikle anastomozlar gözlemlenmiştir.

B.sinopicus sinonimleri arasında Agaricus sinopicus (1818), Clitocybe sinopica (1871), Omphalia sinopica (1886) ve Clitocybe subsinopica (1978) bulunur.

Gövde-Sap: 3.5-7 cm boyunda ve yaklaşık 1 cm kalınlığında olan B.sinopicus sapı nadiren daha geniş, şapkayla aynı renkte veya biraz daha açık renklidir. Sap silindirik, tabana doğru biraz genişlemiştir. Sapın içi doludur. İpeksi fırfırlı bir görünüme, pürüzsüz bir yüzeye sahip olan sap, tipik olarak tepede furfüröz alan ve tabanda misel kalıntıları (rizoidler) olabilir.

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi beyaz veya krem rengidir. Sporlar 7-10 x 4.5-6.5 mikron boyutlarında olup, pürüzsüz, hiyalin bir yüzeye sahiptir. Sporlar oval yani eliptiktir.

Habitat: Bu mantar saprotrofiktir, yani ölü organik maddeyi ayrıştırarak beslenir. Orman ekosistemlerinde ölü bitki materyalinin parçalanmasına katkıda bulunarak, besin döngüsüne yardımcı olur. Tür, genellikle kozalaklı ağaçların bulunduğu ormanlık alanlarda, özellikle asidik topraklarda yetişir. Daha çok soğuk ve ılıman iklimlerde rastlanır. Bazen iğne yapraklı ağaçların iğneleri üzerinde de görülebilirler.

Tür, Avrupa’da ve özellikle İskandinavya’nın kuzey kesimlerinde yaygındır. Bununla birlikte, Asya’nın bazı bölgelerinden ve Kuzey Amerika’dan da bildirilmiştir. Türkiye’de de resmi kaydı olan türü, Batı Karadeniz Bölümünde ve Antalya Bölümünde bulmak, görmek mümkündür.

Mevsim: Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Bonomyces sinopicus hakkında genel olarak zehirli ya da yenilebilir olduğuna dair çok net bilgi yoktur. Bu nedenle “yenilmemesi” tavsiye edilir. Türün potansiyel toksin içeriği tam olarak bilinmemekle birlikte, benzer görünüme sahip bazı mantarlar zehirli olabilir. Dolayısıyla doğadaki bu mantarı toplarken dikkatli olunmalıdır.

Ek bilgiler: Başlangıçta “Clitocybe sinopica” olarak bilinen bu tür, daha sonra moleküler analizler ve taksonomik çalışmalar sonucunda “Bonomyces” cinsine taşınmıştır. Moleküler çalışmalarda, özellikle DNA analizlerinde yapılan karşılaştırmalar sonucunda, daha önce Clitocybe cinsine dahil edilen bazı türlerin aslında farklı genetik gruplara ait olduğu anlaşılmıştır. Bu yüzden B. sinopicus, filogenetik açıdan farklı bir konuma yerleştirilmiş ve bu yeni cins altında sınıflandırılmıştır.

Sonuç olarak, B. sinopicus mantar dünyasında sınıflandırma açısından ilgi çekici bir türdür ve genetik çalışmalar bu türlerin biyolojik çeşitliliğini daha iyi anlamamıza yardımcı olmaktadır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.