Kızıl Çinçomağı (Podostroma cornu-damae)

Podostroma cornu-damae – Kızıl Çinçomağı Mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Ascomycota

Sınıf: Sordariomycetes

Takım: Hypocreales

Aile: Hypocreaceae

Cins: Podostroma

Tür: Podostroma cornu-damae

Podostroma cornu–damae, Zehirli Ateş Mercanı (Poison Fire Coral ) olarak bilinir. Tür, Hypocreaceae familyasına ait öldürücü bir mantardır. Trikothesen mikotoksin adı verilen öldürücü bir toksin içerir. Bu mantar erken evrede özellikle Ganoderma lucidum ve Cordyceps militaris’e benzediğinden, amatör mantar avcıları P. cornu-damae tür- Mantarı yenilebilir mantarlarla karıştırmışlardır. Bu durum ölümlü zehirlenmelere neden olmuştur. Özellikle Japonya’da, bu mantar kaynaklı birçok zehirlenme vakası bildirilmiştir.

Tür, ilk olarak 1895’te Narcisse Théophile Patouillard tarafından Hypocrea cornu-damae olarak tanımlanmış ve daha sonra 1905’te Pier Andrea Saccardo tarafından Podocrea cinsine aktarılmıştır. 1994 yılında ise Japon mikologlar Tsuguo Hongo ve Masana Izawa, türü Finlandiyalı mikolog Petter Adolf Karsten‘in oluşturduğu ve 11 tür ile temsil edilen Podostroma cinsine yerleştirdi. Bu ölümcül zehirli mantar 1994 yılından beri, halen geçerli olan Podostroma cornu-damae bilimsel ismi ile bilinmektedir. Podostroma cinsi, Türkiye Mantarları Listesinde Türkçe “Çinçomağı” olarak yazılmıştır. Buna istinaden Mantarlı Yaşam ekibi olarak bu ölümcül zehirli türe “Kızıl Çinçomağı ismini verdik.

Makroskobik Özellikleri: İlk olarak 1895 yılında Çin’de keşfedilmiş, parlak kırmızımsı-turuncu renkleri olan bu ölümcül zehirli mantarın ağaç köklerinde ve de toprakta büyüdüğü bildirilmiştir.

Belirgin bir şapkası olmayan mantar bir çomak görünümlü olup bazen dallanmalar yapar. Farklı formlarda olabilir, görüntüsü ve parlak renkleri göz alıcı olsa da, ölümcül zehirli bir mantar olduğu asla unutulmamalı benzere türler ile karıştırılmamalıdır.

Küçük bir miktarına dokunulduğunda bile cildinizin soyulmasına, deride tahriş kızarıklıklara ve saçlarınızın dökülmesine vb sebep olabileceğine inanılmaktadır. Ama, bu etkileri üzerine bilimsel bir kanıt yoktur. Ayrıca, mantarın 1 gram gibi çok küçük bir parçasının dahi tüketmenin ölümle sonuçlanabilecek semptomlara neden olabileceği bazı kaynaklarda yazmaktadır.

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi sarıdan kahverengiye olabilmektedir. Konidioforlar (konidia üreten özel mantar hifleri), ana eksenel hiflerde 400 μm yüksekliğe ve yaklaşık 2-4 μm genişliğe sahiptir.  Fialidler, Trichoderma cinsine mensup türlerde bulunan dallanan hiflere benzer şekilde tepede dar açılı kümeler halinde düzenlenmiştir. Konidia, her sporda kesik bir taban ile kabaca küreseldir, soluk yeşil renktedir ve 2,5–3,5 μm çapındadır.  Yüzeyleri neredeyse pürüzsüzdür, ancak bazen ışık mikroskobu ile çok hafif pürüzlü görünür.

Habitat: Saprofit (Çürükçül) ve ölümcül zehirli bir mantar olan P. cornu-damae -Kızıl Çinçomağının bir zamanlar yalnızca Çin, Kore ve Japonya’ya özgü olduğu sanılmaktaydı, ancak son yıllarda Endonezya (Java Island), Papua Yeni Gine ve Avustralya’dan da bildirilmiştir.

Mevsim: Yazdan Kışa kadar habitatlarında büyürler.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Ölümcül zehirli bir mantardır. Cordyceps türlerinden biri zannedilerek toplanıp, çayının yapılıp içilmesi ölümlerle sonuçlanmıştır. Mantarın oldukça zehirli bir tür olduğu ve Japonya’da ölümle sonuçlanmış bir çok zehirlenme vakasında başrol oynadığı bildirilmiştir. Mantar birden çok toksin (trikotesen mikotoksin vb) içermektedir.

Ek bilgiler: Poison Fire Coral, Asya’da sağlıklı bir gıda olarak kabul edilen bir mantar olan Cordyceps sobolifera’nın yanı sıra diğer iki yenilebilir mantar olan Reyşi Mantarı – Ganoderma lucidum ve Tırtıl Mantarı – Cordyceps militaris ile karıştırılmaktadır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.