Tüylü Karakaşık Mantarı (Trichoglossum hirsutum)

Trichoglossum hirsutum – Tüylü Karakaşık Mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Ascomycota

Alt Bölüm: Pezizomycotina

Sınıf: Geoglossomycetes

Takım: Geoglossales

Aile: Geoglossaceae

Cins: Trichoglossum

Tür: Trichoglossum hirsutum 

Trichoglossum hirsutum,  hairy earthtongue,velvety earth tongue, shaggy earth tongue ve black earth tongue ingilizce isimlerle bilinen Geoglossaceae familyasından siyah rengi ile göze çarpan bir mantardır. Türkiye Mantarları Listesindeki Türkçe ismi ise Tüylü Karakaşık Mantarıdır.

Tür ilk kez 1794 yılında ona bilimsel iki terimli Geoglossum hirsutum adını veren Christiaan Hendrik Persoon tarafından tanımlanmıştır. Fransız mikolog Jean-Louis Émile Boudier, 1907’de bu türü Trichoglossum cinsine (bizzat Boudier tarafından 1885’te oluşturulmuştur) aktarmış ve böylece şu anda kabul edilen bilimsel adı Trichoglossum hirsutum olarak belirlemiştir.

Genel (Morfolojik) Özellikleri: Trichoglossum cinsi adı, tüylü Tricho- (spor taşıyan yüzeyde bulunan küçük tüy benzeri dikenlere atıfta bulunulur) ve -glossum dil anlamına gelir.  Spesifik sıfat hirsutum da kıllı anlamına gelir. Hairy Earthtonque ( kıllı yerdili) ismi de Latince ismi ile uyumlu verilmiştir.

T.hirsutum – Tüylü Karakaşık Mantarının, 3 ila 8 cm (max 9cm) boyunda olan stromaları (mantarın gövdesi) siyah ve sopa benzeri olup, aşağı yukarı silindirik ve kadifemsi kısır bir gövdenin üzerinde tipik olarak 2 cm uzunluğunda uzunlamasına girintili verimli bir bölüm içerir. Verimli bölüm, asci uçlarının ötesine uzanan 150-225µm uzunluğunda sert siyah dikenlerle kaplıdır.

Askokarplar sopa, çomak şeklindedir, siyahtan koyu kahverengiye, şişmiş, spor taşıyan bir kafaya, askokarp yüksekliğinin dörtte biri veya yarısına kadar ve ince tüylü, silindirik bir sapa (gövde) sahiptir. Sap, 6cm boyda ve 1-4 cm kalınlıkta olabilir.

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi açık kahverengidir. Askosporlar, keskin bir tabana ve yuvarlak bir tepe noktasına sahip, uzun silindirik ila iğ biçimlidir. Oldukça kalın duvarlı, pürüzsüz, 80-195 x 5-7µm boyutlarında ve çok bölmelidir (genellikle 15 bölmeli). Asci, silindirik, 180-220 x 20-24µm boyutlarında ve 8 sporludur. Parafizler ipliksi, uçlar hariç 2-3 µm çapında ve asci’nin biraz ötesine kadar uzanır,  çapı 4-6µm’ye kadar şişkin olan apekste kavisli veya kıvrılmıştır.

Habitat: Doğal mera ve otlaklarda ve yosunlu kumullarda bulunurlar. Genellikle kireçli, asitli toprakları severler.

Mevsim: Yaz- Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Mutfak değeri olmayacak kadar küçük mantarlardandır. Toksik madde bulundurmadığı yani zehirli olmadıkları bildirilmiştir.

Ek bilgiler: Benzer türler vardır; Geoglossum cookeanum, aynı habitatlarda yetişen benzer bir Yer dilidir, ancak verimli (sporlarını taşıyan) yüzeyinde tüyleri yoktur. Xylaria polymorpha, benzer büyüklükte bir askomisettir. Ölü sert ağaçlarda büyür ve stromata (bileşik ascomycetous mantar gövdeleri) genellikle yanal olarak sıkıştırılmış veya girintili değildir. Ayrıca, Trichoglossum walteri, Geoglossum fallax ve Microglossum viride ile benzer.

Tüm Trichoglossum türleri arazide benzer görünürler ve yalnızca mikroskobik inceleme ile doğru tanımlanabilirler. Yüzeysel olarak benzer Geoglossum türlerinde kıl yoktur ve bir el merceğinin altında ince tüylü olmadığı rahatça görülebilir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.