Volvariella neoparvula – Denizli Yumurtamantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Agaricales
Aile: Pluteaceae
Cins: Volvariella
Tür: Volvariella neoparvula
Volvariella neoparvula, Avrupa (İspanya, İtalya, Estonya, Almanya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya) ve Türkiye’den eş zamanlı olarak bildirilmiş olup ,ilk kez Ocak 2025’de bilim dünyasına tanıtılmıştır. Pluteaceae familyasına mensup bir mantardır.
Volvariella neoparvula makroskobik olarak beyaz, özellikle merkezde grimsi tonlara sahip şapka, ipeksi-fibrilloz yüzeyin küçük ve düzgün dağılmış pullar oluşturması, beyaz tüylü sap ve keseli volva ile karakterize edilir. Mikroskobik olarak, ucu çıkıntısız veya sivri olmayan sistidya şekli, spor şekli ve klem bağlantılarının varlığı ile ayırt edilir.
Latince “neo” (yeni) ve “parvula” (çok küçük) öneklerinden türetilmiştir. Johannes Anton Weinmann (1782-1858) tarafından Agaricus parvulus adıyla tanımlanan (şu anda Agaricus pusillus’un homotipik bir sinonimi) taksonun tanımı, burada yayımlanan yeni taksonla oldukça iyi örtüşmektedir.
Şapka: 25-40 mm çapında olan şapka, gençken konveks ila konik-konvekstir. Daha sonra genişleyerek plano-konveks hale gelir; merkezde düşük bir umbo (şişkinlik) veya çöküntü olabilir. Yüzey ince fibrilloz veya ipeksi-fibrilloz olup, küçük pullar oluşturan fibrillerle kaplıdır. Saf beyaz renkte olup, genellikle merkezde daha belirgin olan hafif grimsi veya gri-kahverengi tonlar gösterir. Higrofan (mantarın nemle temas ettiğinde renk değiştirmesi) değildir. Kenarları çizgili olabilir veya olmayabilir, hafif düzensiz olup, lamelleri biraz aşar.
Lameller: Orta derecede sık, serbest, darca ventrikoz (şişkin), gençken beyaz olup, yaşlandıkça pembe-kahverengiye döner. Kenarları düzgün ve lamel rengiyle aynıdır.
Gövde-Sap: 20-60 x 1.5-6 mm boyutlarında (tabanda 10 mm’ye kadar genişleyebilir) olan Volvariella neoparvula – Denizli Yumurtamantarı sapı, silindirik, düz; yüzeyi beyaz ve ince tüylüdür.
Tabandaki volvası, zar yapılı, keseli, ipeksi, beyaz veya sarımsı/grimsi tonlar gösterebilir; 2-4 lobludur. Bazı örneklerde tabanda ince kahverengi rizomorflar (kök benzeri yapılar) bulunur.
Eti yani dokusu ince ve beyazdır.
Koku: Pelargonium (sardunya) benzeri bir kokuya sahiptir veya kokusuzdur.
Spor Baskısı: Bazidiyosporlar: 5.0-10.7 × 3.0-5.6 µm (ortalama 7.0 x 4.2 µm) boyutlarındadır. Sporlar geniş elipsoid ila silindirik, kalın duvarlı, belirgin hilal eklentilidir. Bazidyumlar ise 16-32 × 7-12 µm boyutlarında, dört sterigmalı, şişe veya silindirik formdadır. Lamella kenarı sterildir.
Habitat: Bu mantar türü özellikle alüvyal topraklarda ve nemli ormanlık alanlarda bulunur. Tek başına veya toplu halde büyür. Genellikle toprakta görülür. Corylus (fındık), Fraxinus (dişbudak), Pinus (çam), Populus (kavak) ve Quercus (meşe) altında bulunur, nadiren de olsa Fagus (kayın) gibi yaprak döken ağaçların çürüyen gövdelerinde de büyürler.
Avrupa’da, İspanya, İtalya, Estonya, Almanya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya ve Türkiye’de dağılımı kesin olarak bilinmektedir.
Türkiye’de Denizli ilimizde bulunmuştur. Türün Holotip (Holotype) kaydı da Türkiye’dir.
Mevsim: İlkbahar ve Sonbahar.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Bilinmiyor.
Ek bilgiler: Denizli Yumurtamantarı olarak isimlendirdiğimiz (henüz bilinen resmi bir Türkçe ismi olmadığı için) bu yeni mantar, Türkiye’de ilk olarak Doç Dr Oğuzhan Kaygusuz tarafından (Ocak 2025) tanımlanmıştır. Oğuzhan Kaygusuz hocamız mantarı dünyaya ilk kez tanıtan bilim insanları içinde de yer almaktadır.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
