Kestane Yılanmantarı (Melanoleuca castaneofusca)

Melanoleuca castaneofusca – Kestane Yılanmantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Tricholomataceae

Cins: Melanoleuca

Tür: Melanoleuca castaneofusca

Melanoleuca castaneofusca – Kestane Yılanmantarı, 1998 yılında İtalya’nın Sardunya adasından bildirilmiş olup, Marco Conta tarafından ilk olarak tanımlanmıştır.

Bu mantarın Türkiye kaydı ilk olarak 2023 yılı Eylül ayında, Hakan Işık, Doç. Dr Meryem Şenay Şengül Demirak ve Prof Dr İbrahim Türkekul hocalarımız tarafından yapılmıştır. Bu kayıtta kullanılan örnekler Tokat ilimizden toplanmıştır. Hocalarımıza çok teşekkür ediyor, başarılarının devamını diliyoruz.

Şapka: Yaklaşık 4-10 cm çapında olan şapkası, başlangıçta dışbükeydir (konveks – Kubbe gibi) zamanla düzleşir, şapka merkezinde hafif çöküntü olabilir. Şapka yüzeyi pürüzsüz, basık, kenarlara doğru hafifçe kıvrıktır, mantarın ismi şapkasının rengi ile özdeşmiş olup, kestane kahverengisi veya yakın tonlardadır.

Mantarın eti (dokusu), kırılgan ve beyaz veya hafif krem rengindedir.

Lameller: Saptan bağımsız veya hemen hemen bitişik olan lamellerin rengi, beyaz veya kremdir. Lameller orta derece sıklıktadır.

Gövde-Sap: Ortalama 1-7.5 (max) 10 cm uzunluğunda ve 0.5-1.5 cm kalınlığındadır. Sap yüzeyi pürüzsüz veya çok hafif fibrilözdür. Sap rengi şapkası ile uyumlu olup, genellikle kahverengimsi ila gri-kahverengi veya koyu kahverengidir. Ayrıca silindirik, tabanda hafifçe klavat ila klavat-bulbozdur. Sap üzerinde volva ve yüzük yoktur.

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi beyaz ila açık sarıdır. Sporlar ortalama 6–7.5 x 4.5–5.2 μm boyutlarında olup elipsoid ve pürüzsüzdür (vaya çok hafif pürüzlü). Cheilocystidia 18–48 x 7–8.2 x 2–3 μm boyutundadır ve genellikle bölmelidir. Sporları taşıyan bazidyumlar klavat formda yani şişe görünümlü olup, yaklaşık 20-30 x 5-8 μm boyutlardadır. Bazidyum genellikle 4 sporludur, bazen 2 sporlu olanlarına da rastlanabilir.

Habitat: Genellikle döken ağaçların bulunduğu ormanları tercih ederler. Saprotrof yani organik madde ile beslenen çürükcül bir mantardır. Türk koleksiyonu karışık bir ormandaki çimenlerde gözlemlendi (Carpinus betulus L., Pinus sp., Cedrus sp. ve Quercus sp.). Bu türün hem yaprak döken veya iğne yapraklı ağaçların altındaki topraklarda, seralarda, mezarlıklarda ve botanik bahçelerinde humus ve kumlu topraklarda büyüdüğü bildirilmiştir (Kibby 2016, Antonín ve diğerleri 2021).

Türkiye’den başka, İtalya, Çekya (Çek Cumhuriyeti), Slovakya, Fransa, İngiltere, İsveç ve Irak gibi birçok ülkeden bildirilmiştir (Kibby, 2016; Antonínet al., 2021, Sara Q. Sulieman, 2023).

Mevsim: Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Zehirli bir tür değildir. Yenilebilir bir mantar olduğu rapor edilmiştir.

Ek bilgiler: Melanoleuca castaneofusca mantarı aynı cinsin diğer türleri ile (Melanoleuca melaleuca, Melanoleuca polioleuca, Melanoleuca cognata, Melanoleuca verrucipes) ve Rhodocollybia butyracea – Gövertek Mantarı ile karıştırılabilir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Fotoğrafların bazıları Geoffrey Kibby’nin makalesinden alınmıştır. Kendisine teşekkür çok ediyoruz.

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.