Aseroe rubra- Denizyıldızı Mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Phallales
Aile: Phallaceae
Cins: Aseroe
Tür: Aseroe rubra
Aseroe rubra, Phallaceae familyasından dünyada nadir rastlanılan enteresan bir mantardır. Starfish fungus (Denizyıldızı Mantarı) ve Anemone Stinkhorn İngilizce isimleri ile tanınır.
Denizyıldızı Stinkhorn ilk olarak, 1792’de Güney Tazmanya’daki Recherche Körfezi’nden bir örnek toplayan ve 1800’de bilimsel bir tanımını yayınlayan D’Entrecasteaux keşif gezisinin bir üyesi olan Fransız biyolog Jacques Labillardière (1755 – 1834) tarafından kaydedildi.
Genel Özellikleri: Yumurta aşaması mantarın ilk evresi olarak bilinir. Aseroe rubra yani Denizyıldızı Mantarının soluk kahverengi biri top gibi gözüken yumurtası, tipik olarak 3 cm çapındadır ve genellikle beslendiği yaprak çöpü veya çürüyen odunsu döküntü yüzeyinin üzerinde görülebilir. Denizyıldızı Mantarının pembemsi gövdesi yumurtasından çıkar ve dış peridyumun (yumurtanın lastiksi ‘kabuğu’) yırtık kalıntılarını sapın tabanını çevreleyen torba benzeri bir volva olarak bırakır.
Olgunluk evresinde genellikle sekiz, ancak bazen altı kadar az veya on kadar (ondan daha fazlada olabilmekte), başlangıçta yapışık, ancak daha sonra çatallanmış kollar (her kol, uzunluğunun üçte ikisi boyunca yalnızca bir kez bölünmüştür), bu kokuşmuşun yumurtasının volvasından çıkar. Her biri tipik olarak 3,5 cm uzunluğunda olan bu kollar, 5-9 cm boyunda ve yaklaşık 3 cm çapında beyazımsı bir sapın tepesine tutturulmuştur. Olgunlukta gövdeler içi boş olma eğilimindedir.
Süngerimsi gövdenin üst yüzeyleri ve kolların iç kısımları, sporlarla dolu zeytin-kahverengi bir gleba ile kaplanmıştır.
Koku: Clathrus archeri kadar keskin kokulu değildir, ancak yine de çürüyen eti anımsatan hoş olmayan pis bir koku yayar (koku sinekleri çekecek kadar güçlü olsa da, ancak insanları ondan kaçıracak kadar da etkili değildir).
Spor Baskısı: Sporlar soluk zeytin kahverengisi olup, uzatılmış elipsoidal, pürüzsüz, 4,5-7 x 1,5-2,5µm boyutlarında ve amiloid’dir.
Habitat: A. rubra saprofit yani çürükçül beslenen bir mantardır ve esas olarak ağaçların ve çalıların altındaki yaprak çöplerinde bulunur. Avustralya’nın bazı bölgelerinde oldukça yaygın olan Aseroe rubra, Tazmanya, Yeni Zelanda, Güney Afrika ve Pasifik’teki birkaç izole adada da yerel bir tür olarak bulunur. Son yıllarda Avrupa’da (İngiltere) ve Kuzey Amerika’da da (Kaliforniya) rastlanmıştır olup, buralara toprak transferi ile yayıldığı kanısı hakimdir.
Mevsim: Yaz- Sonbahar.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Diğer tüm Stinkhorn Mantarları gibi aşırı kötü ve itici kokusu sebebiyle mantar avcılarının yemek için ilgisini pek çekmez. Türün ender bulunan mantarlardan olması ve soyunun devamı için toplanmaması gerekir. Mantar fotoğrafçıları için bu kanatlar rastlamak iyi bir fırsattır.
Ek bilgiler: Denizyıldızı Mantarı-Aseroe rubra, Avustralya, bazı Pasifik Adaları ve Yeni Zelanda’da bulunan yaygın bir güney yarım küre basidiomycete mantarıdır. Kuzey yarım kürede ise çok nadirdir. Leş gibi kötü kokusu ve olgunlaştığında deniz anemonu – deniz yıldızı şekli ile tanınır. Daha büyük olan ve kolları boyunca gleba (spor taşıyan kütle) bulunan Clathrus archeri-Şeytanın parmakları mantarından farklılık gösterir. Ayrıca, Aseroe rubra’nın merkezinde koyu zeytin-kahverengi bir gleba vardır. Clathrus archeri’nin gövdesi yoktur ve kolları çatallanmamıştır.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
