İri Göbek Mantarı (Morchella importuna)

Morchella importuna – İri Göbek Mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Ascomycota

Sınıf: Pezizomycetes

Takım: Pezizales

Aile: Morchellaceae

Cins: Morchella

Tür: Morchella importuna

Morchella importuna, ilk olarak 2012 yılında M. Kuo, O’Donnell ve T.J. Volk tarafından Kuzey Amerika’dan tanımlanmıştır. Türkiye’de de kaydı olan İri göbek, Batı ve Orta Karadeniz Bölümleri, Asıl Ege Bölümü, Orta Kızılırmak  Bölümü ve Akdeniz Bölgesinden bildirilmiştir. Bu Morel türü, İspanya, Fransa, İsviçre, Kanada ve Çin’den de bildirilmiştir.

Makroskobik Özellikleri: Askokarp 13-16 cm boyunda, şapka ve saptan meydana gelmiştir. Şapka 8-10 X 3.5-4.5 cm boyutlarında, koni veya genişçe koni şeklinde, üzerinde grimsi kahveringiden koyu kahverengiye değişen tonlarda, birincil dikey, çok sayıda yatay kaburga benzeri çıkıntılar ve griden gri- kahverengiye değişen tonlarda çukursu yapılar mevcuttur.

M.importuna siyah bir moreldir, yani sırtları olgunlaştıkça koyulaşır, çukurları ve sırtları öncelikle dikey olarak yönlendirilir ve şapkası sapa küçük ama göze çarpan bir oluk ile tutturulur. Siyah moreller arasında, habitatı ve derin dikey kanallara ve sayısız merdiven benzeri çapraz sırtlara sahip etkileyici, ayrıntılı şapkasına bakılarak kolayca ayırt edilir.

Gövde-Sap: Sap 5-6 X 2.5-4 cm boyutlarında, çomak şeklinde ve taban kısmı şişkindir. Sapın içi boş, beyazdan açık kahverengiye değişen tonlardadır. Etli kısım sert, elastik ve kalındır.

Koku: Koku ve tat ayırt edici değildir.

Mikroskobik Özellikleri: Askuslar 260-300 × 18-24 μm boyutlarında, silindir şeklinde, sekiz sporlu, renksiz ve inamiloittir. Parafizler 8- 13 μm geniştiğinde, silindir veya çomak şeklinde, bölmeli ve renksizdir. Askosporlar 21-23 × 12-13 μm, pürüzsüz, eliptik, kalın duvarlı, renksiz ve inamiloittir

Habitat: Ağaçsız ortamlarda büyümeleri açıkça saprofit olduğunu göstermektedir, ancak diğer bazı yerlerde potansiyel olarak mikorizal de olabilirler. İri göbek mantarı peyzaj alanlarında, bahçelerde, ekili alanlarda ve ağaç talaşlarında büyürler.

Mevsim: İlkbahar aylarında (özellikle Mart- Mayıs) büyürler.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Tüm gerçek moreller gibi İri göbek – M. importuna’da iyi yenilebilir, aranan ve çok değerli bir moreldir. Diğer yakın akrabaları Kuzugöbekleri gibi çiğ veya az pişmiş tüketildiğinde mide rahatsızlıklarına ve diğer endişe verici semptomlara neden olacak şekilde zehirlidir.

Ek bilgiler: Morchella importuna iri ve siyah bir moreldir, yani sırtları olgunlaştıkça koyulaşır, çukurları ve sırtları öncelikle dikey olarak yönlendirilir ve şapka gövdeye küçük ama göze çarpan bir oluk ile tutturulur.  Siyah moreller arasında, habitatı ve derin dikey kanallara ve sayısız, merdiven benzeri çapraz sırtlara sahip etkileyici, ayrıntılı başlığına dayanarak kolayca ayırt edilir.

Morchella importuna saprofit (çürükcül) bir morel türü olduğundan, kültürü için iyi bir aday olabilir (başarıyla yetiştirebilen atasal morel Morchella rufobrunnea gibi).

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.