Hygrocybe singeri – Sırlı Mummantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Agaricales
Aile: Hygrophoraceae
Cins: Hygrocybe
Tür: Hygrocybe singeri
Hygrocybe singeri, ya da yaygın adıyla “Singer’s Waxcap”, Hygrophoraceae familyasından bir mantar türüdür. Genellikle ormanlık alanlarda, özellikle de çam ormanlarında ve bazen de yaprak döken ormanlarda bulunur. Tür adını, Amerikalı mikolog ve doğa fotoğrafçısı Rolf Singer’den alır. İlk olarak 1973 yılında tanımlanmıştır. Kırmızımsı turuncu, sarı veya turuncu renklerde olabilen güzel şapkası ile görenleri büyüleyen bir mantardır.
Bu mantar türü, genellikle yaprak döken ağaçların altında veya çalılıklar arasında toprakta bulunur. Ekolojik olarak, organik madde açısından zengin toprakları tercih eder ve nadiren kumlu topraklarda bulunur. Diğer saprotrofik yani çürükcül mantarlar gibi Hygrocybe singeri’de, ekolojik rolleri nedeniyle ekosistemler için önemli bir oyuncudur. Ayrıca doğal ortamlarında habitatın sağlığı ve dengesi üzerinde de etkili olabilirler. Ayrıca, mantar toplayıcıları ve doğa fotoğrafçıları arasında popüler bir türdür. Bununla birlikte, mantar toplamak için yerel yasalara ve yönetmeliklere dikkat edilmelidir, çünkü bazı alanlarda mantar toplama kısıtlanmış veya izne tabidir. Özellikle, kırmızı listeye alınmış mantarları toplamamaya özen gösterilmelidir.
Şapka: Hygrocybe singeri – Sırlı Mummantarı şapkası ortalama 2-6 cm çapında olup, genellikle kırmızımsı turuncu, sarı veya turuncu renklerde olur. Mantar genç iken konik veya bir kubbe gibi sivri görünğmlü olup, mantar olgunlaşıp yaşlandıkça bu koniklik düzleşir. Şapkanın alt yüzeyi, beyaz veya sarımsı renkte olup çoğunlukla çizgilidir ve bazen kırmızımsı lekelerle kaplıdır.
Lameller: Hygrocybe singeri – Sırlı Mummantarının lamelleri genellikle beyaz veya sarımsı renkte olup, çizgilidir. Bazen lameller üzerinde de kırmızımsı lekeler görülebilir. Yeni büyüyen mantarlar genellikle lamelleri daha pürüzsüzdür, ancak yaşlandıkça bu lamellerin arasında boşluklar veya çatlaklar oluşabilir. Bazı durumlarda, Hygrocybe singeri’nin lamellerinin alt kısmı hafif kırmızımsı veya pembe renkte olabilir.
Gövde-Sap: Sapı ince ve kırılgandır, genellikle sarımsı veya beyazımsı renklerde olabilen sapın toprağa yakın alt kısımlarında kırmızımsı lekeler bulunabilir.
Koku: Ayırt edici değildir.
Spor Baskısı: Spor baskısı beyazdır. Sporlar 8-11.5 x 5-6.5 µm boyutlarında olup, elipsoid veya bazen hafifçe daralmış ve düzensizdir. KOH’da hiyalindir. Basidia 4-sterigmat ve 40-60 µm boyutlarındadır.
Habitat: H.singeri çoğunlukla yaprak döken ağaçların altında veya çalılıklar arasında toprakta büyürler. Genellikle çam ormanlarını, yaprak döken ormanları ve nadiren de olsa çayırları ve fundalıkları kendilerine yaşam alanı olarak seçerler. Beslenme biçimleri çürükcül yani saprotrofiktir; Yani ölü organik maddeyi emerek veya parçalayarak beslenirler. Bu süreçte, çevresindeki ölü bitki materyallerini parçalayarak, organik maddelerin ayrışmasına ve döngüsüne önemli katkıda bulunurlar.
Mevsim: Sonbahar ve kış başları bu mantarın sezonudur.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Sırlı Mummantarı – Hygrocybe singeri, genellikle yenilebilir bir tür olarak kabul edilmez ve tüketilmesi önerilmez. Nedeni ise, bu türün yenilebilirlik açısından güvenli olup olmadığına dair yeterli bilimsel kanıtın bulunmamasıdır. Bununla birlikte, genel olarak Hygrocybe cinsine ait bazı türlerin zehirli olabileceği bilinmektedir. Mantarların yenilebilirliği konusunda her zaman dikkatli olmak çok büyük önem arz etmektedir. Yabani mantarları tanıma, toplama ve tüketme konusunda yeterli bilgi ve deneyime sahip olmayanlar için, yanlışlıkla zehirli mantarları toplamak ve tüketmek ciddi sağlık sorunlarına hatta ölümlere yol açabilir. Bu nedenle, mantar toplama ve tüketme konusunda uzman olmayan kişilerin, sadece güvenilir kaynaklardan toplanan mantarları tüketmeleri önerilir veya konunun uzmanlardan doğrulama alınması önemlidir.
Ek bilgiler: Hygrocybe singeri türü, karakteristik olarak parlak kırmızı veya portakal renkli şapka ve sarı gövde ile tanınır. Tam olarak benzemeseler de, diğer Hygrocybe türleri ile benzer bazı özellikleri olabilir. Bu Hygrocybe türleri arasında, Kırmızı Mummantarı – Hygrocybe coccinea, Hygrocybe miniata ve Nar Mummantarı – Hygrocybe punicea gibi türler bulunmaktadır. Ancak, belirli bir türün kesin tanımlanması için her zaman makroskobik incelemeler yeterli gelmeyebilir ve çoğu zaman mikroskobik inceleme gibi detaylı bir analiz gerekebilir. Bazen Mikroskobik incelemerde yeterli olmaz moleküler incelemelere (DNA analizi) gerek duyulabilir. Bu nedenle, benzer türleri belirlemek için bir mantar uzmanından veya güvenilir kaynaklardan yardım almak her zaman çok önemlidir.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Makalenin yazılımında ve Türkçe isminin belirlenmesinde bizlerden yardımlarını esirgemeyen sayın Ahmet Sinan Çalışkan hocamıza çok teşekkür ederiz. Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
