Saçaktellicesi Mantarı (Ramaria stricta)

Ramaria stricta – Saçaktellicesi

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Gomphales

Aile: Gomphaceae

Cins: Ramaria

Tür: Ramaria stricta

Ramaria stricta, “Upright Coral Fungus” yani Dik Mercan Mantarı olarak bilinen, Ramaria cinsine mensup tüketilmeyen bir tellice türüdür. Tür ilk olarak 1795 yılında Christian Hendrik Persoon tarafından Clavaria stricta adı altında tanımlanmıştır. 1888’de Fransız mikolog Lucien Quélet, türü Ramaria cinsine aktarmıştır.

2020 kayıtlarına göre Türkiye’de resmî kaydı yapılmış 17 Ramaria türünden biri de R.stricta – Saçaktellicesi’dir.

R.stricta – Upright Coral Mushroom sinonimleri; Clavaria condensata, Clavaria dendroidea, Clavaria kewensis, Clavaria pruinella, Clavaria stricta, Clavaria syringarum, Clavariella condensata, Clavariella stricta, Corallium stricta, Lachnocladium odoratum, Merisma strictum, Ramaria concolor ve Ramaria condensata olarak sayılabilir.

Morfolojik Özellikleri: Mantar gövdesinin rengi açık ten rengi veya kahverengimsi ila sarıdır, lakin uçlara doğru biraz soluklaşır. El değdiğinde veya berelendiğinde açık kırmızımsı kahverengiye çürürler.

Basidiocarp, tazeyken kösele gibi bir dokuya sahiptir, ancak kuruduğunda kırılgan hale gelir. Beyazımsı bir tabandan büyüyen sap, 8 kata kadar dallıdır ve dalların tamamı dik ve neredeyse paraleldir. 4 ila 5 diken benzeri uçla biten dallar.

Genel olarak, mantar gövdesi gür görünür ve 10 x 7 cm’ye kadar orta büyüklüktedir. Sap tek veya tabandan dallanır, beyaz miselyum ve tabandan yayılan rizomorflar var.

Koku: Kötü kokusu ve acı tadı olan bir Ramaria türüdür. Bazı kaynaklarda Anason koktuğu yazar.

Spor Baskısı: Spor baskısı sarı veya koyu sarıdır. Sporlar kabaca eliptiktir, düşük siyanofil siğiller ile noktalanmıştır ve 7–10 x 3,5–5,5 μm boyutlarındadır. Bazidyumlar çoğunlukla dört sporludur ve bazen siyanofil granüler içeriklere sahiptir.            

Habitat: Kozmopolit bir dağılıma sahip olan Saçaktellicesi, hem yaprak döken, hem de iğne yapraklı ağaçların ölü odunlarında, kütüklerinde, gövdelerinde ve dallarında yaşarlar. Mikorizal bir türdür.

TML -Aralık 2020 kayıtlarına göre Türkiye’de resmî kaydı yapılmış bölgeler; Istranca ve Çatalca-Kocaeli Bölümleri, Karadeniz Bölgesi, Asıl Ege Bölümü, Yukarı Sakarya Bölümü, Yukarı Murat – Van Bölümü ve Orta Fırat Bölümü.

Mevsim: Yaz – Sonbahar (Temmuz’dan Kasım sonuna kadar).

Yenilebilirlik ve Toksisite: Saçaktellicesi mantarı, hoş olmayan kokusu (bazı kaynaklarda anason koktuğu yazar) ve acı tadı nedeniyle yenmez olarak bildirilmiştir.

Ek bilgiler: Ramaria türlerinin birçoğunu laboratuvar ortamlarında tanımlamak gerekir. Morfolojik inceleme ile ayırt edilmeleri zordur. Benzer türler çoktur; Ramaria apiculata, tipik olarak kozalaklı ağaçlarda yetişir ve R.stricta gibi kahverengi bereler, ancak yeşil pigmentasyona sahiptir. R. apiculata, donuk devetüyü ten rengi ile donuk turuncu-kahverengi arasındadır ve genç mantar gövdelerinin genellikle beyaz dal uçları vardır. Ramaria gracilis kozalaklı ağaçları tercih eder ve R.stricta’dan daha açık renklere sahiptir. Tropikal Ramaria moelleriana, R. sticta’dan yalnızca konum ve mikroskobik özelliklerle güvenilir bir şekilde ayırt edilebilir. Ramaria flava mikorizaldir ve iğne yapraklı ve yaprak döken ağaçların altında yetişir. Mantar gövdeleri tipik olarak daha uzundur, daha hoş olmayan bir kokuya ve daha az acı bir tada sahiptir. Ramaria rubella (Ramaria acris olarak da bilinir) pembemsi ten rengindedir ve Ramaria tsugina yeşil renktedir. Ramaria solida kozmopolit bir dağılıma sahiptir ve oldukça yaygın bir türdür. Mantar, hem yapraklı hem de iğne yapraklı ağaçların ölü odunlarında, kütüklerinde, gövdelerinde ve dallarında yetişir. Yaprak döken ağaçta yetişen form, iğne yapraklı ağaçta yetişen formdan daha turuncu ve daha az gür olma eğilimindedir. Mantar gövdeleri, çürüyen ahşabın yüzeye yakın bir yerde yeraltına gömüldüğü veya ileri bir ayrışma durumunda olduğu “kütük sıralarında” oluşabilir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.