Picoa juniperi – Ardıç Kargamantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Ascomycota
Sınıf: Pezizomycetes
Takım: Pezizales
Aile: Pyronemataceae
Cins: Picoa
Tür: Picoa juniperi
Picoa juniperi, “Helianthemum” bitkisi kökleri ile ilişkili bir yer mantarıdır. Bu bitki Türkiye de, Kaya gülü, Güngülü gibi isimler ile bilinen güzel çiçekleri olan Cistaceae, yani Ladengillerden Ebegümeci takımına ait çalı türü bir bitkidir. Türkiye Mantarları Listesi adlı kitaptaki Türkçe bilinen ismi Ardıç Kargamantarıdır. Tür, İlk olarak 1831 yılında Vittad tarafından keşfedilmiştir.
P. juniperi yani Ardıç Kargamantarının, Terfezia claveryi ile aynı habitatı paylaştığı bilinmektedir ve geniş bir yayılış alanına sahip bir tür olduğu bildirilmiştir.
Morfolojik (Makroskobik) Özellikleri: Ascoma – Ascocarp (Askokarp), subglobose, oldukça düzenli, 1–3cm (bazen 5) boyutlarda olup, siyah ve beneklidir. Peridyum siyah poligonal siğillerle kaplıdır. Mantarın düzleşmiş zirvelerinde belirgin bir çöküntü olduğu görülür. Bu siğiller, her zaman, bazı yayınlarda anlatıldığı kadar küçük değildir (4 mm genişliğe kadar olanlarına rastlanmıştır) ve bu Picoa’lar biraz yaz trüf mantarını andırırlar. Gleba beyaz veya damarlı beyazdır.
Mantar yuvarlak veya hafifçe basıktır. Eti beyaz olup renk değiştirmez, yumuşak, sulu, taneli ve gevrektir. Damarlar önce beyazdır, olgunlaştıkça biraz soluk görünüme bürünür, düzensiz, kesintili ve pürüzsüzdür.
Ardıç Kargamantarı – P. juniperi, bezelye veya findik büyüklüğünde küçük bir mantardır, nadiren ceviz büyüklüğünde olan irilerine de rastlanılmıştır.
Koku: Ayırt edici değildir. Ancak, hoş olmayan bir kokusunun olduğu bildirilmiştir.
Spor Baskısı: Asci 6-8 sporlu olup, subglobose yani küremsidir. Askosporlar ise hiyalin ve küresel (bazıları hafif elips şeklinde), olup 22–32 x 22–28 µm boyutlarındadır.
Habitat: “Helianthemum” cinsine mensup bitkiler ile mikorizal bir mantardır.
Mevsim: Sonbahar – Kış mevsimi başları.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Picoa türleri, Terfezia türleri gibi tüketilmekle birlikte küçük boyutları (Bezelye ve fındık gibi nadiren ceviz büyüklüğünde) nedeniyle pazara uygun değildir. Buna rağmen Sonbahar sonu kış başlarında, İspanyada pazarlarda bu mantar satılmaktadır.
Ek bilgiler: Picoa juniperi yakın akrabası ve aynı cinse mensup Picoa lefebvrei ile biraz benzese de gerek makroskobik, gerekse mikroskobik özellikleri ile kolayca ayırt edilirler. Yani farklı türlerdir.
Genellikle Morandini veya Trifole del Ginepro olarak bilinir. İspanya Murcia’da “chivatos de las turmas”, ve Albacete’de “negrillos” ve “monegrillos” yöresel isimleri ile bilinir.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Makalenin yazılmasında ve güzel fotoğrafların temininde bizlerden desteğini esirgemeyen Fırat Üniversitesi profesörlerinden değerli hocamız Prof Dr Sevda Kırbağ ve ekibine çok teşekkür ederiz. Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
