Connect with us

Boletaceae

Bronz Çörek Mantarı-Kara Kafa Bolet (Boletus aereus)

Published

on

Kara Kafa Bolet- Boletus aereus

Taksonomi- Bilimsel Sınıflandırma

Alem: Mantarlar- Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Boletales

Aile: Boletaceae

Cins: Boletus

Tür: Boletus aereus

Bazıları tarafından Kraliçe Bolet olarak anılan, ancak son zamanlarda Bronz Bolet adı verilen, en çok aranan yenilebilir mantarlardandır. Meşhur yakın akrabası Boletus edulis kadar değerli, ama eti daha sert bir mantardır.

Boletus genel adı, kil yumağı anlamına gelen Yunanca bolos’tan gelir; aereus’un kökeni Latince’dir ve bakır veya bronz (renkli) anlamına gelir – bu nedenle ortak adı Bronze Bolet’dir. Bazı kişiler Black Porçini veya Black Cap Bolete adını verir.

Türkiye’de daha çok; kara kafa çörek mantarı, bronz çörek mantarı, ayrıca Boletus ailesine verilen genel isimler olan porçini ve ayı mantarı olarak bilinmektedir. Çörek mantarı denildiğinde akla ilk gelen türlerden biridir.

Fransız mikolog Pierre Bulliard tarafından 1789’da Boletus aereus olarak tanımlandı. 1987’den önce yayınlanan çalışmalarda, iki terimli olan bu isim Boletus aereus Fr. olarak yazılmıştır. Dünya çapındaki taksonlar üzerinde yapılan daha kapsamlı testler, aereus’un; reticulatus ve edulis olarak sınıflandırılan iki soya ayrılmış bir soyun kardeşi olduğunu ortaya çıkardı. Moleküler analiz, Boletus aereus / mamorensis ve Boletus reticulatus ile Boletus edulis soylarının yaklaşık 6 ila 7 milyon yıl önce ayrıldığını göstermektedir. 

Boletus aereus
Boletus aereus

Şapka: Başlangıçta tüylüdür, ancak kısa sürede ince çatlaklı veya granüler bir yüzeyle pürüzsüz hale gelir. Kara kafanın, koyu kahverengiden koyu sepya kahvesine kadar değişen şapka çapları 7 ila 20 cm aralığında değişir.  Genellikle merkezde daha kırmızımsı kahverengidir. Kesildiğinde, eti genellikle beyaz kalır veya yavaş yavaş morumsu bir renk alır.

Boletus aereus
Boletus aereus

Lameller: Lamel bulundurmaz, bunun yerine süngerimsi tüp ve gözeneklere sahiptir. Bronz çörek mantarının tüpleri (şapka kırıldığında veya dilimlendiğinde görülür) beyaz veya soluk kremdir, ayrıca olgunlaştığında parlak kükürt sarısına dönüşür. Yaşla birlikte pas rengine dönüşen çok küçük kremsi beyaz gözeneklere sahiptir. Kesildiğinde veya çürüdüğünde, gözenekleri ve tüpleri hızlı bir şekilde renk değiştirmez, ancak bir süre sonra şarap rengine dönüşür.

Boletus aereus
Boletus aereus

Gövde-Sap: Gövdesi 5 ila 12 cm uzunluğunda ve en geniş noktasında 8 cm’ye kadar çaptadır. Kahverengi bir ağ deseni gövde yüzeyinin arka planında görülebilir. Tepeye doğru koyu ve gövdenin şişmiş merkezinin yakınında daha açık ve pembedir.

Boletus aereus
Boletus aereus

Koku: Kara kafa toprak kokusuna, ayrıca güzel ve hafif bir tada sahiptir.

Spor Baskısı: Zeytin kahvesi renginde olup; Subfusiform, pürüzsüz, 13-16 x 4-5.5μm.

Habitat: Bronz Bolet, özellikle kayın ve meşe başta olmak üzere geniş yapraklı ağaçların altındaki toprakta yetişir.

Mevsim: Ağustos’tan Ekim’e kadar olan bu tür, Güney Avrupa’nın bazı bölgelerinde Ekim’den Şubat’a kadar bulunabilir.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Dünyanın en çok tercih edilen mantarlarından (Boletus edulis ile ) biridir. Zehirsiz ve mutfak notu yüksektir. Taze ya da kurutulmuş olarak tercih edilebilir. Kurutulurken etli kısım ile sapın birlikte ay şeklinde doğranması önerilir.

Portekiz’de toplanan meyve kütlelerinin analizlerine göre, 100 gram kurutulmuş bolette  367 kilokalori  vardır. Kurutulmuş 100 gram bileşim; 17.9 gram protein , 72.8 gram  karbonhidrat ve 0.4 gram yağ içerir.  Taze meyve gövdelerinin yaklaşık % 92’si sudur. Baskın şeker, daha az miktarda mannitol  (1.3 gram) ile trehaloz’dur (4.7 gram / 100 gram kuru ağırlık; aşağıdaki tüm değerler bu kütleyi varsaymaktadır ). 6 gram tokoferoller vardır, bunların çoğu gamatokoferol (E vitamini)  ve 3.7 gram askorbik asittir.

Boletus aereus
Boletus aereus

Ek bilgiler: Boletus edulis, Boletus badius ve Tylopilus felleus ( çok acıdır) benzer türleridir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! 

Galeri: Fotoğraflar için Birgül SÜZGÜN hanıma teşekkürü borç biliriz.

Boletus aereus
Boletus aereus

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Agaricaceae22 dakika ago

Çakalosuruğu Mantarı (Lycoperdon excipuliforme)

Mantar Türleri2 gün ago

Akkarakız Mantarı (Tricholoma album)

Amanita5 gün ago

İrisiğilli Kese Mantarı (Amanita magniverrucata)

Amanitaceae1 hafta ago

Başlı Duvakluca Mantarı (Saproamanita codinae)

Cortinariaceae2 hafta ago

Vişne Örümcekmantarı (Cortinarius violaceus)

Mutinus2 hafta ago

Kızıl Kokarboynuz Mantarı (Mutinus ravenelii)

Amanita2 hafta ago

Şampanyakese Mantarı (Amanita crenulata)

Mantar Türleri3 hafta ago

Kızıl Pulbaş Mantarı (Pholiota alnicola)

Gomphaceae3 hafta ago

İri Mortopaç Mantarı (Gomphus crassipes)

Aspergillaceae4 hafta ago

Divane Asper Mantarı (Aspergillus tubingensis)

Gomphaceae4 hafta ago

Tellice Mantarı (Ramaria flava)

Britzelmayria4 hafta ago

Çit Pulcuklu Mantar (Britzelmayria multipedata)

Hygrocybe1 ay ago

Bal Mummantarı (Hygrocybe reidii)

Agaricaceae1 ay ago

Solguntellice Mantarı (Ramaria pallida)

Mantar Türleri1 ay ago

Kızılkenet Mantarı (Pycnoporus cinnabarinus)

Mantar Türleri1 ay ago

İri İztutan Mantarı (Paxillus obscurisporus)

Elaphomyces2 ay ago

Benli İçikara Mantarı (Elaphomyces granulatus)

Gomphidiaceae2 ay ago

Kaygan Gabaramantarı (Gomphidius glutinosus)

Boletaceae2 ay ago

Enginsüngercik Mantarı (Rubroboletus pulchrotinctus)

Agaricaceae2 ay ago

Hosmantarı (Lycoperdon echinatum)

Amanita2 ay ago

Uzak Doğu Sezar Mantarı (Amanita caesareoides)

Hypsizygus2 ay ago

Kahve Kırkkafa Mantarı (Hypsizygus tessulatus)

Hymenogaster2 ay ago

Kaba Papazküre Mantarı (Hymenogaster griseus)

Boletaceae2 ay ago

Gri Sap Örgübacak (Leccinum cyaneobasileucum)

Hydnangiaceae2 ay ago

Çam Düzenbazı (Laccaria trichodermophora)

Boletaceae2 ay ago

Karakalpak Mantarı (Strobilomyces strobilaceus

Hebeloma2 ay ago

Meşe Turpkokan (Hebeloma quercetorum)

Inocybaceae2 ay ago

Çırpıkümbet Mantarı (Inocybe lacera)

Genel2 ay ago

Çatlakyumurta Mantarı (Gyroporus castaneus)

Boletaceae2 ay ago

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)

Cortinariaceae2 ay ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae3 ay ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae3 ay ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae3 ay ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel3 ay ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri3 ay ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus3 ay ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 ay ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri3 ay ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora3 ay ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia3 ay ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae3 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri4 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae4 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)