Maral Kirmit (Russula sardonia)

Russula sardonia – Maral Kirmit Mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Russulales

Aile: Russulaceae

Cins: Russula

Tür: Russula sardonia

Russula sardonia, “Primrose brittlegill” yani Çuha Çiçeği Kirmiti olarak bilinen, Russula cinsine mensup tüketilmeyen bir mantardır.

Mantarın şimdiki iki terimli bilimsel adı, 1838 yılında, ünlü İsveçli mikolog Elias Magnus Fries tarafından verildi. Yunancadan gelen özel sıfat sardonia, “acı veya buruk” anlamına gelir ve mantarın acı tadına bir göndermedir.

Sinonim isimleri; 1881’de Mordecai Cubitt Cooke tarafından tanımlanan Russula drimeia, 1923’te Rolf Singer tarafından R. chrysodacryon ve 1938’de William Alphonso Murrill tarafından R. emeticiformis eşanlamlıdır.

Şapka: 5 ila 10 cm çapında olan Maral Kirmit şapkası,  başlangıçta dışbükey olup, zamanla düzleşme ve merkezi bir çöküntü geliştirme eğiliminde olur. Şapka üzerindeki katikül (zarlı yapı) neredeyse hiç soyulmaz. Şapka genellikle çok koyu mor (bazen neredeyse siyah) bir merkeze sahip kırmızımsı-mor renklerdedir. Ancak, bazen menekşe, yeşil veya gri tonlarda da olabilirler. Mantar şapkası yaşla birlikte solgunlaşır.

Lameller: Eklenmiş yani sapa bitişik olan lameller bazen çok hafif decurrent olabilir. Lameller önce soluk limondan çuha çiçeği sarısına, sonra altın sarısına dönüşür ve sonunda kenarlarda kahverengileşir. Şapkası olgunlukta merkezi bir çöküntü geliştirdiğinde, lameller bazen gövdeden kopabilir.

Gövde-Sap: Tabanda beyaz olan Russula sardonia’nın gövdesi, üstte leylaktan şarap kırmızısına farklılık gösterebilir. Sap, silindirik veya tabanda hafifçe sivrilen bir görünüm arz eder, 5 – 8 cm uzunluğunda ve 1- 1.6cm çapındadır.

Koku: Meyvemsi bir kokusunun ve çok acı bir tadının olduğu bilinmektedir.

Spor Baskısı: Spor baskısı krem rengindedir. Sporlar oval ve 7–9 x 5,8–8µm boyutlarındadır.

Habitat: Tür, ektomikorizal bir mantardır. İğne yapraklı ağaçların olduğu ormanlık alanlarda ki kumlu toprakları habitat olarak seçerler. Özelllkle Pinus yani çam ile ilişkilidir.

Türkiye’de resmi kaydı yapılmış bölgeler arasında, Doğu Karadeniz Bölümü, Asıl Ege Bölümü ve Adana bölümü bulunur.

Mevsim: Yaz ve Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Russula cinsinin yenmeyen birçok üyesi gibi Russula sardonia – Maral Kermit Mantarı da çok acı ve biberli bir tada sahiptir. Bu Russula türü, çiğ yenildiğinde zehirlidir.  Semptomlar ise temel olarak gastrointestinal niteliktedir (ishal, kusma ve kolik karın krampları). Aktif ajan, yani zehirlenmeye sebep olan etken madde henüz tanımlanmamıştır. Yenilmeyen mantarlar kategorisindedir.

Ek bilgiler: Benzer türler vardır: Russula torulosa da aynı habitatta yetişir ve yoğun bir şekilde ‘çiğ elma’ koktuğu bildirilmiştir. Ayrıca tür, R. sardonia gibi amanyok ile tepkime vermez (R. sardonia üzerine amonyak damlatıldığında yavaş yavaş pembeye döner). Diğer bir benzer tür ise Russula queletii’dir. Bu tür özellikle Ladin (Picea) ağaçları ile birlikte yaşar ve elma gibi kokar. Son olarak Russula atropurpurea yani Mor Brittlegill (Kızıl Kirmit) ile de benzerlik gösterdiğini söyleyebiliriz, lakin bu tür beyaz bir gövdeye (sap) sahiptir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.