Connect with us

Agaricaceae

Sahte Şemsiye Mantarı (Chlorophyllum molybdites)

Published

on

Chlorophyllum molybdites – Sahte Şemsiye Mantarı


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Agaricaceae

Cins: Chlorophyllum

Tür: Chlorophyllum molybdites

Chlorophyllum molybdites, False Parasol yani Sahte Şemsiye olarak bilinir. Mantarlı Yaşam olarak bizde bu mantarı sizlere “Sahte Şemsiye Mantarı” olarak anlatacağız. C.molybdites “Green spored Lepiota” (yeşil sporlu Lepiota) ve “Vomiter” (Kusturan) isimleri ile bilinen yaygın bir mantardır.  Zehirli ve şiddetli gastrointestinal kusma ve ishal semptomlarına neden olan bu mantar, genellikle yenilebilir şemsiye mantarları ile (Chlorophyllum rhacodes (veya rachodes), C. olivieri  ve C. brunneum) sıkça karıştırılır. Büyük boyutu ve yenilebilir şemsiye mantarına benzerliği ve insan yerleşimine yakın bölgelerde yetişmesi bunun nedenleridir. Bu mantardan zehirlenmeler, daha çok gastrointestinaldir yani mide ve bağırsak ile ilgilidir.

Sinonimleri (eşanlamlı isimleri) arasında Agaricus molybdites, Lepiota molybdites, Leucocoprinus molybdites, Macrolepiota molybdites ve Lepiota morgani bulunur.

Şapka: Sahte Şemsiye Mantarı şapkası çapı 10-22 cm boyutlarındadır. Mantar gençken dışbükeyden küreye değişir. Kuru bir yüzeye sahip olan şapka düğme aşamasında kel yani pürüzsüz olabilir, ancak kısa sürede kahverengi ila pembemsi kahverengi veya yukarı doğru veya düz olan ve merkeze yakın yoğunlaşan ten rengi pullarla kaplanarak, pullu hale gelir. Bu pulların altındaki yüzey ince fibriloz, beyazımsı ila soluk ten rengidir.

 Eti kalın beyazdır; tabanda kırmızımsı kahverengi ila soluk pembemsi kırmızı arasında lekelenme görülür.

Chlorophyllum molybdites
C. molybdites

Lameller: Gövdeden bağımsız veya ona hafifçe yapışık olan lameller, oldukça yoğundur. sık ve kısa lamelleri bulunur. Lameller mantar gençken beyaz, sporlar olgunlaştıkça grimsi yeşilden kahverengimsi yeşile dönüşür.

Chlorophyllum molybdites
C. molybdites

Gövde-Sap: C.molybdites sapı 8–20 cm uzunluğunda ve   1,5–3 cm kalınlığındadır. Sap, tepeye doğru hafif sivrilen ve tabana doğru hafifçe genişleyen bir görünüm arz eder. Kuru, pürüzsüz  veya çok ince fibrilozdur. Sap rengi  beyaz ila kahverengimsidir. Sap üzerinde kalıcı, beyazımsı bir yüzüğü mevcuttur.

Chlorophyllum molybdites
C. molybdites

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi mat grimsi yeşil veya zeytin rengidir. Sporlar 9 – 13 x 6 – 9 µm boyutlarında eliptik ila oval görünümlüdür.

Habitat: Saprofit yani çürükcül beslenen bir mantardır. Sahte Şemsiye Mantarı, tek başına, dağınık, küçük veya büyük gruplar halinde çimenlerde ve çayırlarda büyürler. Zaman zaman peri halkaları oluşturmuş olarak mükemmel bir görüntü verirler.

Mevsim: Yaz ve Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Zehirli bir türdür. Bu mantar sebepli zehirlenmelere çok sık rastlanılmaktadır. Semptomlar ağırlıklı olarak gastrointestinaldir ve tüketimden 1-3 saat sonra ortaya çıkan kusma, ishal ve kolik (kalınbağırsakta, genellikle karın boşluğunda hissedilen, aralıklarla gelen çok güçlü sancı) genellikle şiddetli olmaktadır.  Bu zehirlenmeler özellikle çocuklarda şiddetli olabilse de, hiçbiri ölümle sonuçlanmamıştır.

Ek bilgiler: C molybdites, yenilebilir bir tür olan Chlorophyllum brunneum – Pullu Şemsiye Mantarının toksik bir benzeridir. Bu iki tür arasındaki farklar, özellikle gençken, ayırt edilemeyecek derecede az olabilir. C. molybdites Chlorophyllum brunneum’dan, daha az pullu bir şapkaya sahip olması ve olgunluk evrelerinde grimsi-zeytin rengi lamelleri ile ayırt edilir. Ek olarak, iki tür farklı habitatlarda bulunma eğilimindedir; C molybdites daha korunaklı ve sıcak, iç kesimleri ve çimenleri tercih ederken, Chlorophyllum brunneum kıyı bölgelerinde baskındır, selvi, okaliptüs vb ağaçlarla veya kompost yığınlarının yakınında büyürler. Özellikle genç C. molybdites’leri Chlorophyllum rhacodes’ten ayırmak oldukça zordur.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Mantar Türleri3 hafta ago

Akdomalan Çöl Trüfü (Tirmania nivea)

Agaricaceae4 hafta ago

Çoban Kızılı Mantarı (Agaricus altipes)

Hypocreaceae4 hafta ago

İstakoz Mantarı (Hypomyces lactifluorum)

Mantar Türleri1 ay ago

Çengel Kirmit (Russula nobilis)

Agaricaceae1 ay ago

Evlek Mantarı (Agaricus benesii)

Mantar Türleri1 ay ago

Eğri Kirmit (Russula paludosa)

Malassezia2 ay ago

Saçdöken Mantarı (Malassezia furfur)

Mantar Türleri2 ay ago

Kafasız Kokarboynuz (Mutinus elegans)

Mantar Türleri2 ay ago

Tüylüyanak Mantarı (Neofavolus alveolaris)

Mantar Türleri2 ay ago

Kavak Kuzugöbeği Mantarı (Morchella populiphila)

Mantar Türleri2 ay ago

Battalçanak Mantarı (Peziza repanda)

Phyllotopsidaceae2 ay ago

Kütükdili Mantarı (Phyllotopsis nidulans)

Mantar Türleri2 ay ago

Yalın Kuzugöbeği Mantarı (Morchella esculentoides)

Geopora2 ay ago

Koca Dalgatopu Mantarı (Geopora sumneriana)

Gyroporaceae2 ay ago

Karnabahar Boleti (Gyroporus cyanescens)

Mantar Türleri2 ay ago

Savan Kuzugöbeği (Morchella prava)

Aseroe2 ay ago

Denizyıldızı Mantarı (Aseroe rubra)

Basında Mantar2 ay ago

Zombi Karınca Mantarı (Ophiocordyceps spp)

Cortinariaceae2 ay ago

Öcü Örümcekmantarı (Cortinarius cinnabarinus)

Basında Mantar2 ay ago

Tayvan’da Bulunan Büyüleyici Mantar

Hypsizygus3 ay ago

Kırkkafa Mantarı (Hypsizygus ulmarius)

Hygrocybe3 ay ago

Has Mummantarı (Hygrocybe acutoconica)

Mantar Türleri3 ay ago

Yumurtamantarı (Volvariella volvacea)

Gomphaceae3 ay ago

Saçaktellicesi Mantarı (Ramaria stricta)

Calocybe3 ay ago

Arı Çobandamı Mantarı (Calocybe ionides)

Mantar Türleri3 ay ago

Ağulu Morsarı Mantarı (Tricholomopsis decora)

Geoglossaceae3 ay ago

Tüylü Karakaşık Mantarı (Trichoglossum hirsutum)

Amaurochaetaceae3 ay ago

Kara Nazlıbaş Mantarı (Comatrichia nigra)

Favolaschia3 ay ago

Portakal Gözenekli Mantar (Favolaschia calocera)

Hygrocybe3 ay ago

Sarı Mummantarı (Hygrocybe ceracea)

Cortinariaceae4 ay ago

Üç Örümcekmantarı (Cortinarius trivialis)

Stereum hirsutum
Mantar Türleri4 ay ago

Kıllı Katmantarı (Stereum hirsutum)

Mantar Türleri4 ay ago

Sık Ağulumantar (Omphalotus illudens)

Mantar Türleri4 ay ago

Fırfırlı Tubarya Mantarı (Tubaria furfuracea)

Mantar Türleri4 ay ago

Kanlı Kirmit Mantarı (Russula torulosa)

Mantar Türleri4 ay ago

Altınpelte Mantarı (Tremella aurantia)

Mantar Türleri4 ay ago

Yaş Ağulumantar (Omphalotus olivascens)

Mantar Türleri4 ay ago

Maral Kirmit (Russula sardonia)

Agaricaceae4 ay ago

Kahve Pullu (Lepiota castanea)

Clavariadelphaceae4 ay ago

Haşmetli Topuzmantarı (Clavariadelphus pistillaris)

Mantar Türleri4 ay ago

Göl Süngermantarı (Suillus lakei)

Anthracobia4 ay ago

Zennezili Mantarı (Anthracobia melaloma)

Mantar Türleri4 ay ago

Gavur Süngermantarı (Suillus bellinii)

Agaricaceae5 ay ago

Ağulu Kum Pullusu (Lepiota brunneolilacea)