Narin yosunmantarı (Arrhenia rickenii)

Arrhenia rickenii – Narin YosunMantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Tricholomataceae

Cins: Arrhenia

Tür: Arrhenia rickenii

Arrhenia rickenii, görseli hayli alımlı, şapkası umbilicate (merkezde  göbek deliği benzeri bir çöküntüsü olan), Tricholomataceae ailesinden bir mantardır. Çoğunlukla yosunlu yerlerde küçük gruplar halinde büyürken görülürler.

Sinonim (eşanlamlı) isimleri arasında Cantharellus cupulatus, Cantharellus cupulatus var. grisellus, Leptotus rickenii, Omphalina rickenii, Omphalina cupulata, Omphalia helvelloides, Phaeotellus rickenii, Leptoglassum rickenii bulunur.

İngiliz mikolog Frederick Bayard Hora (1908 – 1984) bu mantarı 1960 yılında bilimsel olarak tanımladığında, bazionimini kurarak ona Omphalina rickenii adını verdi. 1989 tarihli bir yayında, Edinburgh Kraliyet Botanik Bahçesi’nden Roy Watling, bu türü Arrhenia cinsine aktardı ve böylece şu anda kabul edilen bilimsel adını belirledi.

Alışılmadık bir şekilde, bu iki terimli isminin her ikisinde de dünyaca ünlü seçkin mikologlara atıfta bulunulmuştur. Arrhenia cinsi adı İsveçli botanikçi Johan Petter Arrhenius’u (1811 – 1899) onurlandırırken, özel sıfat rickenii Alman Roma Katolik rahibi ve mikolog Adalbert Ricken’in (1851 – 1921) onuruna verilmiştir.

Şapka: Narin yosunmantarı şapkası 0,5 – 2,5 cm çapındadır. Tamamen olgunlaştığında, krem-koyu renkli olan şapka, başlangıçta dışbükey göbeklidir ve daha sonra dalgalı içe kıvrık kenarlarla daha derin bir şekilde huni haline gelir. Şapka üzerinde neredeyse merkeze kadar sıralanmış çizgiler hakimdir. Kenarda beyazımsı ve ortaya doğru daha koyu olan şapkanın yüzeyi mat veya çok ince kadifemsidir.

Lameller: A.rickenii lamelleri çok geniş aralıklı ve genellikle şapka kenarına yakın, dallara ayrılan, genellikle ağ benzeri çapraz damarlara sahiptir. Decurrent olan lamellerin rengi şapka yüzeyinden biraz daha soluktur.

Gövde-Sap: Narin yosunmantarı sapı 1-2 mm çapında ve 0,7 ila 3 cm uzunluğundadır. Genellikle tabanda künt bir uca doğru daralır, merkezi olarak yerleştirilmiş gövde pürüzsüz ve şapka ile aynı renktedir.

Koku: Genellikle Sardunya’yı andıran hafif bir kokusunun olduğu ve ayırt edici bir tadının olmadığı bildirilmiştir.

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi beyazdır. Sporlar elipsoidden dakryoide (gözyaşı damlası şeklinde), pürüzsüz, 6-9 x 3.5-5μm boyutlarında ve inamiloid’dir.        

Habitat:  Çok küçük boyutu ve yosunlar tarafından gizlenme eğilimi nedeniyle nadiren kaydedilen bir türdür. Yosunlu bölgeleri tercih eden bu saprofitik tür, neredeyse her zaman alkali topraktaki yosunlarda (örneğin kumullarda veya kalkerli kayaların üzerindeki gelişmemiş otlaklarda ve bazen yosunla kaplı eski kireç zengini duvar kalıntılarında) büyürler. Bu küçük mantar, İskandinavya’dan Akdeniz bölgesine kadar Avrupa anakarasının birçok yerinde bulunur. Türkiye’de de resmî kaydı olan bir tür olup, Adana Bölümü ve Orta Fırat Bölümünde kaydedilmiştir.

Mevsim: Sonbahar mevsiminde özellikle Eylül – Kasım ayları arasında görülürler.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Bunlar önemsiz, küçük, mutfakla ilgisi olmayan mantarlardandır. Yenilebilirliği ile ilgili net bir bilgi mevcut değildir.

Ek bilgiler:  Birkaç benzer Arrhenia türü ile karıştırılabilirler. Bunlar genellikle yosun, liken veya liverworth (bir tür çiçeksiz bitki) olan habitatlarda büyürler ve bazılarını ayırmak için genellikle mikroskobik inceleme gerekir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese ve italya’dan Lucio Scala’ya çok teşekkür ederiz.