Resupinatus striatulus – Çizgili Cüceyanak Mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Agaricales
Aile: Pleurotaceae
Cins: Resupinatus
Tür: Resupinatus striatulus
Resupinatus striatulus, Türkiye mikobiyotası için yeni bir kayıt olan bu mantar, ilk kez 2021 yılının Aralık ayında, Van ilinin Tuşba ilçesinde bulunan örnekler kullanılarak, Prof Dr Mustafa Emre Akçay hocamız tarafından kayıt altına alınmıştır. Mantar için önerilen Türkçe isim “Çizgili Cüceyanak” Mantarıdır. Biz de Mantarlı Yaşam ekibi olarak, bu mantarı sizlere “Çizgili Cüceyanak” olarak anlatacağız.
Sinonim isimleri arasında Agaricus striatulus, Pleurotus striatulus, Calathinus striatulus, Acanthocystis striatula, Geopetalum striatulum ve Agaricus striatopellucidus bulunur.
Şapka: Çizgili Cüceyanak mantarı, sapsız, kubbe şeklinde, dorsal veya bazen yanal olarak yapışık, genellikle hafif eksantrik ve 3-8 mm çapındadır. Şapka İnce, yelpaze şeklinde veya dışa doğru yayılan bir yapıya sahiptir. Genellikle düz, zamanla hafifçe çöker ve kenarları sıklıkla dalgalıdır. Mantarın şapkasının rengi başlangıçta koyu kremden koyu sarıya olup, kuruduğunda koyu kahverengiden neredeyse siyaha kadar olur. Bazı durumlarda sarımsı veya grimsi tonlar da olabilir. Mantar gençken ince budanmış, özellikle kenarlara yakın, yarı saydam, genellikle dalgalı ve çizgili kenarlara sahiptir. Şapka yüzeyi genellikle kısa tüylü veya kadifemsi olabilir. Bazı durumlarda pürüzlü veya pullu olabilir.
Lameller: Lamelleri, şapkası ile aynı renkte veya biraz daha açık renktedir. Lameller bağlantı noktasından radyal olarak başlayarak, üçte biri kalın, geri kalanı çeşitli uzunluklarda ve orta derecede kalınlıktadır.
Gövde-Sap: Resupinatus striatulus – Çizili Cüceyanak mantarının sapı genellikle şapka ile bir bütün yani birleşiktir. Çoğu zaman belirgin bir sapı hiç olmayabilir. Mantarın dokusu (eti) oldukça ince, grimsi ve kuvvetli jelatinimsidir.
Koku: Ayırt edici değildir.
Spor Baskısı: Resupinatus striatulus’un spor baskısı rengi genellikle kremsi beyazdır. Ancak, türdeki varyasyonlar nedeniyle, spor baskısı rengi bazen beyazdan sarımsıya kadar değişebilir. Bu nedenle, spor baskısı rengi tek başına tanı için yeterli olmayabilir ve diğer morfolojik özelliklerle birlikte değerlendirilmelidir.
Basidiosporlar oval beya yuvarlak , pürüzsüz, hiyalin, oluklu, sivri uçlu ve 4.2 – 7,2 x 3.6-5.8 µm boyutlarındadır. Cheilocystidia kıvrımlı ve zayıf dallanmıştır. Spor kesesi olarak bilinen basidia ise Klaviform, tetrasporik, bazal fibulasız ve 21.1-29.4 x 5.9-7.3 µm boyutlarındadır. Basidia 4 sporludur.
Habitat: Resupinatus striatulus genellikle çürümüş odun veya humus tabakasında bulunur.
Türkiye’de de kaydı olan bu enteresan mantara, ilk olarak Van, Tuşba ilçesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi yerleşkesinde rastlanılmıştır.
Mevsim: Genellikle Sonbahar ve ilkbahar mevsiminde görülür.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Resupinatus striatulus’un yenilebilirliği konusunda kesin bir bilgi vermek zor. Çoğu mantar gibi, yenilebilir olup olmadığı veya toksik olup olmadığı genellikle kişiden kişiye ve coğrafi bölgelere göre değişebilir. Ancak, genel olarak bu tür küçük ve sert olduğundan ve tıbbi veya gastronomik olarak önemli bir değere sahip olmadığından, insanlar tarafından toplanıp tüketilmez. Dolayısıyla, Resupinatus striatulus’un yenilebilirliği hakkında kesin bir yargıya varmadan önce uzman bir kaynağa danışmanız önemlidir. Ayrıca, topladığınız mantarları tam olarak tanımadığınız veya uzman biri tarafından doğrulanmadığı sürece tüketmemeniz önemlidir çünkü bazı mantarlar çok tehlikeli olabilir.
Ek bilgiler: R.striatulus, yakın benzerleri yine aynı cinse mensup yakın akrabalarıdır. Bunlar, Resupinatus applicatus, Resupinatus alboniger ve Resupinatus trichotis olarak sıralanabilir.
Güzel fotoğrafları ile makalenin yazılmasına destek veren değerli hocamız Dr Öğretim Görevlisi Mustafa Emre Akçay’a çok teşekkür ederiz.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
