Gül Kirmiti Mantarı (Russula rosea)

Russula rosea – Pembe Russula

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Russulales

Aile: Russulaceae

Cins: Russula

Tür: Russula rosea

Russula rosea bilinen diğer ismi ile Russula lepida, Türkiye’de de kaydı yapılmış ve zaman zaman rastlanılan bir Russula türüdür. Türkiye Mantarları Listesi (Aralık 2020) kitabındaki ismi Gül Kirmiti olup bizde bu güzel görünümlü Russula türünü sizlere bu isimle anlatacağız.

1796’da Christiaan Hendrik Persoon tarafından tanımlanmış ve şu anda kabul edilen bilimsel iki terimli adı verilmiştir. 1886’da Lucien Quélet başka bir Russula’yı tanımladığı ve ona Russula rosea adını verdiği için zaman zaman bazı karışıklıklar ortaya çıkmıştır, ancak, bu kırmızımsı şapkalı türler ve şimdi Russula aurora (Krombh.) Bres ile eşanlamlı olarak kabul edilmektedir.  

Russula rosea’nın eşanlamlıları arasında Russula lepida var.  lactea, Agaricus lacteus, Russula lepida, Russula lactea, Russula linnaei ve Russula lepida var.  alba bulunur.

Şapka: Gül Kirmiti şapkası kırmızı veya pembe renkli olup, genellikle merkeze doğru krem, bazen ise tamamen krem renklidir. Şapka yüzeyi, parlak veya mat, bazen hafif pudralıdır.  5-12 cm çapında olan şapkası, önce dışbükey, daha sonra düzleşir veya hafif bir merkezi çöküntü gelişir.  Çok az soyulma görülür veya hiç soyulmaz.

Lameller: Russula rosea lamelleri soluk krem olup, lamelleri neredeyse serbest, çatallı ve çok kırılgandırlar.

Gövde-Sap: Sağlam ve ezilmesi zor bir sapa sahiptir. Kırılgan beyaz bir eti vardır. Sap silindirik, genellikle alt kısımda hafifçe şişmiş, 4-10 cm uzunluğunda ve 1-2 cm çapındadır.

Koku: Koku hoş ama ayırt edici değildir ve tadı hafif fakat değişkendir. Bazen biraz acıdır.

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi soluk kremdir. Görünüm oval,  7-9 x 6.4-7.4 µm boyutlarında olup  0,5 µm boyunda siğiller ile bağlıdır (tam veya tama yakın bir retikulum – ağ benzer bir yapı oluşturmak için).

Habitat: Bu güzel mantar yaprak döken geniş yapraklı ağaçlarla mikorizaldir. Özellikle Kayın ağaçlarıyla mikorizaldır. Ancak, bazen kozalaklı ağaçların altında da bulunur.

Mevsim: Yaz ve Sonbahar mantarıdır.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Russula rosea, bazı otoriteler tarafından yenmez, bazılarına göre ise yenilebilir olarak bildirilmiştir. Ancak, Gül Kirmiti, Russula emetica ve Russula nobilis gibi zehirli kırmızı şapkalı kırılgan mantarlardan herhangi biriyle karıştırılmamasını sağlamak için büyük özen gösterilmesi gerekir.

Ek bilgiler: Kayın Ağacı ile mikorizal diğer bir Russula türü olan Russula nobilis (The Beechwood Sickener) ile benzerlik gösterir. Bu tür geniş yapraklı ağaçların ve özellikle Kayın ağaçlarının altında bulunur. Her ne kadar  görünüşte Gül Kirmiti Mantarının kırmızı örneklerine çok benzese de, sapı Gül Kirmiti gibi kızarmış karmin değildir. Ender rastlanılan bir tür olan Russula pseudointegra ile de benzerlik gösterir, lakin acı tadıyla ayırt edilirler. Kırmızı gövdeli R.rosea formları da Russula xerampelina ile karıştırılabilir, ancak ikincisi daha yumuşak ete sahiptir ve odunsu bir tada sahip değildir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri için  Türkiye’nin Mantar Avcıları Facebook sitemizi de ziyaret edebilirsiniz. Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.