Inocybe lacera – Çırpıkümbet Mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Agaricales
Aile: Inocybaceae
Cins: Inocybe
Tür: Inocybe lacera
Inocybe lacera, Inocybaceae familyasından muskarin içeren zehirli bir mantar türüdür. Yaygın olarak “Torn fibrecap” ingilizce ismi ile tanınan bu küçük ve kahverengi mantarları ayırt etmek oldukça zordur. Ancak mikroskobik özellikleriyle, özellikle de uzun, pürüzsüz sporlarıyla ayırt edilebilirler.
Şapka: I. lacera şapkası, 1.5-4 cm çapında olup,dışbükeyden koniye kadar değişir. Genellikle geniş ölçüde dışbükey veya geniş çapta çan görünümlü bir hale gelir. Şapka kuru, yoğun tüylü veya pullu, çatlamış ve yırtılmış olabilir ve kahverengidir.
Beyazımsı veya ten rengi eti yani dokusu bulunur.
Lameller: Çırpıkkümbet mantarı lamelleri sapa bağlı, yakın veya sıktır. İlk başta soluk görünümlü lamelleri, olgunlaştıkça kahverengimsi hale gelir ve daha sonra genellikle beyazımsı kenarlar olur.
Gövde-Sap: Sap, 1-4 cm uzunluğunda ve yaklaşık 0.5 – 1 cm kalınlığındır. Sap aşağı yukarı eşit, kuru, ince tüylü veya neredeyse pürüzsüz ve soluk kahverengimsidir. Nadiren kortinadan kaynaklanan ince bir halka bölgesi bulunur.
Koku: Hafif unlu bir kokusu olduğu bilinir. Ama, koku ve tat için “ayırt edici değildir” demek daha doğrudur.
Spor Baskısı: Spor baskısı rengi kahverengi veya tütün kahverengisidir. Sporlar, pürüzsüz, uzun ve silindirik olup, 11 – 15 x 4.5 – 6 µm boyutundadır.
Habitat: Özellikle çam ağaçları altında, genellikle karışık ormanların kumlu topraklarında bulunurlar. Hem kozalaklı, hem de sert ağaçlarla mikorizal olarak büyürler. Tek başına, dağınık gruplar halinde veya toplu olarak bulunurlar. En yaygın olarak ormanlık yolların kenarlarında bulunur ve bir başka yaygın yaşam alanı da eski, yosun kaplı yanmış alanlardır. Diğer habitatları arasında fundalıklar ve kıyı kumullarının olduğu da unutulmamalıdır. Avrupa ve Kuzey Amerika’da bulunur. Türkiye”de resmi kaydının olduğu yerler, Orta ve Doğu Karadeniz Bölümleri, İç Batı Anadolu Bölümü, Konya ve Akdeniz Bölümleridir.
Mevsim: Yaz – Sonbahar. Ancak, yüksek rakımlı habitatlarda ilkbaharda da büyüdükleri bildirilmiştir.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Zehirli bir türdür. Inocybe’nin diğer birçok türü gibi, I. lacera -Çırpıkkümbet mantarı da tüketildiği takdirde, tükürük, gözyaşı, idrara çıkma, dışkılama, mide-bağırsak sorunları ve kusmaya yol açabilen zehirli kimyasal muskarin içerir.
Ek bilgiler: Inocybe helobia (Kuyper) Bandini, B. Oertel & U. Eberh. 2020 ile benzerlik gösterirler.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
