Sarıbolet mantarı (Aureoboletus gentilis)

Aureoboletus gentilis –Sarıbolet

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Boletales

Aile: Boletaceae

Cins: Aeroboletus

Tür: Aureoboletus gentilis

Gilded Bolete (Yaldızlı Bolet)-Aureoboletus gentilis -Sarıbolet Mantarı, Boletaceae familyasındaki bir bolete mantarı türüdür. Başlangıçta Boletus sanguineus var. 1884’te Fransız mikolog Lucien Quélet tarafından gentilis, 1957’de Zdeněk Pouzar tarafından Aureoboletus cinsine aktarılmıştır.

Sinonimleri (Eş anlamlıları); Boletus cramesinus Secr. (1833), Boletus granulatus var. tenuipes Cooke (1883), Boletus sanguineus subsp. gentilis(Quél.) Quél. (1883), Boletus sanguineus var. gentilis Quél. (1884), Viscipellis gentilis (Quél.), Quél. (1886), Boletus gentilis (Quél.) Sacc. (1888), Ixocomus gentilis (Quél.) Quél. (1888), Boletus tenuipes (Cooke) Massee (1892), Xerocomus gentilis (Quél.) Singer(1942), Pulveroboletus gentilis (Quél.) Singer (1945), Pulveroboletus cramesinus (Secr. ex Watling) M.M.Moser ex Singer (1966).

Türkiye’de Doğu Karadeniz Bölgemizde kaydı yapılıp, kayıtlara geçirilmiştir.

Şapka: Şapka genişliği ortalama 4 cm (2 ile 7 cm arasında), pembe-kahverengiden et pembesi renklerinde olabilir. Görünümü yarım küre şeklindedir, sonra dışbükey olur veya aşağı yukarı düzleşir. Şapka yüzeyi viskozdur (kaygandır), ince kırışıklıklar kısmen ayrılabilir. Üst kenar boşluğu hafifçe sarkar..

Tüpler – Gözenekler: Tüpler süslüdür ve oldukça parlak ve kısadırlar (4-8 mm). Bu süngerimsi tüpler şapkadan kolayca ayrılabilir. Bunlar önce limon sarısı, sonra altın sarısıdır, havaya maruz kaldıklarında renk değiştirmez, maviye dönmezler.  Gözenekler oldukça büyük (1,3 mm), köşeli ve düzensiz, sarı (tüplere uyumlu), basıldığında maviye dönmüyor. 

Gövde-Sap: Sap boyu ortalama 6 cm (3 ile 8 cm arasında) olup,  sap- gövde kalınlığı (en büyük bölümde) ise yaklaşık 10 mm (4 ile 20 mm arasında)’dır. Yağışlı havalarda viskoz yani sümüksüdür. Aşağı yukarı köklenir, sivri bir tabanı vardır. İçi doludur, bazen dalgalı veya incedir, herhangi bir ağırmış yapısı yoktur. Rengi üstte sarıdır, ardından altta parlatılır. Dibinde görünen miselyum beyazdır.

Etli kısmı kalın, sert ve beyazımsı olup, kapak yüzeyinin altında pembe bir belirti ve sapın dibinde ve tüplerin üzerinde sarı renktedir.

Koku: Meyvemsi hoş ama zayıf bir kokusu vardır, tadı hafif asidiktir. Hem koku, hem de tat ayırt edici özelliklerden değildir.

Spor Baskısı: 10,5-16 x 4,5-6,5 μm boyutlarında, elipsoidden neredeyse iğ şekline görünümlüdürler. Spor baskısı zeytin kahverengidir.   

Habitat: Yetişme ortamları yaprak döken ağaçların bol olduğu ormanlar olup, özellikle meşe (Quercus) ve kayın (Fagus) ile mikorizal bir ilişki içindedirler. Eski şenlik ateşi alanlarında, geniş yapraklı veya karışık ağaçların bulunduğu orman ve koruluklarda, iyi havalandırılmış alanlarda, patikalarda, açıklıklarda bulunurlar. Avrupa’da yaygındır, ancak bazı ülkelerde nadirdir. Memleketimizde Sarıbolet Mantarının kaydı, Doğu Karadeniz bölümünde yapılmıştır.

Mevsim: Yaz – Sonbahar (Özellikle Temmuz -Kasım arası).

Yenilebilirlik ve Toksisite:  Her ne kadar yenilebilir bir mantar türü olarak birçok kaynakta belirtilmişse de, mutfak değeri pek yoktur diyen kaynaklarda mevcuttur. Zehirsizdir.

Ek bilgiler: Sarıbolet Mantarı-Aureoboletus gentilis ilk bakışta, muhtemelen Xerocomus persicolor ile karıştırılabilir. Ancak, daha sonra, dikkatli incelendiğinde farklı renkte mavileşen ete ve mavi gözeneklere sahip olması nedeniyle kolayca ayırt edilebilir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarıma göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.