Ecel pullusu mantarı (Lepiota helveola)

Lepiota helveola – Ecel pullusu

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Agaricaceae

Cins: Lepiota

Tür: Lepiota helveola

Lepiota helveola, ölümcül zehirli olan bu Lepiota türü ilk 1882 yılında İtalyan mikolog Giacomo Bresadola tarafından tanımlanmıştır. Ölümcül zehirli olan bu mantar hiçbir şekilde hasat edilmemeli ve tüketilmemelidir.

Şapka: Ecel pullusu mantarı şapkası 2-4 cm boyutlarındadır. Pembe ten rengi, daha koyu kahverengi-kırmızı, eş merkezli, beyazımsı pullarla oldukça sağlam boyutuyla karakteristiktir. Şapka önce dışbükey çan şeklindedir ve olgunlaştıkça daha koyu geniş bir umbo ve kabarık kenar boşluğu ile aşağı yukarı düz bir görünüm alırlar.

Lameller: Beyaz veya beyazımsı lamelleri vardır.

Gövde-Sap: L.helveola sapı 2-5 x 2-3 cm boyutlarında, silindirik, fibriloz ve yumrulu olup, rengi şapkası ile uyumludur. Gövdesinde bir yüzüğü vardır. Yüzük beyazımsı, kalitesiz ve uçucudur. Et beyaz veya hafif kırmızımsıdır.

Koku: Ecel pullusu kokusuzdur ve hafif ekşi bir tada sahiptir. Koku ve tat ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi lamelleri gibi beyazdır. Sporlar 8-10 x 5.6 mikron boyutlarında olup, eliptiktir.         

Habitat: Ecel pullusu mantarı orman kenarlarında parklarda ve sebze bahçelerinde yetişen saprofit (çürükcül) bir mantardır. Türkiye’de resmî kaydı olan bölgeler arasında Yukarı Fırat Bölümü ve Adana Bölümü bulunur.

Mevsim: Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Ecel pullusu mantarı adı üstünde ölümcül zehirli bir mantardır. Lepiota cinsinin diğer birkaç türü gibi, ölümcül karaciğer hasarına neden olabilecek amatoksinler içerir. Amatoksinler veya Amanitinler, Amanita phalloides‘te ve bazı Lepiota ve Galerina türlerinde de bulunan çok etkili bir grup toksindir. Amatoksinler yüksek sıcaklıklara, kurumaya ve mide sularının saldırılarına karşı dirençlidir;  bunlar mantar intoksikasyonundaki parafalloid sendromundan sorumludur ve sonuçları çoğunlukla ölümcüldür. Parafalloid sendromu, güçlü gastrointestinal bozukluklar, kas krampları ve terleme ile karakterize ilk semptomlarla 5-15 günlük bir kuluçka döneminden sonra mantarın yutulmasını takiben ortaya çıkar. Karaciğer ve böbrekler de tehlikeye girer. Sonuç genellikle ölümdür ve ölümler nadirdir.

Çok kırılgan olan yapısı, küçük boyutu ve çirkin görünümü, mantar avcılarını pek cezbetmez! Ölümcül zehirli L. helveola her mantar avcının iyi bilmesi ve kesinlikle uzak durması gereken bir Lepiota türüdür.

Ek bilgiler: Benzer türler arasında diğer küçük Lepiota (Cüce şemsiye mantarları) türleri (Lepiota subincarnata, Lepiota brunneoincarnata, Lepiota castanea, Lepiota cristata) bulunur.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.