Soluk Kazayağı Mantarı (Cantharellus pallens)

Cantharellus pallens – Pale Chantrelle

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Cantharellales

Aile: Cantharellaceae

Cins: Cantharellus

Tür: Cantharellus pallens

Cantharellus pallens, dünyada yaygın olarak Pale Chantrelle ismi ile bilinir. İngilizce “Pale “ yani solgun, soluk, donuk, mat anlamlarına gelen rengine ithafen verilmiş bir isimdir. Türkiye de henüz resmî bir isim verilmemiş olan bu Sarıkız-Kazayağı Mantarı türünü biz sizlere “Solukbenizli Sarıkız ve Soluk Kazayağı Mantarı olarak tanıtacağız.

Şapka: Soluk Kazayağı Mantarı şapkası gençken yarım küre şeklindedir ve huni şeklinde biraz çöküktür. Ancak gelişip olgunlaştıkça bu şapka düzleşir. Şapka ortalama büyüklüğü 4-10 cm çapındadır. Bu mantarın şapkasının kütikülü kurudur ve kolayca çıkarılabilir. Farklı tonlarda değişse de rengi sarıdır. Soluk sarıdan yumurta sarısına kadar farklı sarı tonlarında şapkalar bulabiliriz.  Şapkanın kenarı dalgalı ve incedir.  Genellikle kavisliden kıvrımlıdır ve olgunluğa ulaştığında kavisli hale gelir.

Lameller: Aynı aile ve cinse mensup Cantharellus cibarius örneğindeki gibi Soluk Kazayağı mantarında da gerçek lameller bulunmaz, bunun yerini hymenium olarak adlandırılan damarlı yapılar almıştır. Hymenium, uzunlamasına uzanan ve laminaya benzeyen kıvrımlardan veya siğillerden oluşur. Kıvrımlar çatallıdır ve ayağın çevresinde çok eğimlidir. Hymenium kalın ve şapka ile aynı renktedir. Bu, mantarı bir bütün olarak oldukça homojen hale getirir.

Gövde-Sap: Sap yani gövdesi şapkaya göre de homojendir. Oldukça et dolu bir sap bulunur, ve çoğunlukla mantarın bütünle aynı sarı renge sahiptir. Sap kısmının dokusu oldukça pürüzsüz ve biraz liflidir. Şekli silindiriktir ve yapısı şapka kısmından incelmesini ve tabanında kalınlaşmasını sağlar. Mantarın etli kısımları oldukça dolgun ve kalındır. Bu mantar türü çok miktarda et içerir ve beyazımsı bir renge sahiptir. Kenarlarda hafif sarıya döner. Sap-gövde kısmının lifli yapısı sayesinde larvaların, kurtçukların vb saldırısına, istilasına pek maruz kalmazlar. Bu, farklı doğal ekosistemlere uyum sağlamak için daha büyük bir kapasiteye sahip olmasına ve daha fazla bolluğa sahip olmasına yardımcı olan bir özelliğidir.

Koku: Meyvemsi bir kokuya ve biraz tatlı muhteşem bir tada sahiptirler.

Spor Baskısı:  Ovalden elipse kadar sporlar, 7.5-9.6 × 4.6-5.6 μm boyutlarında, pürüzsüz, granül içeriklidir  Sporlar soluk sarı renklidir.          

Habitat: Bu tür neredeyse her zaman sonbaharın başından sonuna kadar mantar verir. Bu aylar Hidrolojik döngünün ilk çökeltilerinin yoğunlaştığı zamandır. Soluk Kazayağı Mantarının ana yaşam alanı iğne yapraklı ormanlar veya yaprak döken ormanların yaprak çöpleridir. Bu ormanlar çoğunlukla meşe ve kayın ağaçlarının bol olduğu ormanlardır. Bu tür silisli toprakları tercih eder.

Mevsim: En çok sonbaharda verimli olarak hasadı yapılan bir tür olsa da, yaz ve kış aylarında az da olsa görüldüğü rapor edilmiştir.

Yenilebilirlik ve Toksisite:  Mükemmel bir yenilebilir mantar olarak kabul edilir.  Cantharellus cinsinin diğer mantarları gibi sayısız yemekte kullanılır, ancak bu çok daha etlidir.  Özellikle Fransızlar gurmeler arasında en ünlü mantarlardan biri olarak bilinir. Meyvemsi muhteşem bir tada  sahiptir. Paris pazarlarının en çok talep gören mantarlarındandır.

Ek bilgiler: Cantharellus pallens ile karıştırabileceğimiz tek tehlikeli tür Omphalotus olearius bilimsel adıyla bilinen Ağulu mantardır. Çok benzer bir şekle sahip zehirli bir mantardır, ancak kütikülü turuncu ila kahverengimsi-turuncudur. Sık ve decurrent gerçek lamelleri vardır. Chanterelle pallens’in kıvrımlı damarlı şapka altı yapısı olduğunu (hymenium) biliyoruz, yani gerçek lamelleri yoktur. Ayrıca, bu mantarın hoş olmayan bir kokusu ve tadı vardır, bu da karışıklık durumunda onu tanımlamamızı sağlar.

Başka bir olası karışıklık, Cantharellus tubaeformis’tir. Bu, daha koyu bir şapkaya sahip olması ve genellikle daha ince olması bakımından farklılık gösterir. Hygrophoropsis aurantica ile karıştırılabilen ve aynı gruptan olmayan başka bir mantardır. Bu mantar daha küçüktür ve belirgin lamellere sahiptir. Halk arasında sahte Cantharellus cibarius olarak bilinir ve vasat bir yenilebilir. Bu durumda zehirlenme sorunu yoktur.

Son olarak, kafa karışıklıklarından bir diğeri de Cantharellus subpruinosus’tur. Gastronomik düzeyde çok benzer ve benzer özelliklere sahiptir.  Genellikle karışık olarak toplanır. Bu tür biraz daha küçüktür ve kütikülü kaplayan beyaz bir parlaklığa sahiptir. Bu çiçeklenme, numune gençken daha belirgindir. Ancak, genellikle yağmurlarda kaybolur. Diğer bir fark ise bu mantarın olgun örneklerinde daha belirgin olan sapının farklı kahverenginin tonlarına sahip olmasıdır. Umarız bu bilgiler dahilinde Cantharellus pallens hakkında daha fazla bilgi edinmişsinizdir!

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri için  Türkiye’nin Mantar Avcıları Facebook sitemizi de ziyaret edebilirsiniz. Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.