Connect with us

Mantar Türleri

Gür göbek mantarı (Morchella rielana)

Published

on

Morchella rielana – Gür göbek


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Ascomycota

Sınıf: Pezizomycetes

Takım: Pezizales

Aile: Morchellaceae

Cins: Morchella

Tür: Morchella rielana

Morchella rielana, Morchella conica var. rielana sinonim ismi ile de bilinir. Aralık 2020’de lk baskısı yapılan Türkiye Mantarları Listesi adlı referans kitabımızdaki ismi “Gür Göbek” Mantarıdır. Diğer gerçek moreller gibi iyi yenilebilir bir mantardır. Ancak asla çiğ yenilmemesi ve iyi pişirilmesi gerekmektedir.

İlk olarak 1907 yılında Boudier tarafından tanımlanmıştır (Boudier, J.L.É. (1907) In: Icon. Mycol. (Paris) 2:tab. 209. – via Catalogue of Life).

Şapka: Askomata, kötü hizalanmış kaburgalar, düzensiz alveoller, derin ikincil alveoller, iyi tanımlanmış vallekulalarla karakterizedir. Şapka 11 cm boya ulaşabilir, hatta aşabilir. Mantar şapkası başlangıçta dikdörtgen-konik görünümlü ve grimsi-kahverengi renklerde olup, zamanla olgunlaşma ile siyaha döner (ışıkta yeşilimsi-siyah). Çok iyi tanımlanmış fakat düzensiz bir vallekül ile içi boş ve çatallı kaburgalarla doludur. Hymenophore ise İyi tanımlanmış kaburgaları olan ve alt yarısında aşağı yukarı paralel olan, tabanda ve apekse doğru daha labirent şeklinde olan, tümü siyah kenarlı alveollerden oluşur;  sekonder alveoller de dibe doğru oluşur.

Morchella rielana
M. rielana

Lameller: Diğer tüm Morchellaceae familyasına mensup mantarlarda olduğu gibi Gür Göbek Mantarında da lamel olmaz.

Morchella rielana
Gür Göbek Mantarı

Gövde-Sap: M. rielana türünde sap, genellikle mantarın toplam yüksekliğinin üçte birini geçmez, beyaz, granül tüylüdür ve hafifçe genişlemiş bir tabana sahiptir.

Morchella rielana
Gür Göbek- M. rielana

Koku: Koku ve tat ile ilgili veri bulunamamıştır.

Spor Baskısı:      

Habitat: Gür göbek mantarı, bahar aylarında meşe, ardıç, laden gibi ağaçların altında görülürler. Çam ormanlarını severler. Pirenelerde, iğne yapraklı ormanlarda, özellikle köknarlarda (Abies alba) oldukça erken ortaya çıkarlar.

Türkiye’de Gür Göbek Mantarı – M. rielana örneklerine ilk kez Denizli’de rastlanmıştır (Prof Dr Gıyasettin Kaşık ve ark.,2013), daha sonra Kaş-Antalya (Solak ve ark.,2014) ve Muğla’dan (Güngör ve ark.,2016) bildirilmiş ve resmi kaydı yapılmıştır. İzmir Torbalı’da da örneklerine rastlanmıştır.

Mevsim: Morchellaceae ailesinin diğer tüm türleri gibi Gür Göbek Mantarı da bir İlkbahar mantarıdır. Sadece Morchella galilaea – Gavur Göbeği Mantarının bir sonbahar morel türü olduğu unutulmamalıdır.

Yenilebilirlik ve Toksisite: İyi pişirildiğinde yenilebilir, lezzetli bir Kuzugöbeği (Morel) türüdür. Çiğ veya az pişmiş hali toksiktir. Kuzugöbeği mantarı asla çiğ veya az pişmiş olarak yenmemelidir. Gerçekten de hemolitik üremik sendroma (kırmızı kan hücrelerinin tahrip olmasına) neden olan bir toksin olan hemolizin içerirler ve bu toksinler pişirme ve kurutmayla yok edilirler. İyi pişirilmiş, büyük miktarlarda (altıdan fazla kuzugöbeği ) yenen kuzular bile, bir gün sonra kendiliğinden kaybolan sindirim bozuklukları, denge ve görmeye yol açan nörolojik zehirlenmeye neden olabilir.

Ek bilgiler: Morchella conica var. rielana (Boud) Clowez sinonim ismi ile de tanınan bu Morel türü hakkında da, Morchella vaporaria gibi pek fazla veri bulunamamıştır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Cortinariaceae2 gün ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae3 gün ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae3 gün ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae7 gün ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel1 hafta ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri2 hafta ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus2 hafta ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 hafta ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri3 hafta ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora3 hafta ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia4 hafta ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae1 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri1 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae1 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)

Agaricaceae1 ay ago

Pullu Kızıl Mantarı (Agaricus impudicus)

Amanita1 ay ago

Keseli Peri Mantarı (Amanita alseides)

Lactarius1 ay ago

Kanayan Kanlıca (Lactarius rubrilacteus)

Inocybaceae1 ay ago

Terskümbet Mantarı (Inocybe mixtilis)

Boletaceae1 ay ago

Elma Şekeri Boleti (Exsudoporus frostii)

Mantar Türleri2 ay ago

Orakkarakız Mantarı (Tricholoma focale)

Mantar Türleri2 ay ago

Esmer Bolet (Porphyrellus porphyrosporus)

Mantar Türleri2 ay ago

Beyaz Trappe Trüfü (Tuber oligospermum)

Agaricaceae2 ay ago

Saklı Etlice Mantarı (Leucoagaricus nympharum)

Mantar Türleri2 ay ago

Sapısulu Mantarı (Roridomyces roridus)

Boletaceae2 ay ago

Sarıkızıl Bolet (Neoboletus flavosanguineus)

Cantharellaceae2 ay ago

Düzsarıkız Mantarı (Cantharellus lateritius)

Amanita2 ay ago

Sarkıkkese Mantarı (Amanita decipiens)

Agaricaceae2 ay ago

Kısaşalvarlı Mantar (Leucocoprinus cepistipes)

Agaricaceae2 ay ago

Belkızılı Mantarı (Agaricus bernardii)

Amanita2 ay ago

Gizlikese Mantarı(Amanita abscondita)

Amanita2 ay ago

Yamalıgelin Mantarı (Amanita nivalis)

Boletaceae2 ay ago

Pestifal Mantarı (Tylopilus felleus)

Mantar Türleri2 ay ago

Kızıl Domalan Mantarı (Terfezia claveryi)

Basında Mantar2 ay ago

Mantar nasıl saklanmalı?

Bolbitiaceae2 ay ago

Kor Tersçanı Mantarı (Panaeolus cinctulus)

Caloscypha2 ay ago

Portakalçanak Mantarı (Caloscypha fulgens)

Mantar Türleri3 ay ago

Anadolu Karasüngeri (Melanogaster anatolicus)

Amanita3 ay ago

Dikenlikese Mantarı (Amanita echinocephala)

Basında Mantar3 ay ago

Kanlıca ve Sahte Kanlıca Mantarı

Basında Mantar3 ay ago

Yeni bir mantar daha keşfedildi (Melanogaster anatolicus – Anadolu Karasüngeri)

Basında Mantar3 ay ago

Yeni Bir Amanita türü keşfedildi

Mantar Türleri3 ay ago

Eksiketek Mantarı (Rickenella fibula)

Lactarius3 ay ago

Kuşaksütlüsü Mantarı (Lactarius zonarius)

Boletaceae3 ay ago

Feslik Mantarı (Rheubarbariboletus armeniacus)