Kızıl Kirmit Mantarı (Russula atropurpurea)

Russula atropurpurea – Kızıl Kirmit Mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Russulales

Aile: Russulaceae

Cins: Russula

Tür: Russula atropurpurea

Russula atropurpurea, dünyada Purple Brittlegill (Mor Brittlegill) ve Blackish – Purple Russula (Siyahımsı Mor Russula) isimleri ile bilinir. Ülkemizde ise bu Russula türüne, Türkiye Mantarları Listesi adlı kitapta “Kızıl Kirmit” Mantarı ismi verilmiştir. Mantarlı Yaşam ekibi olarak bizde bu mantarı sizlere Kızıl Kirmit Mantarı olarak anlatacağız.

1845’te Alman mikolog Julius Vincenz von Krombholz (1782 – 1843) tarafından Agaricus atropurpureus olarak tanımlanmıştır. 1893’te bu tür başka bir Alman mikolog Max Britzelmayr (1839 – 1909) tarafından Russula cinsine transfer edilmiştir.

R. atropurpurea’nın eşanlamlıları arasında Agaricus atropurpureus, Russula undulata, Russula depallens var.  atropurpurea, R. atropurpurea var.  krombholzii ve Russula krombholzii bulunur.

R. atropurpurea oldukça iri bir mantardır ve de çok yaygın dağılımı olan bir Russula türüdür. Mantarın merkezi neredeyse siyahtır ve kenarına yakın bölgelerde morluk vardır. Bu da ona eski ismi olan Blackish-Purple Russula (Siyahımsı-Mor Russula) adının verilmesine sebep olmuştur.

Şapka: Şapka 4-10 cm çapındadır. Koyu kırmızımsı (Kırmızı Şarap renginde) ve mor renklerde olan şapkası, merkezde bazen neredeyse siyahtır. İlk başta dışbükeydir, ancak daha sonra düzleşir ve genellikle sığ bir çöküntüye sahiptir. Ayrıca daha açık renkli veya benekli sarımsı renklerde de olabilir. Yaşlandıklarında, mantarın gövdeleri genellikle, özellikle şapka kenarlarına doğru solar, ancak merkezler siyahımsı kalır.

Mantar olgunlaştıkça, ıslak havalarda su toplamak için şapkaları içbükey hale gelir ve rengin çoğu kenarlarda daha soluk hale gelir.

Lameller: Süslü veya eklenmiş, oldukça geniş ve sık lamelleri soluk krem ​​rengindedir ve mantar yaşlandıkça hafifçe koyulaşır.

Gövde-Sap: Sap sağlam ve beyazdır. Yaşla birlikte griye döner. 3-6 cm uzunluğunda ve 1-2 cm çapındadır.

Koku: Ayırt edici değildir. Bazı kaynaklarda hafif elma kokusu olduğu bildirilmiştir. Tadı ise orta acılıktadır.

Spor Baskısı: Spor baskısı beyazdır. Sporları genel olarak elipsoidal ila küresel olup, 7-9 x 6-7µm boyutlarındadır.

Habitat: Avrupa’nın birçok ülkesinde ve Asya ve Kuzey Amerika dahil dünyanın diğer bölgelerinde bulunur. Türkiye’de de örneklerine rastlanmıştır.

Geniş yapraklı ağaçların ve bazen de iğne yapraklı ağaçların altında bulunurlar. Birlikte yaşamayı tercih ettiği meşe (Quercus) ile mikorizaldir. Asitli toprağı tercih ederek, bazen kayın (Fagus) veya çam (Pinus) ile de bulunur. Russulaceae’ ailesinin diğer üyeleri gibi Russula atropurpurea’da bir ektomikorizal mantardır.

Mevsim: Yaz ve Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Kızıl Kirmit mantarı yenilebilir bir mantar olarak bildirilmiştir, ancak iyice pişirilmesi gerekmektedir. Russula mantarlarının kesin olarak tanımlanması (tür teşhisi) zor olduğundan ve bu cinsteki az sayıda da olsa zehirli mantarlar olduğu bilindiğinden, yalnızca tür düzeyinde tam olarak tanımlayabileceğiniz yenilebilir örnekleri yemek için toplamak çok önemlidir.  Şüpheniz varsa asla toplamayınız.

Ek bilgiler: Benzer türler vardır; Rengi oldukça değişken olan Russula fragilis, bazen Russula atropurpurea’nın görünümünü taklit eder; fakat bu tür çok daha küçük, daha kırılgan ve lamelleri ince dişli kenarlara sahiptir. Russula xerampelina yani Crab Russula’nın ise kırmızı renkli bir gövdesi vardır ve balık gibi kokar. R. brunneviolacea ve R. romellii türleri ile de benzerdir, ancak bunların her ikisi de daha koyu spor izlerine sahiptirler.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.