Gürgenmantarı (Leccinum pseudoscabrum)

Leccinum pseudoscabrum – Hazel Bolete – Gürgenmantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Boletales

Aile: Boletaceae

Cins: Leccinum

Tür: Leccinum pseudoscabrum 

Leccinum pseudoscabrum, yaygın bilinen ismi “Hazel Bolete”yani Fındık Boleti olmasına rağmen, en çok Gürgen ağaçlarının altında bulunurlar. Ancak,ortak adından da anlaşılacağı gibi, gerçekten de bazen Hazel yani Fındık ağaçlarının olduğu habitatları da yaşam alanı olarak seçtikleri bilinmektedir.. Daha çok “Leccinum carpini” olarak bilinen L. pseudoscabrum, yaygın olarak mavi kayın veya gürgen olarak bilinen Carpinus caroliniana ile mikorizaldir. Şapkası grimsi kahverengidir ve genellikle yaşla birlikte çatlar. L. pseudoscabrum, Avrupa’da yaygın bir türdür.

Bu türün bazionimi, ona Boletus pseudoscaber bilimsel adını veren Alman mikolog Franz Joseph Kallenbach (1893 – 1944) tarafından 1935 tarihli bir yayına dayanmaktadır. 1989 yılında, günümüzde kabul gören bilimsel adı Leccinum pseudoscabrum’u kuran Çek mikolog Josef Šutara’dır (d. 1943).

Leccinum pseudoscabrum (Kallenbach) Sutara, 1989 sinonimleri arasında, Boletus scaber var.  carpini R. Schulz, Boletus pseudoscaber Kallenbach, 1935, Leccinum carpini (R. Schulz) D. Reid, 1965, Leccinum griseum sensu Snell & Dick (1970), Smith & Thiers (1971), Krombholziella pseudoscabra (Kallenb.) Šutara bulunmaktadır.

Şapka: Leccinum mantarının birçoğundan daha küçük bir şapkaya sahiptirler. Şapka çapı, tamamen genişlediğinde olarak 4 ila 9 cm arasında değişir. Şapka tamamen düzleşmek yerine geniş dışbükey kalır. Şapka yüzeyi genellikle buruşuk ve bazen çatlaktır.  Nemli olduğunda, şapka yüzeyi yapışkan veya hafif yağlı, donuk mat olur veya çok ince yumuşacık kurur. Şapka rengi sarımsı-kahverengiden zeytin-devetüyü veya zeytin-kahverengi arasında değişir. Şapka eti kesildiğinde ve havaya maruz kaldığında şarapsı renk alır.

Gözenekler ve Tüpler: Kremsi beyaz tüpler mevcuttur., Mantar tipik olarak 0,5 mm çapında ve yine kremsi beyaz olan gözeneklerde son bulur. Gözenekler berelendiklerinde yavaşça morarıp siyaha dönerler.

Gövde-Sap: Gürgenmantarı sapı (veya gövdesi) 4-12 cm boyunda ve tipik olarak 0,8 ila 1,2 cm çapında, apekse doğru hafifçe sivrilen beyaz veya soluk gri bir yüzeye sahiptir. Sap geneli devetüyü pullarla kaplı olup, tabanına yakın yerlerde kahverengi pullar bulundurur. Kesildiğinde, solgun gövde eti apekse yakın şarap rengine döner ve gövde tabanına doğru mavimsi olur.

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi kahverengi olup, sporlar konik, fusiform, pürüzsüz, ince duvarlı,13-18,5 x 4-6µm boyutlarında ve inamiloid’dir.

Habitat: Çoğunlukla Carpinus caroliniana-Gürgen ile mikorizaldir, ancak genellikle meşe ve fındık ağaçlarının altında yetiştiği de bildirilmiştir. Bu tür genellikle sert ağaçların bol olduğu ormanlarda tek başlarına veya topluca halde bulunurlar.

Mevsim: Yaz-Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: L.pseudoscabrum – Gürgenmantarı genellikle yenilebilir bir mantar olarak kabul edilir, ancak 1.derece kalitede boletler arasında yer almazlar. Ayrıca küçük boyutları ve göreceli kıtlığı, yemek için mantar arayanlar için, onu aramaya değmez hale getirir.

Ek bilgiler: Benzer tür olarak Leccinum scabrum’dan bahsetmek gerekir. L.scabrum genellikle huş ağaçları altında büyüyen, daha irice bir bolettir. L.scabrum genellikle daha koyu kahverengi bir şapkaya sahiptir, ancak bazen şapka rengi sarımsı kahverengidir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.