Scutellinia kerguelensis – Kirpikli Kırmızı Fincan Mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Ascomycota
Sınıf: Pezizomycetes
Takım: Pezizales
Aile: Pyronemataceae
Cins: Scutellinia
Tür: Scutellinia kerguelensis
Scutellinia kerguelensis, Pezizales takımının Pyronemataceae familyasına mensup bir mantardır. Türkiye’de ilk resmi kayıt, Prof Dr Abdullah Kaya ve Doktor Öğretim üyesi Yasin Uzun hocalarımız tarafından 2021 yılında yapılmıştır. 2021 kayıtlarına göre bu tür ile birlikte Scutellinia cinsine mensup tür sayısı 8’e çıkmıştır. Bu vesile ile, Türkiye mikotasına yeni türler ile katkıda bulunan tüm akademisyenlerimize çok teşekkür ederiz.
Makroskobik Özellikleri: Ortalama 4-8 mm çapında olan mantar, gençken fincan ve disk şekli ila düzleştirilmiş veya biraz dalgalı yapıdadır. Mantar sapsız, hymenial yüzey turuncu ila turuncu-kırmızı renklerdedir. Dış yüzey kenarlarda yoğunlaşan koyu kahverengi kıl benzeri tüylerle kaplıdır.
Tüyler 200-320 × 15-30 μm, kahverengi, kalın duvarlı, hafif karıncıklı, genellikle tepeye doğru sivrilen, bölmeli ve tabanda nadiren çatallıdır.
S.kerguelensis – Kirpikli Kırmızı Fincan Mantarında sap bulunmaz. Konakçısına direk bağlıdır.
Koku: Ayırt edici değildir.
Spor Baskısı: Askosporlar 19.5-25.5 x 13-17.2 μm, eliptik ila genişçe elipsoid, hiyalin, ince sivri uçlu, çok ağızlı veya 2 belirgin olukludur. Asci 220-280 x 18-23 μm boyutlarında olup, silindirik, ve 8 sporludur. Parafizler silindirik ila filiform, tepede 7.5-9.5 μm’ a kadar klavat şeklinde kalınlaşmıştır.
Habitat: Scutellinia kerguelensis’in nemli toprakta ve ıslak ağaçta tek başına veya toplu halde büyüdüğü bildirilmiştir.
Doğu Karadeniz Bölgemiz (Tonya-Trabzon) türün ilk (2021) kaydının yapıldığı bölgedir.
Mevsim: Yaz sonundan Kış başlangıcın kadar, fakat genellikle Sonbahar (Türkiye’de ilk kaydı yapılmış örnekler de, Sonbahar’da Eylül ayı içerisinde toplanmıştır).
Yenilebilirlik ve Toksisite: Bazı ülkelerin, koruma altına alınan mantarları ifade eden kırmızı listesinde yer almıştır. Ender bulunan bu mantar tüketilmez. Mümkün olduğunca bu türü ve diğer tüm ender bulunan türleri korumaya çalışmak her mantar avcısının görevi olmalıdır.
Ek bilgiler: Scutellonia örnekleri 2014 yılında Trabzon ili Tonya ilçesinden rutin bir saha çalışması sırasında toplanmıştır. Meyve gövdeleri doğal ortamlarında fotoğraflanarak ekolojik özellikleri ve coğrafi konumu not edilmiştir. Daha sonra ise güvenli bir şekilde, bir karton kutu içinde fungaryuma nakledildiği bildirilmiştir. Örnekler klimalı odada kurutularak fungaryum materyali olarak hazırlanmıştır. Mikroskobik incelemeler ışık mikroskobu altında gerçekleştirilmiş olup, mikromorfolojiye ilişkin fotoğraflar dijital kamera yardımıyla görüntülenmiştir.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Makalenin yazılmasında, bilgi ve fotoğraf temininde bizlerden yardımlarını esirgemeyen değerli Yasin Uzun hocamıza çok teşekkür ederiz. Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
