Agaricaceae
Sahte Şemsiye Mantarı (Chlorophyllum molybdites)
Published
8 ay agoon

Chlorophyllum molybdites – Sahte Şemsiye Mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Agaricales
Aile: Agaricaceae
Cins: Chlorophyllum
Tür: Chlorophyllum molybdites
Chlorophyllum molybdites, False Parasol yani Sahte Şemsiye olarak bilinir. Mantarlı Yaşam olarak bizde bu mantarı sizlere “Sahte Şemsiye Mantarı” olarak anlatacağız. C.molybdites “Green spored Lepiota” (yeşil sporlu Lepiota) ve “Vomiter” (Kusturan) isimleri ile bilinen yaygın bir mantardır. Zehirli ve şiddetli gastrointestinal kusma ve ishal semptomlarına neden olan bu mantar, genellikle yenilebilir şemsiye mantarları ile (Chlorophyllum rhacodes (veya rachodes), C. olivieri ve C. brunneum) sıkça karıştırılır. Büyük boyutu ve yenilebilir şemsiye mantarına benzerliği ve insan yerleşimine yakın bölgelerde yetişmesi bunun nedenleridir. Bu mantardan zehirlenmeler, daha çok gastrointestinaldir yani mide ve bağırsak ile ilgilidir.
Sinonimleri (eşanlamlı isimleri) arasında Agaricus molybdites, Lepiota molybdites, Leucocoprinus molybdites, Macrolepiota molybdites ve Lepiota morgani bulunur.
Şapka: Sahte Şemsiye Mantarı şapkası çapı 10-22 cm boyutlarındadır. Mantar gençken dışbükeyden küreye değişir. Kuru bir yüzeye sahip olan şapka düğme aşamasında kel yani pürüzsüz olabilir, ancak kısa sürede kahverengi ila pembemsi kahverengi veya yukarı doğru veya düz olan ve merkeze yakın yoğunlaşan ten rengi pullarla kaplanarak, pullu hale gelir. Bu pulların altındaki yüzey ince fibriloz, beyazımsı ila soluk ten rengidir.
Eti kalın beyazdır; tabanda kırmızımsı kahverengi ila soluk pembemsi kırmızı arasında lekelenme görülür.

Lameller: Gövdeden bağımsız veya ona hafifçe yapışık olan lameller, oldukça yoğundur. sık ve kısa lamelleri bulunur. Lameller mantar gençken beyaz, sporlar olgunlaştıkça grimsi yeşilden kahverengimsi yeşile dönüşür.

Gövde-Sap: C.molybdites sapı 8–20 cm uzunluğunda ve 1,5–3 cm kalınlığındadır. Sap, tepeye doğru hafif sivrilen ve tabana doğru hafifçe genişleyen bir görünüm arz eder. Kuru, pürüzsüz veya çok ince fibrilozdur. Sap rengi beyaz ila kahverengimsidir. Sap üzerinde kalıcı, beyazımsı bir yüzüğü mevcuttur.

Koku: Ayırt edici değildir.
Spor Baskısı: Spor baskısı rengi mat grimsi yeşil veya zeytin rengidir. Sporlar 9 – 13 x 6 – 9 µm boyutlarında eliptik ila oval görünümlüdür.
Habitat: Saprofit yani çürükcül beslenen bir mantardır. Sahte Şemsiye Mantarı, tek başına, dağınık, küçük veya büyük gruplar halinde çimenlerde ve çayırlarda büyürler. Zaman zaman peri halkaları oluşturmuş olarak mükemmel bir görüntü verirler.
Mevsim: Yaz ve Sonbahar.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Zehirli bir türdür. Bu mantar sebepli zehirlenmelere çok sık rastlanılmaktadır. Semptomlar ağırlıklı olarak gastrointestinaldir ve tüketimden 1-3 saat sonra ortaya çıkan kusma, ishal ve kolik (kalınbağırsakta, genellikle karın boşluğunda hissedilen, aralıklarla gelen çok güçlü sancı) genellikle şiddetli olmaktadır. Bu zehirlenmeler özellikle çocuklarda şiddetli olabilse de, hiçbiri ölümle sonuçlanmamıştır.
Ek bilgiler: C molybdites, yenilebilir bir tür olan Chlorophyllum brunneum – Pullu Şemsiye Mantarının toksik bir benzeridir. Bu iki tür arasındaki farklar, özellikle gençken, ayırt edilemeyecek derecede az olabilir. C. molybdites Chlorophyllum brunneum’dan, daha az pullu bir şapkaya sahip olması ve olgunluk evrelerinde grimsi-zeytin rengi lamelleri ile ayırt edilir. Ek olarak, iki tür farklı habitatlarda bulunma eğilimindedir; C molybdites daha korunaklı ve sıcak, iç kesimleri ve çimenleri tercih ederken, Chlorophyllum brunneum kıyı bölgelerinde baskındır, selvi, okaliptüs vb ağaçlarla veya kompost yığınlarının yakınında büyürler. Özellikle genç C. molybdites’leri Chlorophyllum rhacodes’ten ayırmak oldukça zordur.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ











Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Akdomalan Çöl Trüfü (Tirmania nivea)

Çoban Kızılı Mantarı (Agaricus altipes)

İstakoz Mantarı (Hypomyces lactifluorum)

Çengel Kirmit (Russula nobilis)

Evlek Mantarı (Agaricus benesii)

Eğri Kirmit (Russula paludosa)

Saçdöken Mantarı (Malassezia furfur)

Kafasız Kokarboynuz (Mutinus elegans)

Tüylüyanak Mantarı (Neofavolus alveolaris)

Kavak Kuzugöbeği Mantarı (Morchella populiphila)

Battalçanak Mantarı (Peziza repanda)

Kütükdili Mantarı (Phyllotopsis nidulans)

Yalın Kuzugöbeği Mantarı (Morchella esculentoides)

Koca Dalgatopu Mantarı (Geopora sumneriana)

Karnabahar Boleti (Gyroporus cyanescens)

Savan Kuzugöbeği (Morchella prava)

Denizyıldızı Mantarı (Aseroe rubra)

Zombi Karınca Mantarı (Ophiocordyceps spp)

Öcü Örümcekmantarı (Cortinarius cinnabarinus)

Tayvan’da Bulunan Büyüleyici Mantar

Kırkkafa Mantarı (Hypsizygus ulmarius)

Has Mummantarı (Hygrocybe acutoconica)

Yumurtamantarı (Volvariella volvacea)

Saçaktellicesi Mantarı (Ramaria stricta)

Arı Çobandamı Mantarı (Calocybe ionides)

Ağulu Morsarı Mantarı (Tricholomopsis decora)

Tüylü Karakaşık Mantarı (Trichoglossum hirsutum)

Kara Nazlıbaş Mantarı (Comatrichia nigra)

Portakal Gözenekli Mantar (Favolaschia calocera)

Sarı Mummantarı (Hygrocybe ceracea)

Üç Örümcekmantarı (Cortinarius trivialis)

Kıllı Katmantarı (Stereum hirsutum)

Sık Ağulumantar (Omphalotus illudens)

Fırfırlı Tubarya Mantarı (Tubaria furfuracea)

Kanlı Kirmit Mantarı (Russula torulosa)

Altınpelte Mantarı (Tremella aurantia)

Yaş Ağulumantar (Omphalotus olivascens)

Maral Kirmit (Russula sardonia)

Kahve Pullu (Lepiota castanea)

Haşmetli Topuzmantarı (Clavariadelphus pistillaris)

Göl Süngermantarı (Suillus lakei)

Zennezili Mantarı (Anthracobia melaloma)

Gavur Süngermantarı (Suillus bellinii)
