Kızıl Mummantarı (Hygrocybe cantharellus)

Hygrocybe cantharellus – Kızıl Mummantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Hygrophoraceae

Cins: Hygrocybe

Tür: Hygrocybe cantharellus

Hygrocybe cantharellus, Türkiye Mantarları Listesindeki Türkçe ismi ile “Kızıl Mummantarı”, ilk kez 1822 yılında, ona “Agaricus cantharellus” adını veren Amerikalı mikolog Lewis David von Schweinitz (1780 – 1834) tarafından bilimsel olarak tanımlanmıştır. “Goblet Waxcap” olarak ta tanınan H. cantharellus, 1911 yılında bir başka Amerikalı William Alphonso Murrill (1869 – 1957) tarafından Hygrocybe cinsine aktarılmıştır ve tür, şu anda kabul edilen ve kullanılan bilimsel adı “Hygrocybe cantharellus” adını almıştır.

Hygrocybe cins ismi ”sulu kafa” anlamındadır, bu gruptaki mantarların her zaman çok nemli olması nedeniyle böyle adlandırılmıştır. Tür ismi “Canthar” bir bardak anlamına gelir ve “-ellus “ soneki küçültme anlamına gelir;  dolayısıyla özel sıfat cantharellus ‘küçük bir içki bardağı, kadeh gibi’ anlamına gelir. Bazı örnekler gerçekten de oldukça derin bir şekilde infundibuliform (huni görünümlü) hale gelir ve daha çok kadeh veya kadeh gibi görünür.

Sinonimleri; Agaricus cantharellus Schwein.  (1822), Craterellus cantharellus (Schwein.) Fr.  (1838), Hygrophorus cantharellus (Schwein.) Fr.  (1838), Trombetta cantharella (Schwein.) Kuntze (1891), Camarophyllus cantharellus (Schwein.) Murrill (1916), Pseudohygrocybe cantharella (Schwein.) Kovalenko (1988), Hygrocybe cantharellus (Schwein.) Murrill olarak sayılabilir.

Şapka: 1-3.5 cm çapındaki Kızılkummantarı şapkası, başlangıçta dışbükey olup, olgunlaşma ile tepesi düzleşir ve sonunda hafif bir çöküntü ile şapka ortası çukurlaşır. Şapka içe doğru kıvrılmış ve ince tarak kenarlıdır. Kuru ve pullu olan şapka yüzeyi yapışkanımsı değildir.  ilk başta kel veya çok ince fibriloz olup, genç örneklerinde kırmızıdan kırmızımsı turuncuya olan renk, sarımsı bir kenarla, turuncuya veya soluk turuncuya değişir.

Lameller: H. cantharellus – Kızıl Mummantarı lamelleri başlangıçta beyaza yakın sonraları ise sarı renklidir. Lamelleri aralıklı ve kalındır. Lamelleri sapa doğru biraz akar.

Gövde-Sap: Sap, 3 – 7 cm boyunda ve 2-4 mm kalınlığındadır. Sap yüzeyi kuru veya hafif yapışkanımsı olup, pürüzsüz, sarımsı bir taban ile kırmızıdan kırmızımsı turuncuya renkte olabilir Sapının eti sarımsı ila portakalımsı renklerdedir.

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Spor baskısı beyazdır. Sporlar 9-12 x 5-6 µm boyutlarında olup, düz, elipsoidal veya alt silindiriktir. KOH (Potasyum Hidroksit) içinde hiyalin ve inamiloiddir.

Habitat: Mummantarlarının uzun zamandır otların ve diğer otlak bitkilerinin ölü kökleri üzerinde saprofit olduğu düşünülmüştür, ancak son zamanlarda mummantarları ve yosunlar arasında bir tür karşılıklı ilişki olduğu görüşü ön plana çıkmıştır. Yapay (Suni) gübrelerin atılmadığı, yakın zamanda ekilmiş veya biçilmiş otlakları sever. Tek tek veya küçük gruplar halinde bulunabilirler.

Türkiye’de Orta Fırat Bölümünde resmî kaydı yapılmıştır.

Mevsim: Yaz – Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Bazı kaynaklarda yenilebilir oldukları bildirilse de, bu küçük mummantarları yemek için toplamaya değmeyecek kadar miniktirler.

Ek bilgiler: Benzer türler mevcuttur; Alaca mummantarı – Hygrocybe coccinea’nın daha büyük bir turuncu-kırmızı şapkası vardır. Hygrocybe miniata ise scurfy (pullu veya kabuklu) kırmızımsı bir şapkası vardır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Güzel fotolar için Luca Astory üstada ve Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.