Trichia decipiens – Dağınık Trişa Mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Protozoa
Bölüm: Amoebozoa
Sınıf: Myxogastrea
Takım: Trichiales
Aile: Trichiidae
Cins: Trichia
Tür: Trichia decipiens
Trichia decipiens, Protista yani Cıvık mantarlardan olup, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yaygın bir dağılımı olan, tüketilmeyen bir balçık küfü (slime) mantarı türüdür. Genel olarak Cıvık Mantarlar, adı mantar olmasına rağmen protista aleminde yer alan, saprotrof yani çürükcül beslenip, sporla üreyen ve hücre duvarı bulundurmadığından, belirli bir şekile sahip olmayan ökaryot canlı türüdür.
Trichia decipiens ilk olarak 1795 yılında Christiaan Hendrik Persoon tarafından Arcyria decipiens olarak tanımlandı. Macbride 1899 yılında türü Trichia cinsi aktarmış ve Trichia decipiens olarak yeniden sınıflandırmıştır. İngilizce ismi “Salmon-Egg” yani Somon yumurtasıdır. Türkiye Mantarları Listesinde bu mantara verilmiş isim ise “Dağınık Trişa” Mantarıdır.
Sinonimleri arasında; Arcyria decipiens (1795), Trichia fallax (1796), Trichia fallax var. dilutior (1805), Trichia fallax f. cerina (1875), Trichia fallax var. cerina (1888), Trichia fallax f. minor (1875), Trichia fallax var. minor (1888), Trichia fallax var. gracilis (1910), Trichia decipiens var. gracilis (1933), Trichia decipiens f. rubiformis (1913), Trichia decipiens var. hemitrichoides (1914), Lycoperdon pusillum (1780), Trichia pusilla (1949), Trichia virescens (1803), Trichia cerina (1814), Trichia fulva (1821), Trichia furcata (1863), Trichia nana (1886), Trichia stuhlmannii (1907) ve Trichia fernbankensis (1984) bulunur.
Morfolojik (Makroskobik) Özellikleri: Plasmodium (yani yapışkanımsı bir kın ile çevrelenmiş, çekirdekli protoplazma yığını şeklindeki vücut yapısı) beyazdır. Tür, olgunlukta beyaz ve turuncu ila kırmızıdır. İnce, parlak sarı-zeytin ila zeytin yeşili veya kahverengi mantar gövdelerinin küçük ve büyük birikimleri genellikle saplı, nadiren sapsız sporangiadır.
3 milimetreye kadar koni şeklinde ila armut şeklindedirler ve nadiren 1,3 milimetre çapa kadar olan 0,6 ila 0,8 ölçerler.
Gövde-Sap: Başlangıçta beyaz-yarı saydam, içinde bazı granüler yapılar iyi görülebilirken, sporanjium değişken renkte, kahverengimsi ila parlak turuncu. Sporangium, yaşlanırken kahverengi-sarımsı hale gelen ve büyük miktarda çekirdeğin içine taşıyan membranlı sarımsı ve saydam bir dış tabaka olan peridyuma sahiptir.
Koku: Ayırt edici değildir.
Spor Baskısı: Spor kütlesi zeytin sarısı ila zeytindir, iletilen ışıkta soluk zeytin sarısı görünür. Sporların çapı 10 ila 13 µm’dir ve büyük ölçüde retiküle bir yüzeye sahiptir, geri kalanı yoğun siğil veya dikenlidir.
Habitat: T. decipiens, bir slime mantar türüdür. Genellikle çürük odun, nemli topraklar veya organik malzeme bulunan diğer ortamlarda yaygın olarak bulunabilirler. Bu balçık küfü mantarları, yıl boyunca kozalaklı ağaçların ve geniş yapraklı ağaçların ölü odunlarında yaşar. Balçık küfü, diğerlerinin yanı sıra, Trichia, Arcyria ve Cribraria cinslerinin yanı sıra Lycogala epidendrum ve Stemonitis typhina cinsleriyle ilişkili olduğu bilğnmektedir.
Türkiye’de resmi kaydı yapılmış bölgeler arasında; Istranca, Çatalca- Kocaeli ve Güney Marmara Bölümleri, Batı ve Doğu Karadeniz Bölümleri, Ege Bölgesi, Konya Bölümü, Erzurum- Kars Bölümü ve Antalya Bölümü bulunmaktadır.
Mevsim: Yıl boyunca görmek mümkündür; T. decipiens ve diğer slime mantarları genellikle nemli ve serin ortamlarda büyürler. Bu nedenle, genellikle ilkbahar ve sonbahar gibi daha nemli mevsimlerde büyümeye daha yatkındırlar. Ancak, bu tür mantarlar bazı bölgelerde yıl boyunca bulunabilirler, özellikle de sıcaklık ve nem koşulları uygunsa. Bu nedenle, slime mantarlarının büyüme mevsimi, bölgeye ve yerel iklim koşullarına bağlı olarak değişebilir.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Diğer tüm Cıvık mantarlar gibi, bu mantarda tüketilmez. Hatta toksik madde bulundurabileceği için zehirli de olabilirler. Sakın tüketmeyiniz.
Ek bilgiler: Dağınık Trişa Mantarı-T. decipiens, aynı cinse mensup diğer bazı slime mantarlarıyla benzerlik gösterir. Bu türler arasında Trichia varia, Trichia scabra ve Trichia affinis gibi türler bulunmaktadır. Bu türler de genellikle çürük odun ve nemli topraklarda bulunur ve benzer morfolojik özelliklere sahiptirler. Bununla birlikte, mikroskobik özellikler ve moleküler yani genetik analizler gibi daha detaylı incelemeler yapıldığında, bu türler arasındaki farklılıklar belirlenebilir.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
