Lactarius zonarius – Kuşaksütlüsü Mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Russulales
Aile: Russulaceae
Cins: Lactarius
Tür: Lactarius zonarius
Lactarius zonarius, Türkiye”de kayıtlı (Türkiye Mantarları Listesi – Aralık 2020) 56 Lactarius (Sütlüce) türünden biridir. Dünyada 500’den fazla Lactarius türü olduğu bilinmektedir.
Lactarius cinsinin nadir bulunan ve zehirli bir üyesidir. İlk olarak Bull tarafından, 1783 yılında Agaricus zonarius olarak tanımlanmıştır. Avrupa ve Kuzey Amerika’da kaydı mevcuttur. Türkiye’de de resmi kaydı olan bu beyaz sütlü ve zehirli mantara, ülkemizde Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesinde rastlanmıştır.
Lactarius zonarius (Bull.) türünün geçmişten günümüze kullanılmış birçok sinonim ismi vardır. Bunlar; Agaricus flexuosus var. zonarius, Agaricus insulsus, Agaricus zonarius, Galorrheus insulsus , Galorrheus zonarius, Gloeocybe insulsa, Lactarius insulsus, Lactarius insulsus f. scrobiculatus, Lactarius lividus, L. scrobipes, L. zonarius f. glaucocaulis, Lactarius zonarius f. scrobipes, L. zonarius var. insulsus, L. zonarius var. lividus, L. zonarius var. riparius, L. zonarius var. scrobipes, L. zonarius var. scrobipes, Lactifluus insulsus ve Lactifluus zonarius olarak sıralanabilir.
Şapka: Kuşaksütlüsü Mantarının şapkası krem-sarı ila krem-turuncu renklerdedir. Şapka 4 – 16 cm çapında olup, önce dışbükey, daha sonra düzleştirilmiş, derinden basık ve göbeklidir. Mantarın kenar boşluğu, yuvarlanmış, kıvrımlı ve dalgalıdır. Tüylü bir kütiküle sahiptir. Nemli havalarda biraz sümüksüdür, krem-sarı veya krem-turuncu renkleri vardır. Çok belirgin, koyu sarı eşmerkezli bölgeleri bulunur.
Mantarın içi beyaz ve etlidir ve kesildiğinde bol ve beyaz bir lateks (süt) üretir.
Lameller: L.zonarius yani Kuşaksütlüsü Mantarı lamelleri oldukça yoğun ve sıktır. Lameller üzerinde krem beyazı renkler hakimdir. Lameller çizildiğinde bol ve beyaz bir süt – lateks salgılarlar. Salgılanan bu süt acıdır. Sütü özellikle lamellerin uç bölgelerinde gri veya kahverengimsi griye kurur.
Gövde-Sap: Gövde yani mantarın sapı, 2 – 5 cm uzunluğunda ve 1 – 2 cm çapındadır. Sap, oldukça kısa, silindirik, tabanda konik, beyaz ve sarımsı lekelidir.
Koku: Koku ve tat ayırt edici olmamakla birlikte, acı bir tadı olduğu bilinmektedir.
Spor Baskısı: Sporlar 7-9 x 6.5-8 µm boyutlarında ve elipsoiddir. Spor baskısı rengi Ochre yani aşı boyası rengi, koyu sarı veya pas sarısıdır.
Habitat: Genellikle Gürgen, Quercus yani meşe ve Castanea sativa – kestane ağaçları gibi yaprak döken ağaçlar altında bulunurlar.
Mevsim: Sonbahar – Kış.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Bazı kaynaklarda zehirli bir mantar olarak bildirilmiştir. Geçici de olsa mide ve bağırsak sorunlarına neden olurlar. Bazı kaynaklarda ise vasat yenilebilir yazar. Ama, bu mantarı yemek için, iyice haşlamanız ve acılığını gidermek için suyu atmanız gerekecektir.
Ek bilgiler: Kuşaksütlüsü Mantarı yani L. zonarius, çıplak gözle bakıldığında “Kanlıca- Çıntar-Melki yani Lactarius deliciosus” ile çok kolay karıştırılabilen bir türdür. Habitatı yani yaşam alanı (çam ağaçlarının olmaması) ve beyaz lateks onu mükemmel bir şekilde kolayca ayırır.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.