Agaricaceae
Altunyaka Mantarı (Phaeolepiota aurea)
Published
2 sene agoon

Phaeolepiota aurea – Golden cap
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm : Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Agaricales
Aile: Agaricaceae
Cins: Phaeolepiota
Tür: Phaeolepiota aurea
Phaeolepiota aurea, dünya mantar kaynaklarında Golden bootleg-Golden cap olarak bilinir. Phaeolepiota, Agaricaceae familyasındaki bir mantar cinsidir. Bu cins, tek bir tür mantar (Phaeolepiota aurea) içeren monotipik bir cinstir. Altunyaka mantarı iri, altın renginde güzel bir mantardır. Sapında da etek benzeri bir yüzüğü vardır. Sporlar kahverengidir. P.aurea yaygın olarak, Kuzey Amerika ve Avrasya’da, genellikle gruplar halinde ve ısırgan otları ile birlikte bulunan bir mantardır. Gastrointestinal rahatsızlığa neden olan olası toksinlerin varlığı nedeniyle insan tüketimi için önerilmez.
Nadir bir tür olan Altınyaka mantarı- P. aurea bazı ülkelerde koruma altına alınmış mantarların dahil edildiği Mantarlar için Kırmızı veriler listesindedir. Tür, Gynopilus junonius’a çok aşırı bir benzerlik gösterdiğinden kolayca gözden kaçabilmektedir.
İlk kez Alman botanikçi Heinrich Gottfried von Mattuschka (1734 – 1779) tarafından 1779 yılında Agaricus aureus olarak tanımlanmıştır. 1928 yılına kadar Fransız mikologlar Paul Konrad (1877 – 1948) ve André Maublanc (1880 – 1958) Golden Bootleg’i Phaeolepiota aurea olarak yeniden adlandırdı ve bu kabul edilen bilimsel adı olarak kaldı.
Şapka: Altunyaka mantarı şapkası olgunlukta 8 ila 20 cm, istisnai olarak 30 cm çapında olabilir. İlk başta küçük bir merkezi umbo (hafif bir kambur) ile neredeyse düz hale gelen yuvarlak hale gelir. Çok kuru havalarda kapaklar kalkık dalgalı marjlar geliştirebilir. Renk genellikle turuncu-kahverengi veya altın kahverengidir, kuru ve granüllü bir yüzeye sahiptir ve kenar genellikle düzensiz peçe parçalarıyla çevrilidir.

Lameller: Adnate (sapa bitişik) ve sık lamelleri vardır. Lamellerin rengi soluk altın rengindedir ve yaşla birlikte Rengi biraz daha koyulaşır.

Gövde-Sap: 10 ila 20 cm boyunda ve tipik olarak 2 ila 3 cm çapında olan sap klavat (sopa) şeklindedir. Olgunlaştıkça etek benzeri bir görünüm kazanan halkası vardır. Mantarın ömrü boyunca devam eden halkasının üst bölgesindeki sap pürüzsüz ve parlaktır. Şapkadan daha açık renklidir. Sap üzerindeki halkanın altında kalan bölge ise çizgilidir ve şapkası ile hemen hemen aynı renktedir, benzer şekilde granüllü bir yüzeye sahiptir. Kesildiğinde, açık sarı gövde eti yavaş yavaş kararır.

Koku: Hidrosiyanik asit (Hidrojen siyanür☠️) varlığını düşündüren acı badem kokusunun olduğu bildirilmiştir. Tadı hafif tatlıdır.
Spor Baskısı: Açık sarı-kahverengi olan sporları, elipsoidal, pürüzsüz veya ufacık siğillidir. Saporlar 10-14 x 5-6µm boyutlarındadır.
Habitat: Saprobik (çürükcül)) bir mantardır. Yaprak döken ve iğne yapraklı ağaçların altındaki bozuk zeminlerde, genelde ısırgan ısırgan otları ile birlikte gruplar halinde bulunurlar.
Türkiye’de de resmî kaydı olan bu türe, Asıl Ege Bölümünde ve Doğu Karadeniz Bölgesinde rastlanılmıştır.
Mevsim: Sonbahar aylarının bir mantarıdır. Özellikle Eylül-Kasım arası görülürler.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Bir zamanlar bazı kaynaklar güzel tadı olduğu için altunyaka mantarını yenir diye bildirmişlerdir. Ancak dah sonraki çalışmalar, bu mantarın kabul edilemez miktarlarda hem kadmiyum hem de siyanür bileşikleri içerdiğini göstermiştir. Bu nedenle, mantar artık yenilebilir olarak kabul edilmez. Pişirme, mevcut siyanür bileşiklerinin konsantrasyonunu azaltır, bu da Phaeolepiota aurea’nın yenilebilir olarak kabul edilmesinin nedeni olabilir. Ama biz Mantarlı Yaşam ekibi olarak tüketilmesini asla önermiyoruz.
Ek bilgiler: Gymnopilus junonius-Gymnopilus spectabilis görünüş olarak oldukça benzerdir ancak onun gibi grünüllü bir yüzeye sahip değildir ve sporları da çok daha koyudur.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ









Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
You may like

Çatlakyumurta Mantarı (Gyroporus castaneus)

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)
GDPR Gizlilik Politikası

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)

Pullu Kızıl Mantarı (Agaricus impudicus)

Keseli Peri Mantarı (Amanita alseides)

Kanayan Kanlıca (Lactarius rubrilacteus)

Terskümbet Mantarı (Inocybe mixtilis)

Elma Şekeri Boleti (Exsudoporus frostii)

Orakkarakız Mantarı (Tricholoma focale)

Esmer Bolet (Porphyrellus porphyrosporus)

Beyaz Trappe Trüfü (Tuber oligospermum)

Saklı Etlice Mantarı (Leucoagaricus nympharum)

Sapısulu Mantarı (Roridomyces roridus)

Sarıkızıl Bolet (Neoboletus flavosanguineus)

Düzsarıkız Mantarı (Cantharellus lateritius)

Sarkıkkese Mantarı (Amanita decipiens)

Kısaşalvarlı Mantar (Leucocoprinus cepistipes)

Belkızılı Mantarı (Agaricus bernardii)

Gizlikese Mantarı(Amanita abscondita)

Yamalıgelin Mantarı (Amanita nivalis)

Pestifal Mantarı (Tylopilus felleus)

Kızıl Domalan Mantarı (Terfezia claveryi)
Mantar nasıl saklanmalı?

Kor Tersçanı Mantarı (Panaeolus cinctulus)

Portakalçanak Mantarı (Caloscypha fulgens)

Anadolu Karasüngeri (Melanogaster anatolicus)

Dikenlikese Mantarı (Amanita echinocephala)

Kanlıca ve Sahte Kanlıca Mantarı

Yeni bir mantar daha keşfedildi (Melanogaster anatolicus – Anadolu Karasüngeri)

Yeni Bir Amanita türü keşfedildi

Eksiketek Mantarı (Rickenella fibula)

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)
