Hebeloma quercetorum – Meşe Turpkokan Mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Agaricales
Aile: Hymenogastraceae
Cins: Hebeloma
Tür: Hebeloma quercetorum
Hebeloma quercetorum, Hymenogastraceae familyasına mensup zehirli bir mantar türüdür. Türkiye kaydı ilk kez, 2021 yılında, sayın hocamız Prof Dr Hasan Hüseyin Doğan ve arkadaşları tarafından (2012-2015 yılları arasında, Samanlı Dağından toplanan örnekler ile) yapılmıştır. Tür ismi “quercetorum” mantarın habitatına ve mikorizal olduğu meşe ağacına (Quercus) bir göndermedir. Mantarlı Yaşam olarak bizde henüz Türkçe resmi bir ismi olmayan bu türü sizlere “Meşe Turpkokan Mantarı” olarak anlatacağız.
Şapka: H. quercetorum’un şapkası sıklıkla kahverengi, turuncu ve sarı renktedir. Şapka yarım küre (dışbükey) şeklinde, sivri uçlu ve bir şemsiyeye andıran bir yapıdadır. 25–75 mm çapında olan şapka bazen basık, dalgalı kenarlı , kavisli ila bükülmüştür. Şapka yüzeyi pürüzsüz veya buruşuk, özellikle diskte, kuru veya yarı viskoz, çoğunlukla higrofan ve ağarmış bir görünümlüdür. Şapka uçları yani kenarlar pürüzsüz veya hafif nervürlüdür. Mantar kuruduğunda tekdüze beyazımsı krem, sarımsı krem veya turuncu krem rengindedir , nemli olduğunda ise grimsi veya kahverengimsi gridir.
Lameller: H. quercetorum’un lamelleri düzenli olarak kahverengi, turuncu ve kırmızı renklidir. Lameller sık, yoğun ve biraz geniştir (6–9 mm).
Gövde-Sap: Sap rengi genellikle beyaz ve kahverengidir. 35–90 (max 125) × 5–10 (max 12) mm boyutlarında olan Meşe Turpkokan sapı, yarım silindirik, düz veya hafif dalgalı, lifli ve oldukça kırılgandır. Beyaz olan sap berelendiğinde veya dokunulduğunda kahverengi olur.
Koku: Turp kokusu ve acı bir tadının olduğu bildirilmiştir.
Spor Baskısı: Spor baskısı kahverengidir. Sporlar (9–)10–13(–14) × 6–7(–7,5) μm boyutlarında, amigdaloid ila sublimoniform, kabaca ve yoğun şekilde siğilli, ışık mikroskobu altında açık sarımsıdır. Basidia 25–30 × 7–9 μm boyutlarında olup dört sporludur.
Habitat: Meşe Turpkokan Mantarı, özellikle meşe gibi yaprak döken ağaçların olduğu ormanlarda büyürler. Quercus robur, Q. cerris ve Q. frainetto meşe türlerin bulunduğu meşe ormanları ile ara sıra Carpinus betulus, C. orientalis ağaçlarının bulunduğu meşe ormanlarında nadirende olsa Ostrya carpinifolia ve Castanea sativa altında bulunurlar. Türkiye’de Marmara bölgesi sınırları içinde yer alan Samanlı Dağlarında örneklerine rastlanmış ve ilk burda kayıt altına alınmıştır.
Mevsim: Yaz – Sonbahar.
Yenilebilirlik ve Toksisite: H. quercetorum – Meşe Turpkokan mantarı zehirlidir. Mantarın tadı acıdır. Kokusu turp benzeri olarak tanımlanabilir.
Ek bilgiler: Benzer türler vardır; Bunlar Agrocybe praecox, Hebeloma crustuliniforme, Hebeloma sinapizans, Hebeloma fragilipes, Hebeloma candidipes ve Hebeloma birrus olarak sıralanabilir.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
