Cortinarius varius – Çok Örümcekmantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Agaricales
Aile: Cortinariaceae
Cins: Cortinarius
Tür: Cortinarius varius
Cortinarius varius, Cortinariaceae familyasına mensup blr türdür. “The Contrary Webcap” İngilizce ismi ile bilinen bu Cortinarius türünün Türkiye Mantarları Listesindeki (Aralık 2020) Türkçe adı Çok Örümcekmantarıdır.
Tür ilk olarak 1774 yılında Jacob Christian Schäffer tarafından Agaricus varius olarak tanımlanmıştır. Şu anki bilimsel ismini 1838 yılında Elias Magnus Fries vermiştir.
Cortinarius varius sinonimleri arasında Agaricus varius (1783), Agaricus lateritius (1783), Agaricus decolorans (1796), Agaricus glaucopus var. varius (1801), Agaricus kabukluniformis (1812), Agaricus dasypodius (1812), Cortinarius decolorans (1838), Phlegmacium decolorans (1877), Phlegmacium varium (1877) ve Phlegmacium varium var. decolorans bulunmaktadır.
Şapka: 5–10 cm çapında olan C. varius şapkası başlangıçta küresel ila dışbükeydir, daha sonra düzleştirilmiş veya bastırılmış bir şekil alır. İlk başta ince, kıvrımlı kenarlı olup, gençken peçe parçaları bulundurur. Şapka yüzeyi yapışkan ve pürüzsüzdür. Şapka turuncumsu-sarı veya yakın tonlardadır. Kenarlar, rengin daha paslı sarı olduğu ortadan daha sarıdır.
Lameller: Lameller birbirine oldukça yakın yani sıktır. Genellikle biraz marjinal yani çentiklidir. Başlangıçta zengin bir peygamber çiçeği mavisi renkte, ardında leylak en son olarakta koyu sarı-tarçındır. Lameller hafif taraklı kenarlara sahiptirler.
Gövde-Sap: Sap oldukça sağlamdır, alt kısmında bir sopa kadar kalındır. Mantar genç iken sap genellikle oldukça kısadır, daha sonra genellikle biraz daha boy uzar. 5–10 cm yüksekliğinde ve 0,6–1,5 cm genişliğinde, şişmiş kısımda 2 cm veya daha fazladır. Mantarın olgunluğuna bağlı olarak, sapın yüzeyi, neredeyse pürüzsüz hale gelen fibril için yüzeye bastırılmış ince tüy tutamlarıyla kaplanabilir. Sap rengi, üstte hafif bir mavi ila leylak tonu ile beyazdır. Altta ise hafif sarımsı-krem, yaşlandığında tamamen soluk sarımsı-okal rengine dönüşür. Cortina (ipeksi fibrillerden yapılmış örümcek ağı benzeri kısmi bir örtü) beyazdır, ancak daha sonra olgunlaşıp mantar sporlarını bıraktığında tarçın rengi olur.
Mantarın dokusu (eti) sert, ince ve kompaktır. Doku seyreltilmiş bir potasyum hidroksit veya amonyak çözeltisi ile kimyasal olarak test edildiğinde krom sarısı bir renge döner.
Koku: Ayırt edici olmakla birlikte hoş bir kokusu olduğu bildirilmiştir.
Spor Baskısı: Sporlar açık paslı kahverengi, elipsoid ila badem şeklindedir, belirgin bir eğik apikulus ile 10-15 ila 6.5-7.5 μm ölçülerindedir.
Habitat: Hem geniş yapraklı ve iğne yapraklı ormanlarda, özellikle kayın, meşe veya ladin gibi ağaçların altında bulunur.Nemli ve humuslu toprakları sever.
2020 Türkiye Mantarları Listesi kayıtlarına göre, Türkiye’de Batı Karadeniz Bölümünde resmi kaydı yapılmış bir Cortinarius türüdür.
Mevsim: Sonbahar.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Cortinarius türleri arasında birçok zehirli tür bulunduğundan, bu türü yenilebilir mantarlardan ayırt etmek zordur. Cortinarius varius – Çok Örümcekmantarının yenilebilirliği de tartışmalıdır. Bazı kaynaklar türün yenmez veya zehirli olabileceğini belirtir. Bu nedenle bizde toplanması ve tüketilmesini önermiyoruz.
Ek bilgiler: Birçok Cortinarius türü ile benzer özellikleri vardır; Cortinarius elegantior, Cortinarius collinitus, Cortinarius traganus, Cortinarius praestans, Cortinarius armillatus, Cortinarius glaucopus ve Cortinarius rubellus benzer türlerdir.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
