Pembe Kokar Boynuz Mantarı (Phallus hadriani)

Phallus hadriani – Pembe Kokar Boynuz

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Phallales

Aile: Phallaceae

Cins: Phallus

Tür: Phallus hadriani

Phallus hadriani, Türkiye Mantarları Listesi adlı referans kitabımızda, latince Phallus cins isminden kaynaklı olarak “Pembe çükmantarı” ismi ile bildirilmiş olan bu Phallus türünü biz “Pembe Kokar Boynuz Mantarı” olarak sizlere anlatacağız. Dünya’da “Dune Stinkhorn” Çöl Kokarboynuzu ingilizce adı ile bilinen P. hadriani toprak altındaki pembemsi-menekşe rengi bir ‘yumurtadan’ çıkar. Şapkası üzerindeki böcekleri sinekleri kendine çeken ve bu sayede sporlarını yayan, çok pis kokulu bir kaplama olan zeytin yeşili renkli glebası ile karakterizedir. Dünyada nadir bulunan bir türdür, bazı ülkedelerde tür koruma kapsamındadır. Menekşe rengi volvası, onu diğer Phallus türlerinden ayıran en büyük özelliğidir. Dune Stinkhorn’un menekşe renkli volvası, onu nerdeyse tüm özellikleri aynı ama volvası beyaz Pis Kokulu Boynuz Mantarı-Phallus impudicus’tan ayırır.

Şapka: Dune Stinkhorn’un çıktığı ‘yumurta’ tipik olarak 4 ila 6 cm çapındadır, yavaş yavaş dikey olarak uzar ve parçalanana ve gövde hızla ortaya çıkar (genellikle maksimum yüksekliğe ulaşması bir saatten biraz fazla sürer), En tepesi yani şapkalı kısım koyu renk bir gleba ile kaplıdır. Yapışkanımsı, zeytin yeşili gleba sinekleri ve böcekleri bir mıknatıs gibi kendine çeker. Bunda aşırı pis kokusunun etkisi de büyüktür. Üzerine konan sinekler ve böcekler sporlu glebayı çok hızlı bir şekilde yerler. Bu yeme esnasında bacaklarına yapışan sporlar bu sinek ve böcekler sayesinde oldukça uzak mesafelere taşınırlar, dağılırlar. Böylece sporların yayılımına büyük katkı sağlamış olurlar.

Tam boyu 10 ila 18 cm arasında değişir, şerit çapı 2 ila 3.5 cm’dir. Şapkasının boyu ise, 2.5 ila 4.5 cm arasında olabilmektedir.

Gövde-Sap: Sap yaklaşık 10 cm uzunluğunda ve 3.0 cm genişliğinde olabilmektedir. Yuvarlak, içi boş ve kırılgan olan sapının yüzeyi, süngerimsi beyaz, uç kısmı yuvarlak ila oval bir açıklıkla çevrili ve 5-10 mm kalınlıktadır. Mantarın toprakla birleştiği yerdeki kısmı önce beyazımsı, sonra pembemsi ila mor olan ince, zarımsı ve kese gibi bir volva ile çevrilidir. Volvasının pembemsi morumsu bu menekşe rengi bu tür için en önemli ayırt edici özelliktir. Ayrıca boyunun, çok yakın akrabası, hatta ikizi kadar benzeri diyebileceğimiz, P.impudicus’tan biraz uzun olması da bilinmesi gereken diğer önemli bir özelliğidir.

Koku: Diğer tüm Phallus türleri gibi Pembe Kokar Boynuz Mantarları da çok aşırı kötü kokuları ile tanınırlar.

Spor Baskısı: Spor baskısı grimsi sarı renktedir. Sporları dikdörtgen, elipsoidal ve pürüzsüz olup, 3-4,5 x 1,5-2,5µm boyutlarındadır.

Habitat:  Habitat olarak genellikle kumlu toprakları , kum tepelerini seçereler. Ancak, zaman zaman çimenliklerde, bahçelerde ve parklarda ve bazen de talaşlarda kümelenmiş olarak bulunurlar.

Türkiye’de Batı ve Doğu Karadeniz Bölümlerinde, Yukarı Sakarya Bölümünde, Erzurum- Kars Bölümü ile Dicle Bölümünde resmi kaydı yapılmıştır.

Mevsim: Yaz – Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Yumurta aşamasında yenilebilir olduğu bildirilmiştir. Lakin aşırı pis kokusu, insanların bu mantarın yumurta aşamasında yenilebilir olduğunu unutturacak derecededir. Çoğu olgun Phallus cinsi mantarın ve kesinlikle Phallus hadriani’nin iğrenç kokusu, bu mantarların zehirli veya en azından yenmez olduğunu düşündürebilir. Bununla birlikte, bazı insanlar onları yer, ancak kokunun çok belirgin olmadığı ‘yumurta’ aşamasında yerler. Bununla birlikte tam manasıyla olgunlaştıklarında, Dune Stinkhorns mantarları bir besin kaynağı olarak büyük değer görürler… Tabiyki sinekler tarafından:)

Ek bilgiler:

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.