Sinek Mantarı (Amanita muscaria)

Amanita muscaria – Sinek Mantarı

                 TAKSONOMİ- SINIFLANDIRMA

                Alem: Mantarlar-Fungi

                  Bölüm : Basidiomycota

                  Sınıf: Agaricomycetes

             Takım: Agaricales

               Aile: Amanitaceae

         Cins: Amanita

                         Tür: Amanita muscaria 

Amanita cinsine mensup birçok türden yalnızca  biri olan, Sinek mantarı, halüsinojik özellikleriyle meşhur, zehirli bir mantardır. Göze çok hoş gelen, al benisi olan görünümü, kırmızı şapkaları üzerinde beyaz noktalar şeklindeki siğilleri vardır. Bu güzel görüntüsü nedeniyle Gelin mantarı olarak da bilinir.

Şapka: Olgun örneklerde ilk önce yarım küreye, son olarak da plaka benzeri ve düz olmak üzere küre;  tamamen büyüdüğünde, şapkanın çapı genellikle yaklaşık 8–20 cm olabilir. Mantarın şapkasındaki parlak kırmızı renk, yağmurdan sonra ve yaşlanmış,çok olgun örneklede solma yapabilir, şapka üstü genç örneklerde çok sayıda, küçük beyazdan sarıya piramit şeklindeki siğillerle (evrensel perdenin kalıntıları) kaplıdır.

Lameller: Seyrek ve  beyaz renklidir.

Gövde:-Sap: 5–20 cm yüksekliğinde,  1–2 cm kalınlığında, hafif kırılgan, lifli bir dokuya sahip;  tabandaki ampul, iki ila dört farklı halka veya kırışık şeklinde evrensel peçe kalıntıları taşır.

Koku: Hafif toprak kokması dışında ilişkili koku yoktur.

Spor baskısı: Beyaz.

Habitat: Kuzey Yarımküre’nin ılıman ve kuzey bölgelerinde kendine yaşam alanı bulan Fly Agaric Akdeniz ve Orta Amerika gibi bölgelerde daha sıcak enlemlerin yüksek rakamları  dahil olmak üzere,  kozalaklı ve yaprak döken ağaçlık alanlarda ve ormanlarda ;  peri halkaları şeklinde görünebilirler. Daha çok çam, ladin, köknar, huş ağacı ve sedir olmak üzere, çok çeşitli ağaçlarla simbiyotik ilişkiler kurarlar.

Mevsim: Genellikle sonbaharda sıkça görülen bir mantardır. Bu zehirli mantarın sezonu farklı iklimlerde değişiklik gösterebilir;  Misal, Kuzey Amerika’nın büyük bir bölümünde yaz ve sonbaharda görülür iken, Pasifik kıyılarında sonbahar sonları ve kış ayı başkalarında çıkmaktadır.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Fly agaric, Psikoaktif bileşenlerden musimol-muscimol ve ibotemik asit-ibotenic asit içerir. Zehirli bir mantardır. Halüsinejik etkileri olduğu ve  ciddi sağlık sorunları yaratabileceği bilinmektedir. Tüketilmesi halinde Pantherina sendromu olarak bilinen zehirleme hasıl olur. Psilocybin mushroom yani Psilosibin içeren mantarlardan değildir.

Dip not: Sinek Mantarının olgunlaşmamış çok küçük düğme formları, puffballs – toz mantarları ile karıştırılabilir. Genç ve olgun Amanita muscaria- Sinek mantarlarının kırmızı şapkalarındaki siğil benzeri beyaz noktalar, şiddetli yağmurlarla yıkandığında kaybolabilir ve bu hali ile yenilebilir Amanita caesarea – Sezar mantarı ile de karıştırılabilir.

Ek bilgiler: Fly Agaric-Sinek Mantarı aşağıda sıralanmış alt türlere sahiptir;

• Amanita muscaria var. alba ; Beyazdır ve Kuzey Amerika’ya hastır.
• Amanita muscaria var. americana; Sarı ve sarı-turuncu arası renktedir.
• Amanita muscaria var. formosa ; Avrupa’ya hastır, rengi sarı ve turuncudur.
• Amanita muscaria var. guessowii; Kuzey Amerika’nın kuzey bölümünde bulunur, şapkasının ortası kırmızımsı turuncu kenarları sarıdır.
• Amanita muscaria var. persicina ; Pembe ve kavuniçi renktedir.
• Amanita muscaria var. regalis ; Koyu kahverengidir. Artık farklı bir tür olarak değerlendirilmektedir (Amanita regalis).

Referans ve Kaynaklar:

http://www.wikipedia.com

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.