Cantharellus ferruginascens – Tavukbacağı Mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Cantharellales
Aile: Cantharellaceae
Cins: Cantharellus
Tür: Cantharellus ferruginascens
Cantharellus ferruginascens, Karadeniz bölgesinde Sarımantar olarak da bilinir. Ancak, Türkiye Mantarları Listesi referans kitabımızdaki Türkçe ismi “Tavukbacağı” mantarıdır. Nadir bulunan bu Cantharellus türü, korunmaya alınması gereken mantarların bulunduğu kırmızı listede (The Global Fungal Red List Initiative 2020-2024) yer almıştır.
Şapka: Şapkasının çapı yaklaşık 2 – 6 cm arasındadır. Şapka, soluk limon sarısı, soluk sarının tonlarındadır. Kenarlara doğru yeşilimsi tonlarda olur. Mantar önce dışbükey, sonra genişletilmiş ve bastırılmış görünümdedir. Kenarlar loblu, düzensiz dalgalı ve kalkık olabilir. Şapka yüzeyi pürüzsüz ve kurudur.
Lameller: Diğer birçok şapkalı mantarlarda bulunan lamel yapılarının yerini damarlı bir yapı alır. Şapka altının damarlı yapısı koyu sarı-buff veya şapkayla aynı renklidir. Ancak, yaşla birlikte daha koyu olur. Bu damarsı yapılar, kıvrımlar veya sırtlar, dar, çatallı ve oldukça aralıklıdır.
Gövde-Sap: Sap boyu yaklaşık 2 – 6 cm arasında, kalınlığı ise 5 – 20 mm arasındadır. Sap rengi beyazımsı ila soluk sarıdır. Mantar berelendiğinde güçlü bir şekilde sararır, sap üzerinde bir yüzüğü yoktur. Sap tabana doğru biraz sivrilir.
Mantarın dokusu yani eti beyazımsı ila krem sarısı olup, ince ve yumuşaktır.
Koku: Ayırt edici olmamakla birlikte kokusu hafif ve hoştur.
Spor Baskısı: Spor baskısı rengi sarımsıdır. Sporlar oval ila elipsoidal olup yaklaşık 7.5-9.6 × 4.6-9.6 μm boyutlarında ve pürüzsüz, hafif granül içeriklidir.
Habitat: Çoğunlukla meşe ağacı başta olmak üzere kayın, kestane ve fındık ağacı gibi geniş yapraklı ve yaprak döken ağaçlar ile mikorizal bir türdür. Bazen, iğne yapraklı ağaçlardan çam altında da rastlanılır. Kalkerli ve otsu toprakları sever.
Türkiye’de Karadeniz Bölgesi, Erzurum – Kars Bölümü ve Antalya Bölümünde resmi kaydı bulunmaktadır.
Mevsim: Yaz ve Sonbahar.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Her ne kadar benzer ve yakın akraba türlerden Kazayağı (Sarıkız) mantarı -C.cibarius ve Soluk Kazayağı Mantarı – C.pallens kadar lezzetli olmasa da yenilebilir bir türdür.
Ek bilgiler: Benzer türler çoğunlukla aynı cinse mensup akraba türlerdir. C. ferruginascens’in kendine özgü özellikleri, genellikle ince bir görünüm, çok kalın olmayan et, genç örneklerde zaten sarı ila sarı-turuncu renk, şapkasının ortasında ara sıra pembemsi tonlar ve yoğun kırmızılıktır. Her ikisi de kızaran, en benzer iki tür, C. amethysteus ve C. alborufescens’tir.. C. amethysteus, şapkasının ortasındaki karakteristik leylak-mor pullarla farklılık gösterir. C. alborufescens ise, genç örneklerde daha tıknaz şekli ve daha soluk beyazımsı rengiyle farklılık gösterir. Daha parlak sarı veya turuncu olan Kazayağı (Sarıkız) Mantarı – Cantharellus cibarius, ile de benzer ancak bu mantar berelendiğinde leke yapmaz..
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
