Hygrophorus atramentosus – Mürekkepgaypaşuk Mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Agaricales
Aile: Hygrophoraceae
Cins: Hygrophorus
Tür: Hygrophorus atramentosus
Hygrophorus atramentosus, çok nadir rastlanılan, ladin ağaçlarıyla ilişkili, hafif dumanlı bir tadı ile mükemmel yenilebilir olarak bilinen bir mantar türüdür.
Hygrophorus terimi Yunanca hygrόs ve phoréo’dan kelimelerinden türetilmiş olup, nemi toplayan, koruyan anlamındadır. Spesifik sıfat atramentosus ise Latince atramentus’tan gelir ve mantarın siyah sıvısının rengine bir atıftır.
Şapka: Hygrophorus atramentosus, 3.5-8 cm’lik bir şapka ile, metalik grisimsi renkli, dışbükeyden alçaltılmış bir merkeze, ince bir kenar boşluğu, genellikle düzensiz, uzun kıvrımlı ve radyal siyahımsı fibrillerle süslenmiş bir yüzeye sahip bir şapka ile ayırt edilir.
Lameller: Lameller beyaz renklidir, bazen grimsi, bitişik veya süslü tonları vardır. Ayrıca oldukça aralıklı, incedir ve altta kaburgalarla birleştirilir.
Gövde-Sap: Gövde 4-6 cm x 8-20 mm, üst kısımdaki şapkaya renksiz ve tabanda hafifleme eğilimi vardır; silindirik, tam, tabana doğru biraz daha kalındır. Et beyazımsı ama kütikülün altında hafif gridir.
Koku: Ayırt edici olmamakla birlikte hafif ama karakteristik bir kokusunun ve tatlı bir tadının olduğu bilinmektedir.
Spor Baskısı: Spor baskısı beyazdır. Sporlar ortalama 7-8,5 x 4,5-5,5 µm boyutlarında olup eliptik ve pürüzsüzdür.
Habitat: Hygrophorus atramentosus, ladin altında, muhtemelen kayın ağacının varlığıyla, esas olarak kalkerli topraklarda yetişen bir mantardır; nadirdir veya küçük gruplar halindedir. Miselyum sonbahar döneminde meyve verir.
Bu enteresan ve çok lezzetli mantarın ilk Türkiye kaydı, Aralık 2022’de çok değerli hocamız Prof Dr Gıyasettin Kaşık ve arkadaşlarınca yapılmıştır. Resmi kayıt için gerekli makroskobik ve mikroskobik incelemelerde, 2012-2014 yılları arasında Karabük ili Yenice ilçesi ormanlarında toplanan örnekler kullanılmıştır.
Mevsim: Sonbahar.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Çok lezzetli bir mantar olduğu ve hafif tütsülenmiş bir tada sahip olduğu bildirilmiştir.
Ek bilgiler: Benzer türler genelde aynı cinse mensup mantarlardır; Geçmişte iyi bilinen ve yaygın bulunan Hygrophorus camarophyllus’un kromatik bir çeşidi olarak kabul edilmiştir, ancak kahverengi yerine gri renge ek olarak farklı aroması ve daha sonra büyümesi ile ayırt edilir.
Ayrıca, yalnızca ilkbaharda yetişen Mart Mantarı- Hygrophorus marzuolus ile de karıştırılabilir.
Morfolojik olarak, lamellerin pembe rengiyle kolayca ayırt edilebilen Hygrophorus calophyllus’a benzer.
- Önceki üç türün aksine, gıda kalitesi düşük ve tipik bir acı badem kokusuna sahip olan Hygrophorus agathosmus ile de karıştırmamaya dikkat edin.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
