Connect with us

Agaricaceae

Chlorophyllum hortense – Sapıkızaran Şemsiye Mantarı

Published

on

Chlorophyllum hortense – Sapıkızaran Şemsiye Mantarı


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Agaricaceae

Cins: Chlorophyllum

Tür: Chlorophyllum hortense

Chlorophyllum hortense, ilk kez Amerikan mikolog William Murrill tarafından Lepiota hortensis olarak tanımlanmıştır. Tür, 1983 yılında tekrar sınıflandırılmış ve İngiliz mikolog David Pegler tarafından Leucoagaricus hortensis olarak isimlendirilmiştir. Son olarak 2002 yılında Amerikan mikolog Else C. Vellinga bu türü Chlorophyllum cinsine aktarmış ve mantar bugünde geçerli olan Chlorophyllum hortense ismini vermiştir.

Lepiota hortensis (Murrill – 1917) ve Leucoagaricus hortensis (Pegler – 1983) olmak üzere 2 sinoniminin (eşanlamlı isminin) olduğu bildirilmiştir. Buna ilaveten Chlorophyllum hortense’nin terminolojisi ile ilgili bazı karışıklıklar olduğunu da yazmadan geçmemeliyiz; Tür, Avustralya’da belli bir Aralık Leucoagaricus fimetarius adı altında geçmiştir. Kuzey Amerika ve Hawaii’de Leucoagaricus hortensis veya Lepiota humei olarak bilinir. Afrika’da Leucoagaricus bisporus olarak bilinir. Japonya’da ise bu mantara Macrolepiota alborubescens denir.

Şapka: 5-10 cm çapında olan C. hortense şapkası, beyazdan krem ​​rengine renklerde olur. İlk başta sıkı dışbükey olan şapka, olgunlaşma ile dışbükeyden açılarak genişler. Belirgin sarımsı ila kahverengimsi bir umboya (başlığın üstünde merkezi çıkıntı) sahiptir ve kenarlarda güçlü bir şekilde çizgilidir (oluklu). Şapka üzerinde sarımsı ila kahverengimsi kuru pullar bulunur.

Chlorophyllum hortense
Chlorophyllum hortense

Lameller: Lameller oldukça sık ve beyazdır. Dokunulduğunda, berelendiğinde sapı gibi renk değiştirmez yanikızarmaz.

Chlorophyllum hortense
C.hortense

Gövde-Sap:  Gövde (Sap), 3-7 cm boyunda (10 cm’ye kadar da büyür) olup, hareketli bir yüzüğe sahiptir. Sap içi boş olup, sap tabanda biraz şişkindir. Eti beyaz ve incedir ve kesildiğinde veya berelendiğinde hızla kızarır; Bu, Chlorophyllum hortense için önemli bir tanımlayıcı özelliktir.

C.hortense

Koku: Ayırt edici olmamakla birlikte, mantarımsı bir kokusu olduğu bildirilmiştir.

Spor Baskısı: Spor izi rengi beyazdır. Sporlar, elipsoid, pürüzsüz ve kalın duvarlıdır. Basidiosporlar  (7.8)8.5-11 (12) × 6.5- 8.5 μm boyutlarındadır. Basidia 2 sporlu, klavat 25-35 x 8-10 μm boyutlarında ve hiyalindir.

Habitat: Türün özellikle sığır dışkısı ve otları ile döllenmiş organik zengin topraklarda, gübre, kompost ve talaş gibi çürüyen bitki örtüsü ile kaplı, bahçelerde, çimlerde, tarlalarda ve çayırlarda, yalnız başlarına veya dağılmış küçük gruplar halinde büyüdüğü bildirilmiştir. Saprofit yani çürükçül bir mantardır.

2022 yılında ilk kez Rize’den toplanan örneklerin teşhis edilmesiyle, Doç Dr Ali KELEŞ, Prof Dr Yasin UZUN ve Prof Dr Abdullah KAYA hocalarımız tarafından, Türkiye’den yeni kayıt olarak rapor edilmiştir. Kendilerine çok teşekkür ediyor, başarılarının devamını diliyoruz.

Mevsim: İlkbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Chlorophyllum hortense’in toksisitesi konusunda farklı görüşler vardır, bu nedenle tüketilmesinden kesinlikle kaçınılmalıdır. Öylesi, bazı kaynaklarda Brezilya’da C. hortense mantarı tükettikten sonra iki küçük çocuğun öldüğü ve birkaç kişinin zehirlenerek hastalandığı yazar.

Ek bilgiler: Bu mantar özellikle aynı cinse mensup yakın akrabası türler ile benzerlik gösterir; Chlorophyllum palaeotropicum, Chlorophyllum globosum ve zehirli Sahte Şemsiye Mantarı-Chlorophyllum molybdites ile karıştırılabilir. Özellikle mantarlar çok küçükken (genç everecek) bu 3 benzer türü ayırmak çok zordur. Ancak olgunlukta, bu üç takson lamel ve sporlarının renginde farklılıklar gösterirler. O sebepledir ki sadece Makroskobik özellikler ile tanımlamada ciddi hatalar olabilir ve mantarın mikroskobisine de mutlaka bakmak gerekir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Agaricaceae7 saat ago

Çakalosuruğu Mantarı (Lycoperdon excipuliforme)

Mantar Türleri2 gün ago

Akkarakız Mantarı (Tricholoma album)

Amanita5 gün ago

İrisiğilli Kese Mantarı (Amanita magniverrucata)

Amanitaceae1 hafta ago

Başlı Duvakluca Mantarı (Saproamanita codinae)

Cortinariaceae2 hafta ago

Vişne Örümcekmantarı (Cortinarius violaceus)

Mutinus2 hafta ago

Kızıl Kokarboynuz Mantarı (Mutinus ravenelii)

Amanita2 hafta ago

Şampanyakese Mantarı (Amanita crenulata)

Mantar Türleri3 hafta ago

Kızıl Pulbaş Mantarı (Pholiota alnicola)

Gomphaceae3 hafta ago

İri Mortopaç Mantarı (Gomphus crassipes)

Aspergillaceae4 hafta ago

Divane Asper Mantarı (Aspergillus tubingensis)

Gomphaceae4 hafta ago

Tellice Mantarı (Ramaria flava)

Britzelmayria4 hafta ago

Çit Pulcuklu Mantar (Britzelmayria multipedata)

Hygrocybe1 ay ago

Bal Mummantarı (Hygrocybe reidii)

Agaricaceae1 ay ago

Solguntellice Mantarı (Ramaria pallida)

Mantar Türleri1 ay ago

Kızılkenet Mantarı (Pycnoporus cinnabarinus)

Mantar Türleri1 ay ago

İri İztutan Mantarı (Paxillus obscurisporus)

Elaphomyces2 ay ago

Benli İçikara Mantarı (Elaphomyces granulatus)

Gomphidiaceae2 ay ago

Kaygan Gabaramantarı (Gomphidius glutinosus)

Boletaceae2 ay ago

Enginsüngercik Mantarı (Rubroboletus pulchrotinctus)

Agaricaceae2 ay ago

Hosmantarı (Lycoperdon echinatum)

Amanita2 ay ago

Uzak Doğu Sezar Mantarı (Amanita caesareoides)

Hypsizygus2 ay ago

Kahve Kırkkafa Mantarı (Hypsizygus tessulatus)

Hymenogaster2 ay ago

Kaba Papazküre Mantarı (Hymenogaster griseus)

Boletaceae2 ay ago

Gri Sap Örgübacak (Leccinum cyaneobasileucum)

Hydnangiaceae2 ay ago

Çam Düzenbazı (Laccaria trichodermophora)

Boletaceae2 ay ago

Karakalpak Mantarı (Strobilomyces strobilaceus

Hebeloma2 ay ago

Meşe Turpkokan (Hebeloma quercetorum)

Inocybaceae2 ay ago

Çırpıkümbet Mantarı (Inocybe lacera)

Genel2 ay ago

Çatlakyumurta Mantarı (Gyroporus castaneus)

Boletaceae2 ay ago

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)

Cortinariaceae2 ay ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae3 ay ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae3 ay ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae3 ay ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel3 ay ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri3 ay ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus3 ay ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 ay ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri3 ay ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora3 ay ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia3 ay ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae3 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri4 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae4 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)