Süslü Tersçanı (Panaeolus papilionaceus)

Süslü Tersçanı – Panaeolus papilionaceus

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Bolbitiaceae

Cins: Panaeolus

Tür: Panaeolus papilionaceus

Süslü Tersçanı Mantarının – Panaeolus papilionaceus Sinonimleri yani eşanlamlıları arasında, Panaeolus campanulatus, Panaeolus retirugis, Panaeolus sphinctrinus bulunur. Kısmi örtü kalıntılarından oluşan şapka kenarının düzgün bir şekilde olan tırtıklı kenarı, bunu oldukça çekici bir gübre mantarı yapar ve ortak adının kaynağıdır. Bu tür, birçok mantar alan rehberinde Panaeolus sphinctrinus olarak kaydedilmiştir.

Şapka: 1.5-4.0 cm genişliğinde, göze batmayan şekilde konik, çan şeklini alan Süslü Tersçanı Mantarı şapkasının kenar boşluğu genç örneklerde hafifçe eğik, sonra kıvrık, beyaz örtü parçalarıyla süslenmiş görünümlüdür. Şapka yüzeyi pürüzsüz ve kuru, nemli havalarda subvisciddir (çok az kaygan veya viskoz). Renk, zeytin-kahverengiden gri-kahverengiye, bazen sarımsı kahverengiden kırmızımsı kahverengiye olabilmektedir. Şapkanın etli kısmı ince, grimsi ila devetüyü kahverengidir.

Lameller: Süslü Tersçanı Mantarı lamelleri adneksli, bazen soluk, yakın, geniş, soluk gri renkte, olgunlaşan sporlardan dolayı yüzler daha koyu alacalı, kenarlar soluktur. Olgun, yaşlı bireylerde lamelleri genel olarak benekli ve siyahımsıdır.

Gövde-Sap: 6 – 12 cm boy ve 2 – 4 mm çapta olan sap, gri-kahverengi ila kırmızımsı kahverengi renklerde olup, tutulduğu yerde daha koyu, apekse doğru daha soluk ve lifli bir yapıdadır. İnce, kırılgan ve içi boştur.

Koku:  Süslü Tersçanı Mantarı için koku ve tad ayırt edici özellik değildir.

Spor Baskısı: Sporları 12 – 18 x 7-10 µm boyutlarda olup eliptik, pürüzsüz, apikal (üç kısma yakın) ve gözeneklidir. Spor baskısı rengi siyahtır.

Habitat: Genelde hayvan gübrelerinde (İnek/at gübresi, geyik pisliği vb) ve meralarda tek başlarına, guruplar halinde veya aralıklı olarak bulunurlar. Çiftlik tarlalarında gübrenin geç kolonileştiricisi olan bu mantar, genellikle gruplar halinde ortaya çıkar ve en yaygın olarak gübrenin çürüdüğü ve çimle büyümüş olduğu yerlerde görülür. Türkiye’de hemen hemen her bölgemizde kaydı olan bu tür, özellikle Doğu Karadeniz Bölümü, Asıl Ege Bölümü, Orta Kızılırmak Bölümü, Yukarı Fırat Bölümü, Akdeniz Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yaygın olarak bulunur.

Mevsim: Sıcaklığa bağlı olarak birçok ülkede (Örneğin Kuzey Amerika’da ) İlkbahar, Yaz ve Sonbahar aylarında ve daha sıcak iklimlerde Kış boyunca yaygın olarak bulunurlar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Panaeolus cinctulus gibi benzer görünen türler psilosibin içerirken, Panaeolus papilionaceus Psilosibin içermez. Zehirli olmamasına rağmen, Panaeolus papilionaceus için yenilmeyen bir mantar türüdür dememiz yanlış olmaz, ne lezzet olarak ne de kütle olarak önemli bir seçimdir. 

Ek bilgiler: Aralık 2020 de basıma giren ve memlektimizin şiddetle ihtiyaç duyduğu, beklenen kitabı “Türkiye Mantarları Listesi” kitabının kapak fotosu olan Süslü Tersçanı Mantarını sizler için araştırıp, derleyip yazdık. Bizi izlemeye devam ediniz. Teşekkürler. Saygılar…

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri için  Türkiye’nin Mantar Avcıları Facebook sitemizi de ziyaret edebilirsiniz. Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.