Yaş Ağulumantar (Omphalotus olivascens)

Omphalotus olivascens – Yaş Ağulumantar

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Omphalotaceae

Cins: Omphalotus

Tür: Omphalotus olivascens

Omphalotus olivascens, dünyada yaygın olarak “Western Jack-O’-Lantern” ingilizce ismi ile bilinir.

Mantar, ilk olarak 1976 yılında Amerikalı mikologlar Howard E. Bigelow, Orson K. Miller Jr. ve Harry D. Thiers tarafından bilim için yeni bir tür olarak kaydedilmiştir. Ayrıca, Baja California- Meksika da, meşe üzerinde büyüyen, bu türün mavi etli bir alt türü olan “Omphalotus olivascens var. indigo” tanımlanmıştır.

Acemi mantarcılar, Omphalotus türlerini Cantharellus türleri ile özellikle Cantharellus cibarius- Kazayağı (Sarıkız) mantarı ile karıştırılır. Ancak, Cantharellus türlerinde gerçek lamellerin yerine damarlı yapılar almıştır.

Şapka: O.olivascens şapkası 4-18 cm genişliğinde, dışbükey, olgunlukta geniş dışbükeydir. Şapka marjı (kenarlar) başlangıçta kıvrılmış, genişlemiş ve dalgalı hale gelmiş olio, olgunlaştığında yaşla birlikte ters dönmüş görünüm kazanır. Şapka yüzeyi pürüzsüz, nemli, donuk turuncudan turuncu-kahverengiyedir.

Lameller: Lameller düzensiz, şapkayla aynı renkte veya daha açık renklidir. Lameller, geceleri fosforlu ışıldayan güzel bir görüntü oluşturur.

Gövde-Sap: Sap 5-15 cm uzunluğunda ve 1-4 cm kalınlığındadır. merkezden tabana doğru hafif sivrilen, pürüzsüz, sarımsı-zeytin rengidir. Sapın tabana yakın kısımlarında kahverengi lekeler vardır.

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi krem veya soluk sarıdır. Sporlar 6,5-8 x 6-6,5 µm boyutlarında olup, küresel ila oval ve pürüzsüzdür.

Habitat: Diğer Omphalotus türleri gibi O.olivascens türü de saprotrofiktir ve doğrudan ahşap üzerinde büyür ve biyolüminesandır (geceleri Fener gibi ışık saçarlar). Sert ağaç kütüklerinin tabanında veya gömülü köklerde kümelenmiş olarak büyürler. En çok Meşe ve Okaliptüs ile ilişkilidir. Ülkemizde de kaydı olan bir türdür. Türkiye’de kaydı olan bölgeler arasında, İç Batı Anadolu Bölümü, Yukarı Fırat Bölümü ve Orta Fırat Bölümü bulunur.

Mevsim: Bu mantarın sezonu, Sonbahardan Kış ortasına kadar olabilmektedir.

Yenilebilirlik ve Toksisite: O.olivascens yani Yaş Ağulumantar isminden de anlaşılacağı üzere zehirlidir; öldürücü olmamakla birlikte (geçici de olsa süründürebilir), bu mantarı tüketmek, çok şiddetli kramplara, kusmaya ve ishale yol açar. Mantarlı Yaşam ekibi olarak, kesinlikle uzak durulması önemle bildiririz. Ancak, geceleri Fener gibi ışık vermesini görmenizi ve bu anı fotoğraflarınızı tavsiye ederiz.

Ek bilgiler: Dünyada benzer biyolüminesan özelliklere sahip birkaç Omphalotus türü bulunur ve bunların tümü zehirli kabul edilir. En iyi bilinenleri Omphalotus olearius – Ağulumantar ve Omphalotus Japonicus – tsukiyotake (Eski ismi ile Lampteromyces japonicus). Moleküler analizler O.olivascens ile Ağulu Hayalet Mantarı – Omphalotus nidiformis ile en yakından ilişkili olduğunu göstermiştir. Miller, hayalet mantarın renklerinin ve tonlarının bu türe çok benzediğini belirtiyor. Gymnopilus junonius, benzer görünümlü başka bir türdür.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.