Abortiporus biennis – Karanfilmantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Polyporales
Aile: Meruliaceae
Cins: Abortiporus
Tür: Abortiporus biennis
Abortiporus biennis, çok farklı görünümlere sahip, güzel görseli olan, geniş gözenekli bir polipordur. En yaygın şekli rozet şeklidir, ancak baş aşağı, yarım küre şekli de dahil olmak üzere birçok farklı düzensiz formda olabilmektedir. Türkiye Mantarları Listesindeki Türkçe ismi “Karanfilmantarı” olup, “Blushing Rosette” en yaygın kullanılan ingilizce ismidir.
Tür, ,lk kez 1789 yılında Fransız mikolog Jean Baptiste Francois Pierre Bulliard tarafından tanımlanmış olup, ona iki terimli bilimsel Boletus biennis adını vermiştir. Şu anda kabul edilen Abortiporus biennis adı, Alman-Amerikalı mikolog Rolf Singer’ın 1944 tarihli bir yayınına dayanmaktadır.
Sinonim yani eşanlamlıları arasında Grifola biennis, Heteroporus biennis, Polyporus biennis, Daedalea biennis, Boletus biennis, Sistotrema bienne, Hydnum bienne ve Phaeolus biennis bulunur.
Genel Özellikleri: Rozet veya yelpazeyi andıran bir şapkası vardır. Tipik olarak 5 – 15 cm çapında (max 20) ve 1 cm kalınlığında olan mantar, üsten bakıldığında kaba tüylü, soluk pembemsi ila kırmızımsı kahverengi renklerde bir mantardır. Olgunlaşma ile birlikte düzensiz loblar şapka yüzeyini kaplar. Mantar eklendiğinde veya hasar gördüğünde kırmızımsı kahverengiye morarır.
Gözenekler ve Tüpler: Tüpler 5-6 mm uzunluğunda olup kremsi beyazdır. Gözenekler mm başına 1-3 (bazen daha da geniş), düzensiz köşeli ve hafif eğimlidir. Hasar görmesi halinde pembe ila kırmızımsı renkte boyanır.
Çoğunlukla düzensiz, anormal gövdeler oluşturan mantarın gözenekleri bazen ters çevrilmiş yarım küre şeklinde olabilir. Ancak, düzenli, rozet şeklini oluştursa bile “rosecomb mutation” olarak bilinen gül peteği mutasyonu’ oldukça yaygındır. Mikolojide “gül peteği mutasyonu” (rosecomb mutation) terimi, şapkası üzerinde herhangi bir çarpıklık, yumru veya şekil bozukluğu meydana gelip lamelleri daha doğrusu şapka altı (gözenekler, dişler vs) görünür hale geldiğinde kullanılan bir terimdir.
Gövde-Sap: Sap, 4–7 cm uzunluğunda ve 2–3 cm kalınlığındadır, tabana doğru sivrilir ve genellikle derinden ‘köklenir’.
Koku: Bazı kaynaklarda itici tuhaf bir kokusu olduğu belirtilmiştir. Ama, koku ayırt edici bir özellik değildir.
Spor Baskısı: Spor baskısı rengi beyazdır. Sporlar eliptik, renksiz (hiyalin) ve yağ damlacıklı ince duvarlı olup, 4.5-6.5 x 4-5µm boyutlarındadır.
Habitat: Saprotrof yani çürükçül bir ağaç mantarı olan A.biennis, her türlü sert ağaçta, genellikle gömülü köklerde, daha nadiren kozalaklı ağaçlarda büyür.Tür, özellikle yaprak döken ağaçların köklerinde, beyaz çürümeye neden olur. Tek başına veya daha küçük gruplar halinde bulunabilirler. Türkiye’de resmi kaydı yapılmış olan bölgeler arasında, Batı ve Doğu Karadeniz Bölümleri, Asıl Ege Bölümü, Akdeniz Bölgesi ve Orta Fırat Bölümü bulunur.
Mevsim: Sezonu yıl boyu olan bir polipor mantarıdır. Ancak, Yaz sonu ve Sonbaharda daha çok görülürler.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Tüketilmeyen bir mantardır.
Ek bilgiler: Benzer türler mevcuttur. Özellikle genç formlarda, mantarın salgıladığı kırmızı renkli sıvı bu mantarın Hydnellum peckii yani Kanağlayan Mantar ile veya Hydnellum ferrugineum ile karıştırılmasına neden olur. Ancak, her iki Hydnellum türünün de sadece eski kozalaklı ağaçların olduğu ormanlarda, çam veya ladin yakınında bulunmaları, ayrıca bu türlerde gözenekli bir yapının aksine dikenlerinin (dişleri) olması önemli ayıraçtır. Bir diğer benzer tür ise daha nadir bulunan Podoscypha multizonata‘dır. Sheep Polypore – Albatrellus ovinus ile yani Akgevrek Mantarı karıştırılması olası bir başka türdür.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Harika fotoğrafını kullanmamıza izin verdiği için Amerika Birleşik Devletlerinden (New Jersey – Hunterdon county) Amy Brighton Switlyk’e çok teşekkür ederiz. Ayrıca, web sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
