Gelin Parmağı Mantarı – Ramaria formosa
Taksonomi- Bilimsel Sınıflandırma
Alem: Mantarlar- Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Gomphales
Aile: Gomphaceae
Cins: Ramaria
Tür: Ramaria formosa
Ramaria formosa, latincede Cins adı Ramaria “dallı”, formosa ise “güzel ” Dallı Güzel anlamlarına gelir.
Dünyada 200 den fazla bilinen türü tespit edilmiş olan ve Coral Funguslar- Mercan Mantarları olarak tabir edilen Ramaria türü mantarların memleketimizde de zehirli ve zehirsiz 20 kadar türü kayıtlara geçmiştir. Bunlardan en çok rastlanılan bazı türler alfabetik olarak; Ramaria abietina, Ramaria aurea, Ramaria bataillei, Ramaria botrytis, Ramaria condensata, Ramaria flava, Ramaria formosa, Ramaria lutea, Ramaria pallida, Ramaria stricta, Ramaria versatilis’dir.
Gövde: Gelin Parmağı Mantarı tam olarak geliştiğinde, tüm meyve gövdesi genellikle 7 ila 20 cm boyunda ve en fazla 15 cm’dir. Mercan benzerliğindeki dalları olan mantar, uçlarında pembemsi-koyu sarıdan turuncu-pembeye, solgun, sert ve lastiksi yapı, soluk, kalın tabanlı, tekrar tekrar çatallıdır ve yüzeyi pürüssüzdür. Sporlar mercan benzeri yüzeyde ürer ve berelenme olduğunda koyu şarap kırmızısı veya siyaha döner.
Spor Baskısı: Gelin Parmağı Mantarı spor rengi turuncu-sarıdır.
Habitat: Meşe gibi sert ağaçlarla, bazen de iğne yapraklı ağaçlarla mikorizal ilişkilidir.
Mevsim: Temmuz ve Aralık ayları arası bölgelere göre farklılık gösterebilir.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Ramaria türü mantarlar birbirlerine çok benzeyen mantarlardandır. Bazılarının tür teşhisi ancak tam teşekküllü labaratuvar şartlarında ve mikroskop altında yapılabilmektedir. Bu sebeplerden ötürü uzman olmayan kişilerin Ramaria türleri üzerinde yenilebilirlik teşhisi koymaları, fotoğraftan “Yenilir, Afiyet olsun, Biz köyde yiyoruz” gibi yorumlar yapmaları çok sakıncalı bir durumdur. Ramaria türleri içinde yenilebilir türler olduğu gibi, memleketimizde Ramaria formosa ve Ramaria pallida gibi çok zehirli türleri de mevcuttur! Literatürde yenilebilir diye geçen türlerin dahi, aşırı tüketilmesi insan vücudunda istenmeyen sağlık sorunlarına sebep olabilir. Bazı Ramaria türleri, zehirli olmamasına rağmen, fazlaca tüketildiğinde müshil (laxative) etkisi gösterebilirler, bazıları da sindirim ve mide rahatsızlıklarına neden olabilirler. Memleketimizde bulunan Ramaria türlerinin ( zehirli, mutfak değeri olmayan ve yenilebilir türlerin) hepsi genelde aynı isim ile anılır ve bu da çok sıkıntı yaratabilecek bir durumdur. Uzun süreli düzenli tüketildiğinde böbrek yetmezliği yaptığı bilindiğinden tüketilmesi önerilmez! Ancak, “unla yağda kavur, Turşusunu kur, salamurasını yap, sarımsaklı ye, böreğini dene “ ve benzeri önerilerle, tüketilmesi pohpohlanan bir mantardır! Aynı zamanda bilimsel verilerin yerine “babam yerdi , ninem yerdi , birşey olmadı” görüşü hakim olan bir mantardır!
Bu mantarların az pişmiş veya çiğ tüketimi ile, mide bulantısı, kusma, kolik karın ağrısı ve ishal gibi akut gastrointestinal semptomlara neden olur. Bazı kaynaklarda içerisindeki toksinin tespit edilemediği bildirilse de, Bu Ramaria sp. mantarlarda bulunan EMODİN adında bir bileşik, sindirim sistemi bozukluklarına neden olmaktadır. İyi pişirildiğinde yendiği bildirilse de, EMODİN adında ki bileşik Bağırsakların alkali ortamında hidrolize uğrayarak bir çok ANTRASEN türevi etkin madde açığa çıkaran, glikozidik yapıda ishal yapıcı bir kimyasal bileşiktir. Bu bileşik Böbrek fonksiyonu ve kalp ritminde bozukluklarına da neden olabilir. EMODİN adındaki bileşik rahimde kasılmaya neden olduğundan, hamileler için çok risklidir. Çiğ veya az pişmiş tüketilmesi halinde ağrılı sindirim sistemi bozukluklarına neden olacağı, böbrek ve kalp fonksiyonlarını bozabileceği için tüketilmesi tavsiye edilmez.
Ramaria formosa ☠️☠️ (Zehirli)☠️☠️ Lütfen tüketmeyiniz!
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur!
GALERİ:
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
