Kızaran Gelin Mantarı (Amanita rubescens)

Kızaran Gelin Mantarı-Amanita rubescens

Taksonomi- Bilimsel sınıflandırma:

Alem: Fungi

Bölüm: Basidiomycota 

Sınıf: Agaricomycetes 

Takım: Agaricales

Aile: Amanitaceae

Cins: Amanita

Tür: Amanita rubescens

Kızaran Gelin Mantarı (A.rubescens)

A. rubescens; Amanita ailesine mensup olan familyanın zehirli olmayan türlerinden biridir. Bilinen isimleri, “The blusher”İngilizce ismi ile dünyada tanınır. Ülkemizde Kızaran Saplı Amanita, Kızıl Bacak Amanita, sitemizin tabiriyle “Kızaran Gelin” olarak bilinir

Şapka: Kızaran gelin mantarı şapkası 4-10 cm çapına kadar büyüyebilir ve küresel biçimdedir. Şapka üstünde engebeli, siğil benzeri, pullu benek kalıntıları vardır. Kırmızımsı, kahverengimsi görünümlü şapka, olgunlaştıkça veya şiddetli yağmurlarla renk değişikliği eğilimi gösterebilmektedir. Üzerindeki pullar zamanla dökülebilir. Şapka orta merkezde daha kızıl renktedir.

Lameller: Kızaran Gelin mantarında lameller serbest ve sıktır. Lamel rengi beyazdan pembeye değişebilir.

Gövde-Sap: Kizaran Gelin Mantarında sap yani gövde kısmı aşamalı olarak şişkin bir görünümdedir, pürüzsüz bir yüzeye sahiptir. Köke doğru biraz genişleyen, düz 1-3 x 8-18 cm boyutlarındadır. Üstte beyaz ve daha sonra tabana doğru giderek pembeleşen, kızılımsı bir renge bürünür. Üste, şapkaya yakın bir yere konumlanmış gövdede büyük bir eteği (yüzük) vardır. Sap-gövde bölümünün rengi daha açık renkli olup, kök kısmı saptan daha kızıl renktedir ve kök kısmını ezilip, koparıldığında kök kızarma eğilimi gösterir. Lamellerde kök kadar olmasada aynı şekilde  berelenince kızarır veya pembeleşir. Amanita rubescens -Kızaran Gelin Mantarında volva yoktur, geniş bir köke sahip olması onun volvası var sanılmasına sebep olabilir. Tüm bu anlatılanlar Kızaran Gelin Mantarında ayırt edici özellikler olarak kabul edilmiştir. .

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi beyazdır.

Habitat: Kızran Gelin Mantarı dağlardan ovalara, her ormanda, geniş yapraklı ve iğne yapraklı ağaçların olduğu her yerde mevcut ve yaygındır. 

Mevsim: Mayıs ayının başlarında sezonu başlar, sonbaharın sonlarına kadar görülmeye devam eder. 

Yenilebilirlik ve Toksisite: İyi pişirilmesi halinde yenilebilir bir Amanita türüdür. Amanitalar içinde yenilebilir olan mantarlardan birisi olarak kabul görür. Lakin, termolabil toksinler içerir, mikotoksikoloji bölümünde belirtildiği gibi yeterli pişirme ile parçalanır ve kaybolur. Çiğ ve az pişmiş tüketilmesi zehirler. Dikkat iyi pişirmeden kesinlikle tüketmeyin!

Tekrar belirtmekte fayda var, A. rubescens iyi bir yenilebilir, aromatik, narin bir mantar olmasına rağmen, asla yeterli pişirmeden tüketilmemelidir, misal ızgarada pişirildiğinde iç kısımlar neredeyse hiç pişmeyebilir ve sonuçta bu tarz pişirmelerde hemolitik sendrom ile ciddi zehirlenme riski vardır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! 

Ek bilgiler: Benzer türle mevcuttur. Amanita rubescens -Kızaran Gelin Mantarının, benzer ve toksik- zehirli Amanita pantherina ile karıştırılması ihtimali çok yüksektir. Şapkadan kenarda çizgiler olmaması, grimsi peçe kalıntıları, etin tonlanması ve özellikle karakteristik sünnetli volva yokluğu ile ayırt edilir. Bir diğer çok yakın tür, viral olmayan beyaz etli ve sarımsı peçe kalıntıları olan Amanita franchetii türüdür. Mantarlara çok iyi hakim olmayan Acemi mantar avcılarının, A.rubescens’i diğer Amanita türleriyle de karıştırma ihtimali her zaman vardır ve bu ihtimal yüksektir.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.