Defne Mantarı (Pluteus lauracearum)

Pluteus lauracearum – Defne Mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Pluteaceae

Cins: Pluteus

Tür: Pluteus lauracearum

Pluteus lauracearum; Dünyada ilk kez 2021 yılında Aydın ili Kuşadası ilçemizden (Kuşadası Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı’ndan) bildirilmiştir. Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (ISUBÜ) Atabey Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Dr. Oğuzhan Kaygusuz tarafından keşfedilen bu endemik mantar türü, dünya literatürüne Kaygusuz, Ševčíková & Justo (2021) tarafından ‘P. lauracearum‘ olarak sunuldu. Bu mantar türünün ilk kez Defne (Laurus nobilis) ağacının üzerinden kaydedilmesinden dolayı, mantarın bilimsel ismini Defne ağacına atfen, “Pluteus lauracearum” olarak isimlendirildiği ve de Türkçe ismine ‘Defne Mantarı”‘ adı verildiği bildirildi.

Şapka: Defne Mantarı – P. lauracearum (Kaygusuz, Ševčíková & Justo, sp. nov. MycoBank:—MB839367) şapkası 5-20 mm çapında, başlangıçta yarım küre şeklinde, olgunlaştıkça plano-konveks şeklini alır ve en sonunda genişler, şapka merkezi hafif basıktır ve umbosu yoktur. Şapka yüzeyi pruinoz veya merkezde belirgin granülozdur. Şapka parlak olabilir, merkezde koyu kahverengi ve kenara doğru açık kahverengiden soluk kahverengiye, bazen soluk kahverengiden beyazımsıya, her zaman merkezden kenara doğru daha soluk; ıslak iken rengi değişken, kenar yarıçapının yarısına kadar yarı saydam çizgili, sürekli beyaz ila beyazımsı renklerdedir.

Lameller: Defne Mantarı lamelleri serbest, orta derecede kalabalıktan kalabalığa kadar değişen yoğunluktadır. Lameller 1 mm’ye kadar genişlikte, ince, ventrikoz, gençken beyaz, olgunlaştıkça soluk pembemsi renkte, iç içe geçmiş veya beyazımsı kenarlı, 1-2 uzunlukta lamellidir.

Gövde-Sap: Sap 9.0-36 × 0.6-2.5 mm, merkez bağlantılı, silindirik veya tabana doğru biraz genişlemiş, taban kısmı hafif şişkinleşir, uzunlamasına fibriloz, yüzey beyaz ila beyazımsı krem, belirsiz pruinoz, beyazımsı strigoz, sapın en tabanda miselyum, bazen sadece tabanda çok soluk kahverengimsi renkli, pürüzsüz ve kırılgandır. Sap ve şapkanın yapısı beyaz ila beyazımsı, ince, parlak, bazen ıslak iken rengi değişkendir.

Koku: Kokusu ve tadı belirsiz, ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Bazidiyosporlar (6.4-)6.7-7.8(-8.5) × (5.1-)5.6-6.5(-6.9) μm, Lm × Wm = 7.3 × 6.0 μm, Q = (1.1-)1.3(-1.5), Qm = 1.2 boyutlarında, çoğunlukla geniş elipsoid, nadiren elipsoid veya subglobozdur. KOH içinde hiyalin, yüzeyi pürüzsüz ve kalın duvarlıdır. Spor izi pembemsi renktedir. 

Habitat: Tür tek başına veya küçük dağınık gruplar halinde, iyi çürümüş dallarda veya gömülü odunlar üzerinde ve çoğunlukla Ege Bölgesi’nin (Batı Anadolu) kıyı bölgeleri boyunca yaygın olarak dağılış gösteren Laurus nobilis (Defne Ağacı) üzerinde yetişmektedir. Tür ilk kez Türkiye’nin Aydın ilinin Kuşadası İlçesi, Güzelçamlı Köyü, Dilek Yarımadası Milli Parkı civarında keşfedilmiştir.

Mevsim: Bu mantar özellikle Mart ve Nisan ayları boyunca yetişmektedir.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Yenilebilirliği henüz bilinmiyor.

Ek bilgiler: Yakın türler ile ilişkisi: Pluteus lauracearum morfolojik olarak Pluteus semibulbosus’a benzer, ancak kahverengi şapka merkezine sahip olması ile belirgin bir şekilde farklıdır. Granülöz yüzey, hafif kalın duvarlı pleurocystidia, Laurus (Defne) ormanlarındaki ayırt edici habitat ve ITS dizisi ile ayırt edilebilirler.

Türk bilim insanı Dr Oğuzhan Kaygusuz kimdir? İsparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Atabey Meslek Yüksek Okulu, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Ana Bilim Dalı Öğretim Görevlisi Dr. Oğuzhan KAYGUSUZ 1985 Tarsus doğumludur. Dr Oğuzhan Kaygusuz hocamızın keşfettiği ve dünyaya ilk kez Türkiye’den duyurduğu mantarlar; Inocybe kusadasiensis – Adalıkümbet Mantarı, Inocybe viscida -Kaygankümbet Mantarı, Anadolu Yumurta Mantarı – Volvariella turcica, Anadolu Çıtkırdısı – Pluteus anatolicus, Lepiota cremea – Anadolu Pullu Mantarı,  Pluteus mediterraneus – Zeytin Mantarı, Pluteus lauracearum – Defne Mantarı, Pluteus vellingae ve Pseudosperma pamukkalense – Kalekümbet Mantarı (Kaygusuz, Bandini & Knudsen, 2022 (BASILMAK ÜZERE)) olarak sıralanabilir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Makalenin hazırlanmasında ve yazılmasında bizlerden desteğini hiç eksik etmeyen, Defne Mantarı gibi daha birçok mantarın kaşifi Dr Oğuzhan Kaygusuz hocamıza ve web sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.