Morchella prava – Savan Kuzugöbeği Mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Ascomycota
Sınıf: Pezizomycetes
Takım: Pezizales
Aile: Morchellaceae
Cins: Morchella
Tür: Morchella prava
Morchella prava, Türkiye Mantarları Listesi adlı isimleri referans aldığımız kitapta “Savan Kuzugöbeği” Türkçe ismi ile geçen, Türkiye’de de kaydı olan, gerçek (yenilebilir) morellerden biridir. Türkiye’de resmi kaydı olan Kuzugöbeği (Morchella) türleri 36 kadardır. Bunları; Morchella americana, M.anatolica, M.angusticeps, M.arbutiphila, M.conifericola, M.costata, M.crassipes, M.deliciosa, M.dunalii, M.dunensis, M.elata,M.esculenta, M.esculentoides, M.eximia, M.exuberans, M.fekeensis, M.fluvialis,M. galilaea, M.hortensis, M.importuna, M.inamoena, M.intermedia, M.magnispora, M.mediterraneensis, M.ovalis, M.prava, M.pseudoviridis, M.populiphila, M. pulchella, M.purpurascens, M.rielana, M.rufobrunnea, M.semilibera, M.steppicola, M.tridentina ve Morchella vaporaria olarak sıralayabiliriz.
İri sarı moreller arasında, farklı ve tuhaf bir tür olarak göze çarpan M.prova, Morchella esculentoides veya Morchella cryptica’nın düzensiz, deforme olmuş bir versiyonuna benzetilir. Mantarın çukurları ve dış hatları oldukça düzensizdir. Tür, genellikle budaklı bir görünüme sahiptir. Bazen olgunlaşmamış gibi görünen garip ama etkileyici Morel, gelişimi boyunca siyahımsı çukurlarını ve soluk sırtlarını korur.
Makroskobik Özellikleri: Şapkası diyebileceğimiz üst bölge, yaklaşık 3-6 cm boyunda ve 2-5 cm genişliğindedir. Düzensiz şekilli, ancak genellikle az çok yumurta şeklindedir.
Mantar şapkası gençken kel veya ince kadifemsidir, düzleştirilmiş veya genişçe yuvarlak, soluk sarımsı ila beyazımsı sırtlar bulunur. Orta ila koyu gri veya siyah çukurlar mevcuttur. Mantar olgunlaştığında ise, keskin bir şekilde yuvarlatılmış ila keskin veya aşınmış görünümlüdür. Şapka üzerinde kahverengimsi sarı veya yakın renklerde sırtlar ve benzer renkli çukurlar bulunur.
Gövde– Sap: M.prava sapı (gövdesi), 2,5-4 cm yüksekliğinde ve 1-3 cm genişliğindedir. Sap hafifçe şişmiş bir tabanın üzerinde eşit kalınlıktadır. Renk beyazımsı ila sarımsıdır. Genellikle kırmızımsı kahverengi renk değiştiren sap hemen hemen pürüzsüzdür.
Koku: Ayırt edici değildir.
Spor Baskısı: Sporlar, 16-24 x 8-13 µm boyutlarındadır. Asci 8 sporlu.dur. Değişken uçlara sahip silindirik parafizleri vardır. KOH içinde hiyalin ila kahverengimsi veya kahverengi renklidir.
Habitat: Yaşam döngüsünün farklı noktalarında muhtemelen saprofit (Çürükçül) ve mikorizal bir türdür. Tür, çeşitli sert ağaçların ve kozalaklı ağaçların altında, genellikle (ancak her zaman değil) su kütlelerinin (göller, nehirler) yakınındaki kumlu topraklarda tek başına, dağınık veya toplu halde bulunur. Türkiye’de Yukarı Murat – Van Bölümünde resmi kaydı yapılmış bir morel yani Kuzugöbeği Mantarı türüdür.
Mevsim: İlkbahar ve Yaz başlangıcı.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Tüm gerçek moreller gibi Savan Kuzugöbeği Mantarı da iyi yenilebilir, aranan ve çok değerli bir moreldir. Diğer yakın akrabaları (Kuzugöbekleri) gibi çiğ veya az pişmiş tüketildiğinde mide rahatsızlıklarına ve diğer endişe verici semptomlara neden olacak şekilde zehirlidir.
Ek bilgiler: Morchella esculentoides veya Morchella cryptica ile benzer özelliklerinin olduğu bildirilmiştir.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
