Connect with us

Gyroporaceae

Karnabahar Boleti (Gyroporus cyanescens)

Published

on

Gyroporus cyanescens – Karnabahar Boleti


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Boletales

Aile: Gyroporaceae

Cins: Gyroporus

Tür: Gyroporus cyanescens

Gyroporus cyanescens, the bluing bolete (Mavileşen Bolet) ve the cornflower bolete (Karnabahar Boleti) ingilizce isimleri ile tanınan, kesildiğinde veya berelendiğinde mavi renk alması ile karakterize Gyroporaceae familyasindan yenilebilir bir mantardır.

Bu Bolet, ilk kez 1788’de Fransız botanikçi ve mikolog Jean Baptiste François Pierre Bulliard tarafından tanımlanmış ve adlandırılmıştır. Ona iki terimli bilimsel Boletus cyanescens ismini verdi. Bu mantarı 1886’da kendisinin kurduğu bugünkü cinsine aktaran başka bir Fransız mikolog Lucien Quélet olmuştur.

Sinonim yani eşanlamlı isimleri arasında Boletus cyanescens Bull. (1788), Boletus constrictus Pers. (1801), Leccinum constrictum (Pers.) Gray(1821), Suillus cyanescens (Bull.) P.Karst.(1882), Leucoconius cyanescens (Bull.) Beck (1923) bulunur.

Şapka: 6 ila 12 cm çapında olan şapkası başlangıçta dışbükey ama sonunda düzleşen ve genellikle loblu yerine oldukça düzenli yuvarlak olan Karnabahar Boletinin şapkası kuru, ince ve kadifemsidir. Şapka rengi saman sarısı, koyu sarı veya devetüyü tonlarındadır. Kenar genellikle oldukça tüylüdür ve kuru havalarda mantar yaşlandıkça ayrılma eğilimi gösterir.

Şapka eti beyazdır ve kesildiğinde ve havaya maruz kaldığında anında parlak mavi veya mavi-yeşile döner.

Gyroporus cyanescens
Gyroporus cyanescens

Gözenekler ve Tüpler: G. cyanescens – Karnabahar Boletinin beyazımsı tüpleri yaşlandıkça sarı hardal rengine döner;  morardıklarında parlak maviye dönüşen yuvarlak gözeneklerde son bulurlar. Gözenek aralığı tipik olarak 0,5 mm’dir. Tüpler gövdeden bağımsızdır veya neredeyse öyledir.

Gyroporus cyanescens
G. cyanescens

Gövde-Sap: 4 ila 10 cm boyunda ve 1 ila 2,5 cm çapında, G.cyanescens’-Karnabahar Boletinin sapı, uzunluğun çoğunda aşağı yukarı silindiriktir, ancak genellikle tepe noktasında daralmaktadır. Sert ve kırılgan olan sapın kuru yüzeyi şapkası ile aynı renktedir. Sapın içi yaşla birlikte boşluklar geliştirir. Kesildiğinde sapının eti, güzel bir mavi tona dönüşür.

Gyroporus cyanescens
G. cyanescens

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Spor izi rengi soluk sarıdır. Sporlar elipsoidal, pürüzsüz, 9-11 x 4,5-6μm boyutlarında ve hiyalindir.

Habitat: Tür genellikle çam, Douglas Göknarı (Douglas Fir) ve diğer kozalaklı ağaçlarla, huş ve ladin ağaçlarının altındaki asidik veya nötr topraklarda bulunur. Ancak, aynı zamanda fundalıklarda, geniş yapraklı ormanlık alanlarda, park alanlarında meşe ve bazen diğer sert ağaçların bulunduğu yerlerde bulunur. Diğer bazı Gyroporus türleri gibi, G. cyanescens’de sert ağaçlarla birlikte mikorizal olarak rapor edilir, ancak Singer’ın (1945) belirttiği gibi, ormanlarda ve hatta çayırlarda büyümeleri, türün mikorizal olmayabileceğine bir işarettir. Yani en azından herhangi bir orman ağacı tercihi yoktur diyebiliriz. Bazen mantarın mikorizal olarak düşünüldüğü ağaçtan epey uzakta büyümesi de bir kanıt niteliğinde olabilir. Gyroporus castaneus türü için de benzer ekoloji tartışması yapılmaktadır. Genellikle kumlu topraklarda, özellikle bozulmuş zeminde (yol yatakları, patika kenarları vb.) tek başına, dağınık veya toplu halde büyürler.

G.cyanescens, Asya, Avustralya, Kuzey Amerika ve Avrupa’da bulunur.

Mevsim: Yaz – Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Zehirli bir mantar değildir ve genellikle yenilebilir olarak kabul edilir.  Ama, berelendiğinde, dokunulduğunda ve kesildiğinde renk değişimi (maviye döşenmesi) bazı mantar avcıları için caydırıcıdır. Nadir bulunan bir tür olması, çalışma ve araştırma amaçları ve gerekli olduğu durumlar dışında bu türün toplanmaması daha doğru buluyoruz.

Ek bilgiler: Benzer türler vardır; Suillellus luridus – Alasüngercik Mantarının daha koyu bir şapkası ve turuncu eti vardır; Artı berelendiğinde ve kesildiğinde anında mavileşir. Diğer bir benzer tür zehirli Rubroboletus satanas – Şeytan Boletidir. Bu tür olgunlaştığında beyaz bir şapkaya ve turuncu veya kırmızı gözeneklere sahiptir. Artı, eti kesildiğinde soluk maviye döner ve ardından orijinal solgun rengine geri döner.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Cortinariaceae1 gün ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae2 gün ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae3 gün ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae6 gün ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel1 hafta ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri2 hafta ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus2 hafta ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 hafta ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri3 hafta ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora3 hafta ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia4 hafta ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae1 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri1 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae1 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)

Agaricaceae1 ay ago

Pullu Kızıl Mantarı (Agaricus impudicus)

Amanita1 ay ago

Keseli Peri Mantarı (Amanita alseides)

Lactarius1 ay ago

Kanayan Kanlıca (Lactarius rubrilacteus)

Inocybaceae1 ay ago

Terskümbet Mantarı (Inocybe mixtilis)

Boletaceae1 ay ago

Elma Şekeri Boleti (Exsudoporus frostii)

Mantar Türleri1 ay ago

Orakkarakız Mantarı (Tricholoma focale)

Mantar Türleri2 ay ago

Esmer Bolet (Porphyrellus porphyrosporus)

Mantar Türleri2 ay ago

Beyaz Trappe Trüfü (Tuber oligospermum)

Agaricaceae2 ay ago

Saklı Etlice Mantarı (Leucoagaricus nympharum)

Mantar Türleri2 ay ago

Sapısulu Mantarı (Roridomyces roridus)

Boletaceae2 ay ago

Sarıkızıl Bolet (Neoboletus flavosanguineus)

Cantharellaceae2 ay ago

Düzsarıkız Mantarı (Cantharellus lateritius)

Amanita2 ay ago

Sarkıkkese Mantarı (Amanita decipiens)

Agaricaceae2 ay ago

Kısaşalvarlı Mantar (Leucocoprinus cepistipes)

Agaricaceae2 ay ago

Belkızılı Mantarı (Agaricus bernardii)

Amanita2 ay ago

Gizlikese Mantarı(Amanita abscondita)

Amanita2 ay ago

Yamalıgelin Mantarı (Amanita nivalis)

Boletaceae2 ay ago

Pestifal Mantarı (Tylopilus felleus)

Mantar Türleri2 ay ago

Kızıl Domalan Mantarı (Terfezia claveryi)

Basında Mantar2 ay ago

Mantar nasıl saklanmalı?

Bolbitiaceae2 ay ago

Kor Tersçanı Mantarı (Panaeolus cinctulus)

Caloscypha2 ay ago

Portakalçanak Mantarı (Caloscypha fulgens)

Mantar Türleri3 ay ago

Anadolu Karasüngeri (Melanogaster anatolicus)

Amanita3 ay ago

Dikenlikese Mantarı (Amanita echinocephala)

Basında Mantar3 ay ago

Kanlıca ve Sahte Kanlıca Mantarı

Basında Mantar3 ay ago

Yeni bir mantar daha keşfedildi (Melanogaster anatolicus – Anadolu Karasüngeri)

Basında Mantar3 ay ago

Yeni Bir Amanita türü keşfedildi

Mantar Türleri3 ay ago

Eksiketek Mantarı (Rickenella fibula)

Lactarius3 ay ago

Kuşaksütlüsü Mantarı (Lactarius zonarius)

Boletaceae3 ay ago

Feslik Mantarı (Rheubarbariboletus armeniacus)