Kükürt Mantarı-Laetiporus sulphureus
Taksonomi- Bilimsel sınıflandırma:
Alem: Mantarlar-Fungi
Bölüm : Basidiomycota
Sınıf: Agariccomycetes
Alt Sınıf: Agaricomycetidae
Takım:Polyporales
Aile: Polyporaceae
Cins: Laetiporus
Tür: Laetiporus sulphureus
Laetiporus sulphureus yangın olarak Kükürt mantarı olarak bilinir. Bilinen diğer isimleri, Odun tavuğu , Ağaç tavuğu, Tavuk poliporu, Ağaç istakozudur. Bizim deyimimiz ile Koruluktaki Tavuk Mantarıdır. Bu ağaç mantarı Polyporaceae ailesinden tüketilebilen güzel bir mantar türüdür. Güzel renkleri ve kokusu ile ilgi çekicidir. Bal Mnatarı gibi Çürükçül- Parazit (saprofit) bir ağaç mantarıdır. Çürümüş veya yaşlı ağaçlarda, yaz ve sonbahar aylarında sıkça rastlamak mümkündür. Ülkemizde genellikle kiraz, ahlat, söğüt, kayın, erik, elma, meşe ceviz, mahlep ağaçlarının odunsu dokularında parazitik olarak yaşar.. Kiraz ağaçlarında sık bulunduğu için Kiraz mantarı olarakta tanınır. Genelde konakçısı olduğu ağacı kurutup, çürütür, ölümüne sebep olur..
Avrupa’da şekli ve renkleri nedeniyle ağaç ıstakozu, ağaç tavuğu ( Chicken of the woods) olarak isimlendirilir.
Şapka: Laetiporus sulphureus- Kükürt mantarının şapka genişliği 5-30 cm arasında değişir. Lakin 60 cm büyüklüğe kadar büyüyenlerine rastlamakta mümkündür. Kalınlığı 3 cm’dir. Kökü 20-25 cm derine inebilir. Yüzeyi kuru ve süet şekilde olup, genç dönemlerinde sulu, yumuşaktır. Parlak sarı-turuncu tonlardadır.. Yaşlandıkça renk solar ve sertleşir. Gözeneklerin bulunduğu alt yüzey parlak veya donuk sarı renktedir. Kat kat kümeler halinde çıkar, nadiren tek başına bulunabilir. Yarım daire şeklinde, şekilsiz bir yelpazeyi andıran bir görüntüsü mevcuttur.
Lameller: Laetiporus sulphureus- Kükürt mantarında diğer şapkalı mantarlar gibi lameller olmaz, adı üstünde porlu bir mantardır.
Gövde-Sap: Kükürt mantarında sap bulunmaz. Gövde ve şapka birdir.
Koku: Kendine has güzel mantarımsı bir kokusu, hafif ekşi bir vardır.
Spor Baskısı: Kükürt mantarı sporları Beyaz renklidir. Elipsoid pürüzsüz görünümlü, 5.5–7 x 3.5–5 µm boyutlardadır.
Habitat: Özellikle Kuzey Amerika’da ve Avrupa’da yaygın olarak bulunan Kükürt mantarına, ülkemizin sahil kesimindeki orman ve ağaçlıklarında rastlamak mümkündür.
Mevsim: Yaz- Sonbahar
Yenilebilirlik ve Toksisite: Laetiporus sulphureus genellikle iyi yenilebilir bir mantar olarak bilinir (mantar tarafından alınabilecek tehlikeli toksinler içeren Yew yani Porsuk ağacı gibi bir ağaçta yetişmediği sürece).Yenilebilir örnekleri taze,genç ve nemliyken toplanır. Tadı tavuk etini andırır. Her ne kadar yenilebilir bir mantar türü olsa da, mide bulantısı gibi hafif zehirlenme belirtileri gösterebilir. Bazı insanlar, bu mantarı yedikten sonra mide-bağırsak rahatsızlığı yaşamıştır ve çiğ olarak tüketilmemelidir. İlk etapta küçük miktarlarda tüketilmesi tavsiye edilir.
Dip not: Laetiporus sulphureus’un ayırt edici fiziksel özellikleri arasında sarı-turuncu renkleri ve genellikle örtüşen, raf kümeleri halinde büyümesi yer alır. Diğer poliporlara nazaran eti yumuşaktır ve gözenekli yüzeyi sarıdır – beyaz gözenekli versiyonu da mevcuttur. Batı Kuzey Amerika’da birkaç benzer tür vardır. Laetiporus huronensis kozalaklı ağaçta görülür. Laetiporus cincinnatus, sert ağaç ormanlarında görülür, ancak bir kök ve dipçik çürüklüğü mantarıdır ve bu nedenle genellikle ağacın ucunda veya tabanına yakın yerde görülür. Laetiporus cincinnatus rozetlerde büyür ve pembemsi turuncu renklere, beyazımsı bir gözenek yüzeyine ve daha küçük sporlara sahiptir.
Ek bilgiler: Laetiporus sulphureus bazen büyük poliporlardan Meripulus giganteus- Kararan Mantarın solgun örnekleri ile karıştırlır. Ancak Meripulus giganteus berelendiğinde, dokunulduğunda karardığı için Kükürt mantarından kolayca ayırt edilebilir.
GALERİ
Galerideki fotoğrafların birçoğu Türkiye’nin Mantar Avcıları Facebook sitesinden alınmıştır. Emeği geçen herkese çok teşekkür ederiz.
