Hayalet Bolet (Leccinum holopus)

Leccinum holopus – Hayalet Bolet

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Boletales

Aile: Boletaceae

Cins: Leccinum

Tür: Leccinum holopus

Leccinum holopus, genellikle huş ağaçlarının altında, bazen Leccinum scabrum ile birlikte görünen L.holopus, yaygın olarak Ghost Bolete (Hayalet Bolet) veya White Birch Bolete (Beyaz Huş Boleti) olarak bilinen yenilebilir bir mantar türüdür. Bilinen diğer bir ismi ise White Bog Bolete yani Beyaz Bataklık Boletidir. Beyazımsı formu ile karakterize bir bolet olduğunu söylememiz yanlış olmaz.Türkiye Mantarları Listesi adlı kitapta bu mantar için uygun görülmüş olan Türkçe isim ”Boş Örgübacak”tır.

Eskiden ayrı türler olarak kabul edilen Leccinum olivaceosum ve Leccinum aerugineum, artık genel olarak sadece Leccinum holopus formları olarak kabul edilmektedir. Ayrıca, Leccinum nucatum, birçok otorite tarafından Leccinum holopus ile eşanlamlı olarak kabul edilir. L. holopus’un eşanlamlıları arasında Boletus holopus, Leccinum holopus var. americanum, Krombholziella holopus, Leccinum nucatum ve Leccinum olivaceosum bulunur.

Tür ilk olarak 1844 yılında Alman mikologlar Friedrich Wilhelm Gottfried Theophil Rostkovius (1770 – 1848) tarafından Boletus holopus olarak tanımlandı. Şu anda kabul edilen bilimsel ismi olan Leccinum holopus ise, İskoç Mikolog emekli Prpfösör Dr Roy Watling’in “Transactions of the British Mycological Society”’ de yayınlanan, 1960 tarihli bir makalesinden gelmektedir.

Şapka: Diğer Leccinum mantarından daha küçük olan L. holopus şapkası, tamamen genişlediğinde (olgunluk evresinde) çap olarak 4 ila 9 cm arasında değişir, tamamen düzleşmek yerine geniş dışbükey kalır. Nemli olduğunda, şapka yüzeyi yapışkan veya hafif yağlı, donuk mat veya çok ince yumuşacık kurur.

Gözenekler ve tüpler: Kremsi beyaz tüpler, genellikle sarı-kahverengi benekli, aynı zamanda kremsi beyaz olan tipik olarak 0,5 mm çapında gözeneklerde sonlanır. Gözenekler morardıklarında yavaşça kahverengiye döner.

Gövde-Sap: Hayalet Bolet Sap veya gövdesi, 4-12 cm boyunda ve tipik olarak 2 ila 4 cm çapındadır. Sap apekse doğru hafifçe sivrilen, koyu kahverengi veya siyahımsı yün pullarla kaplı beyaz, soluk gri veya sarımsı-gri bir yüzeye sahiptir. Kesildiğinde veya berelendiğinde , soluk gövde eti ya beyazımsı kalır, ya da gövde tabanına yakın yerlerde mavi-yeşile dönebilir.

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: L. holopus spor rengi kahverengi olup, sporlar biraz fusiform, pürüzsüz, ince duvarlıve 14-20 x 5-6.5 µm boyutlarındadır. Basidia (spor taşıyan hücreler) dört spordur ve 28.5-36.5 x 11.5-12.5 µm boyutlarındadır.

Habitat: Genellikle nemli ve ıslak alanlarda yosunlar arasında yaşarlar. L. holopus türü için mikorizal olduğu bildirilmiştir. Balçık alanlar ve bataklıklar gibi ıslak alanlara dağılmış olarak tek başlarına görmek mümkündür. Çoğu Leccinum türü gibi, bu mantar da konakçıya özgüdür ve huş ağacı (Betula sp) ile mikorizaldir. Kuzey Amerika, Kanada, Avrupa ve Asyadan bildirilmiştir. L. holopus var. Americanum alt türü sadece Kuzey Amerika’da bulunur.

Türkiye’de resmi kaydı yapılmış bölgeler ise; Doğu Karadeniz Bölümü, Orta Kızılırmak ve Konya Bölümleri’dir.

Mevsim: Yaz sonu ve Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Yaygın olarak yenilebilir kabul edilen bir bolet türüdür. Bazı Mikologlara ve 100 yenilebilir mantarlar (100 Edible Mushrooms) kitabı yazarı ve mikolog Michael Kuo göre iyi yenilebilir mantarlar sınıfındadır. Peter Roberts ve Shelley Evans ‘ın yazdıkları “The Book of Fungi” de “Yenilebilir, ancak tatsız ve lezzetsiz“ olduğu bildirilmiş, bu yüzden yenilmesi tavsiye edilmemiştir. Diğer boletlerde olduğu gibi kurutulup tüketilerek lezzeti artırılabilir.

Ek bilgiler: L. holopus, Pegomya Winthemi (Anthomyiidae ailesi) ve Megaelia pygmaeoides (Phoridae ailesi) gibi sinek türleri için bir besin kaynağıdır.

L. holopus’un tanımlanmasının doğrulanmasına yardımcı olmak için çeşitli kimyasal testler kullanılabilir. Bir damla amonyum hidroksit çözeltisi, kapak kütikülünü pembemsi bir renge dönüştürür, ancak etle reaksiyona girmez. 

Leccinellum albellum görünüşte L. holopus’a benzer, ancak meşe ile birlikte büyür. Leccinum scabrum, daha büyük boyutu ve genellikle daha koyu renkleri ile L. holopus’tan ayırt edilebilir. 

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.