Connect with us

Basında Mantar

Kahve telekbaş (Stemonitis fusca)

Published

on

Stemonitis fusca – Kahve telekbaş


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Amoebozoa

Bölüm : Mycetozoa

Sınıf: Myxomycetes

Takım: Stemonitales

Aile: Stemonitidaceae

Cins: Stemonitis

Tür: Stemonitis fusca

Stemonitis fusca – Kahve telekbaşlar, her ne kadar ağaç kütükleri üzerinde büyüyen çok enteresan ve renkli bir mantar gibi görünseler de, bunların bir mantar olmadığını ve artık mantarlar aleminin birer üyeleri olmadığını anlatmayı kendimize görev bildik.

Dünyada mantarlarla ilgili birçok kaynakta ismi geçen bu tür, Türkiye Mantarları Listesi (Aralık 2020) kitabına da mantar türü olmadığı halde “Kahve telekbaş” olarak girmiştir. Türkiye’de Çatalca-Kocaeli ve Güney Marmara Bölümlerinde, Batı ve Doğu Karadeniz Bölümlerinde resmî kaydı bulunmaktadır.

Lakin bu tür, bir zamanlar mantarlar alemi içinde sınıflandırılmış ve uzun yıllar mantar olarak bilinmiş, ancak daha sonra Amoebozoa (saydam görünüşlü ve yalancı ayaklar çıkararak hareket ederken devamlı biçim ve renk değiştirme yeteneğindeki sahip olan türleri barındıran alem) alemine taşınmıştır.

İlk kez 1787 yılında Alaman Albrecht Wilhelm Roth tarafından tanımlanan S.fusca türünün bir çok sinonim ismi (aşanlamlı) ve kombinasyonları mevcuttur. Bunlar, Synonyms and Combinations, Stemonitis fusca var. papillosa Meyl., 1935, Stemonitis fusca f. major Rostaf., 1874, Stemonitis fusca f. minor Rostaf., 1874, Stemonitis castillensis T.Macbr., 1893, Stemonitis dictyospora Rostaf., 1874, Stemonitis fusca var. maxima (Schwein.) Torrend, 1908, Trichia nuda var. minor Purton, 1821, Stemonitis nigrescens Rex, 1891, Stemonitis fusca var. pinnata L.F.Celak., 1893, Stemonitis maxima Schwein., 1832, Stemonitis fusca var. nigrescens (Rex) Torrend, 1908, Trichia nuda With., 1792, Stemonitis fusca var. rufescens Lister, 1894, Stemonitis fasciculata Pers. ex J.F.Gmel., 1792 olarak sayılabilir.

Genel Özellikleri: Kahve telekbaş – S.fusca, bir balçık küfü türüdür. Ölü odun üzerinde kümeler halinde meyve verir ve toplam yüksekliği yaklaşık 6-20 mm olan ince saplar üzerinde desteklenen belirgin uzun kahverengi sporangiaları (spor keseleri) vardır.

Plazmodyumları beyazdır. Sporokarpları 6-20 mm boyunda, kahverengi, zarımsı bir hipotallus üzerinde püsküllüdür. Sap siyah, parlak, %20-45 toplam yükseklik. Sporotheca koyu kırmızı-kahverengiye değişen, sporlar döküldükçe soluklaşır. Columella koyu kahverengi veya siyahımsı, neredeyse veya tamamen tepeye ulaşır. Columellaların tüm kısımlarından çıkan kapillitium, serbestçe dallanmış ve anastomozlanmış, nihai dalcıklar birbirine yakın bir yüzey ağında birleşmiştir. Spor kütlesi füskustur. Sporlar menekşe-kahverengi olup, belirgin bir şekilde hassas bir şekilde verrukoz ağsı veya nadiren spinüloz veya papilladır Spor boyutları 7,5-9 µm çapındadır.

Stemonitis fusca
Stemonitis fusca

Yandaki görselde Doğu Baldıran (Ladin benzeri bir ağaç) ağacının (Tsuga canadensis) çürüyen kütüğü üzerinde büyümüş Kahve tellekbaşların fotosu, bizlere gayet enteresan ve değişik gelmiştir.

Stemonitis fusca
S. fusca

Şu anda Protista Aleminde Protozoanlar olarak sınıflandırılmış olsalar da, Slime molds – balçık küflerinin bir zamanlar mantar (Mycetae) olduğu düşünülüyordu. Bunun temel sebebi ise mantar gibi spor keselerinde (sporangia) sporlar üreten canlılardan olmasıydı.

Yalancı ayaklar çıkarmaları ve hareket halinde sürekli biçim ve renk değiştirmeleri (yandaki foto ve galerideki fotolara bakınız) bu canlıları hayli ilginç kılmıştır.

Stemonitis fusca
S.fusca

Ek bilgiler: Kahve telekbaş, çürüyen bitki maddesini yavaş yavaş tüketen çürüyen ahşapta yaşar. Tüm şartlar uygun olduğunda, birbirine kaynaşmış gibi görünen, kabarcık benzeri yapılar oluşur. Bunlar uzun tüpler halinde büyürler. Daha sonra ince tel saplar, tüm yapıyı kaldırarak mümkün olduğunca fazla yükseklik vererek Slime molds sporlarını dağıtabilmesini sağlar. Olgunlaşmaya ulaşırken renk alıntısını önemli ölçüde değiştirecektir. Slime molds olarakta bilinen bu Kahve telekbaşlar üreme aşamasına (eşey olgunluğuna) girdiğinde çok tuhaf ve renkli görünebilirler.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Amanitaceae2 gün ago

Başlı Duvakluca Mantarı (Saproamanita codinae)

Cortinariaceae4 gün ago

Vişne Örümcekmantarı (Cortinarius violaceus)

Mutinus1 hafta ago

Kızıl Kokarboynuz Mantarı (Mutinus ravenelii)

Amanita1 hafta ago

Şampanyakese Mantarı (Amanita crenulata)

Mantar Türleri2 hafta ago

Kızıl Pulbaş Mantarı (Pholiota alnicola)

Gomphaceae2 hafta ago

İri Mortopaç Mantarı (Gomphus crassipes)

Aspergillaceae3 hafta ago

Divane Asper Mantarı (Aspergillus tubingensis)

Gomphaceae3 hafta ago

Tellice Mantarı (Ramaria flava)

Britzelmayria3 hafta ago

Çit Pulcuklu Mantar (Britzelmayria multipedata)

Hygrocybe3 hafta ago

Bal Mummantarı (Hygrocybe reidii)

Agaricaceae4 hafta ago

Solguntellice Mantarı (Ramaria pallida)

Mantar Türleri1 ay ago

Kızılkenet Mantarı (Pycnoporus cinnabarinus)

Mantar Türleri1 ay ago

İri İztutan Mantarı (Paxillus obscurisporus)

Elaphomyces1 ay ago

Benli İçikara Mantarı (Elaphomyces granulatus)

Gomphidiaceae1 ay ago

Kaygan Gabaramantarı (Gomphidius glutinosus)

Boletaceae1 ay ago

Enginsüngercik Mantarı (Rubroboletus pulchrotinctus)

Agaricaceae1 ay ago

Hosmantarı (Lycoperdon echinatum)

Amanita2 ay ago

Uzak Doğu Sezar Mantarı (Amanita caesareoides)

Hypsizygus2 ay ago

Kahve Kırkkafa Mantarı (Hypsizygus tessulatus)

Hymenogaster2 ay ago

Kaba Papazküre Mantarı (Hymenogaster griseus)

Boletaceae2 ay ago

Gri Sap Örgübacak (Leccinum cyaneobasileucum)

Hydnangiaceae2 ay ago

Çam Düzenbazı (Laccaria trichodermophora)

Boletaceae2 ay ago

Karakalpak Mantarı (Strobilomyces strobilaceus

Hebeloma2 ay ago

Meşe Turpkokan (Hebeloma quercetorum)

Inocybaceae2 ay ago

Çırpıkümbet Mantarı (Inocybe lacera)

Genel2 ay ago

Çatlakyumurta Mantarı (Gyroporus castaneus)

Boletaceae2 ay ago

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)

Cortinariaceae2 ay ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae2 ay ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae2 ay ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae2 ay ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel2 ay ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri3 ay ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus3 ay ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 ay ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri3 ay ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora3 ay ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia3 ay ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae3 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri3 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae3 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)

Agaricaceae3 ay ago

Pullu Kızıl Mantarı (Agaricus impudicus)

Amanita3 ay ago

Keseli Peri Mantarı (Amanita alseides)

Lactarius3 ay ago

Kanayan Kanlıca (Lactarius rubrilacteus)