Connect with us

Coprinellus

Pullu mürekkep mantarı (Coprinellus micaceus)

Coprinellus micaceus, kozmopolit dağılımı olan, Psathyrellaceae familyasından yaygın bir mantar türüdür.

Published

on


Coprinellus micaceus
Pullu mürekkep mantarı

Taksonomi – Bilimsel Sınıflandırma

Alem:  Mantarlar- Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Psathyrellaceae

Cins: Coprinellus

Tür: Coprinellus micaceus

Coprinellus micaceus, kozmopolit dağılımı olan, Psathyrellaceae familyasından yaygın bir mantar türüdür. Tipik olarak çürüyen sert ağaç kütükleri, yeraltı ağaç kökleri üzerinde veya yakınında kümeler halinde büyür.

İlk olarak 1786’da Jean Baptiste Francois Bulliard  tarafından tanımlanmış ve  Agaricus micaceus bilimsel adı verilmiştir (Çok sayıda lamelli mantar, mantar taksonomisinin ilk günlerinde Agaricus cinsine atılmış, sonra diğer cinslere taşınmıştır). Daha sonra İsveçli mikolog Elias Magnus Fries tarafından Coprinus micaceus olarak değiştirilmiştir. Coprinus’un moleküler (DNA) analizi sonucunda 2001 yılında Coprinellus cinsine taşınmıştır.

Unlu mürekkep mantarı olarak da bilinen bu mantarın eş anlamlıları, Agaricus micaceus ve Coprinus micaceus’tur.

Genel adı olan Coprinellus, bu mantar cinsinin ‘dışkı üzerinde yaşamak’ anlamına gelen ”Coprinus” cinsindeki mantarlara benzer göründüğünü belirtir. Bir çok mürekkep mantarı için bu genelleme doğru olsa da; Pullu mürekkep mantarı ve bir kaç Coprinellus türü için geçerli değildir. Sıfat olan ”micaceus” ise tuz tanelerine (veya mika) benzer” anlamına gelir. Olgunlaşmamış şapkaların yüzeylerinde mika lekeleri gibi parıldayan küçük granülleri ifade eder. Bu nedenle Glistening inkcap, Mica cap, Shiny cap isimleri ile anılır.

Mantarlı Yaşam ailesi olarak bu türü Pullu mürekkep mantarı başlığı altında inceleyeceğiz.

Şapka: İlk başta minik beyaz granüller ve peçe kalıntıları ile kaplı yumurta şeklindeki şapkaları, olgunlukta çan şeklini alır, ayrıca tuz benzeri taneleri kaybeder. Şapka boyu 2 ila 4 cm uzunluğundadır ve çapı 3 cm’ye ulaşır. Olgunlukla kenar boşluğu hafifçe yukarı doğru çevrilir. Şapka rengi koyu sarı-kahverengidir. Orta kısımda umbo benzeri bir göz vardır ve yaşlandıkça gri-kahverengiye döner. Unlu mürekkep mantarı biraz nem tutucudur. Kuru veya nemli olmasına bağlı olarak renk değiştirirler, hava nemli olduğunda koyulaşırlar.

Pullu Mürekkep Mantarı-Coprinellus micaceus
Pullu Mürekkep Mantarı-Coprinellus micaceus

Lameller: Mica cap – Pullu mğrekkep mantarı lamelleri başlangıçta soluk olup, yaşla birlikte mor-kahverengiye dönüşür ve sıvılaşmadan önce kararır.

Pullu Mürekkep Mantarı-Coprinellus micaceus
Pullu Mürekkep Mantarı-Coprinellus micaceus

Gövde-Sap: Beyaz gövde tabanda kahverengimsidir, tipik olarak 2 ila 5 mm çapında ve 4 ila 10 cm boyundadır. Kırılgan gövdenin içi boştur ve uzunluğu boyunca kabaca aynı çaptadır. Genelde beyazdır, ancak tabandan yukarıya doğru soluk kirli krem rengine dönebilir. Sap yüzeyi ilk başta çok ince beyazımsı bir pudra ile kadifemsidir, ancak bu sonunda aşınır ve onu pürüzsüz bırakır. 

Pullu Mürekkep Mantarı-Coprinellus micaceus
Pullu Mürekkep Mantarı-Coprinellus micaceus

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Elipsoidal ila mitriform (kalkan şeklinde), pürüzsüz, 7-10 x 4.5-6 μm boyutlarındadır. Spor baskısı, çok koyu kahverengi veya siyahtır.

         

Unlu mürekkep mantarı sporu
Unlu mürekkep mantarı sporu

Habitat: Coprinellus micaceus, besinleri ölü ve ayrışan organik maddelerden elde eden saprotrofik bir türdür ve geniş yapraklı ağaçların köklerinde, kütüklerinde veya gömülü oduna yapışık olarak yetişir.

Çoğu zaman tahtada veya ahşabın hemen yanında büyür. Bazen ağaçlar sağlıklı görünse bile ağaçların dibindedirler. Mica cap, mantar dünyasında alışılmadık bir şekilde, ayrıştırdığı odun türü konusunda çok seçici değildir. Ormanlarda yaşamak için evrimleşmesine rağmen, şehir içinde de bol gözlemlenir ve bahçelerde, ekili alanlarda yaygın olarak bulunur. Genellikle oldukça büyük kümeler halindedir ve çok nadiren tek örnekler olarak görülür.

Mevsim: Mayıs’tan Kasıma kadar. Bireysel meyve gövdelerinin tamamen olgunlaşması ortalama beş ila yedi gün sürer. 

Yenilebilirlik ve Toksisite: Coprinellus micaceus yenebilir bir türdür, ancak aşırı pişirme ile kolayca bozulabilir. Omletler için ideal ve soslar için lezzetli olarak kabul edilir. Çeşitli yenilebilir mantarların mineral içerikleri üzerine yapılan bir araştırma, Unlu mürekkep mantarı’nın, test edilen 34 türde en yüksek potasyum konsantrasyonunu içerdiğini ( bir kilogram mantar başına yarım gram) buldu. Lakin bu yenilebilir mantar, miselin kadmiyum ve kurşun gibi ağır metalleri biyolojik olarak biriktirebildiği yol kenarlarından veya kirli arazilerden toplanırsa potansiyel olarak zehirlidir.

Ek bilgiler: Dış görünüşe göre, Coprinellus micaceus, Coprinellus truncorum’dan neredeyse ayırt edilemez.

Yenilebilir Coprinellus bisporus hemen hemen aynıdır, ancak sarımsı şapka granüllerinden yoksundur.

Coprinellus disseminatus‘da büyük gruplar halinde görülür, ancak şapkasında tuz benzeri granüller bulunmaz.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarıma göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Genel19 saat ago

Çatlakyumurta Mantarı (Gyroporus castaneus)

Boletaceae2 gün ago

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)

Cortinariaceae5 gün ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae6 gün ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae6 gün ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae1 hafta ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel2 hafta ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri2 hafta ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus3 hafta ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 hafta ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri4 hafta ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora4 hafta ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia1 ay ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae1 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri1 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae1 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)

Agaricaceae1 ay ago

Pullu Kızıl Mantarı (Agaricus impudicus)

Amanita1 ay ago

Keseli Peri Mantarı (Amanita alseides)

Lactarius1 ay ago

Kanayan Kanlıca (Lactarius rubrilacteus)

Inocybaceae2 ay ago

Terskümbet Mantarı (Inocybe mixtilis)

Boletaceae2 ay ago

Elma Şekeri Boleti (Exsudoporus frostii)

Mantar Türleri2 ay ago

Orakkarakız Mantarı (Tricholoma focale)

Mantar Türleri2 ay ago

Esmer Bolet (Porphyrellus porphyrosporus)

Mantar Türleri2 ay ago

Beyaz Trappe Trüfü (Tuber oligospermum)

Agaricaceae2 ay ago

Saklı Etlice Mantarı (Leucoagaricus nympharum)

Mantar Türleri2 ay ago

Sapısulu Mantarı (Roridomyces roridus)

Boletaceae2 ay ago

Sarıkızıl Bolet (Neoboletus flavosanguineus)

Cantharellaceae2 ay ago

Düzsarıkız Mantarı (Cantharellus lateritius)

Amanita2 ay ago

Sarkıkkese Mantarı (Amanita decipiens)

Agaricaceae2 ay ago

Kısaşalvarlı Mantar (Leucocoprinus cepistipes)

Agaricaceae2 ay ago

Belkızılı Mantarı (Agaricus bernardii)

Amanita2 ay ago

Gizlikese Mantarı(Amanita abscondita)

Amanita2 ay ago

Yamalıgelin Mantarı (Amanita nivalis)

Boletaceae2 ay ago

Pestifal Mantarı (Tylopilus felleus)

Mantar Türleri2 ay ago

Kızıl Domalan Mantarı (Terfezia claveryi)

Basında Mantar2 ay ago

Mantar nasıl saklanmalı?

Bolbitiaceae2 ay ago

Kor Tersçanı Mantarı (Panaeolus cinctulus)

Caloscypha2 ay ago

Portakalçanak Mantarı (Caloscypha fulgens)

Mantar Türleri3 ay ago

Anadolu Karasüngeri (Melanogaster anatolicus)

Amanita3 ay ago

Dikenlikese Mantarı (Amanita echinocephala)

Basında Mantar3 ay ago

Kanlıca ve Sahte Kanlıca Mantarı

Basında Mantar3 ay ago

Yeni bir mantar daha keşfedildi (Melanogaster anatolicus – Anadolu Karasüngeri)

Basında Mantar3 ay ago

Yeni Bir Amanita türü keşfedildi

Mantar Türleri3 ay ago

Eksiketek Mantarı (Rickenella fibula)